Początkiem kwietnia odbyła się w naszym województwie wizyta studyjna pn "Współpraca producentów rolnych sposobem na rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich" organizowana przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwionowie, Oddział w Poznaniu. W wizycie wzieło udział 25 osób, w tym: rolnicy, mieszkańcy obszarów wiejskich, doradcy rolniczy, przedstawiciele KGW, przedstawiciele stowarzyszeń i lokalnych grup działania, pracownicy ARiMR. . Wyjazd został zrealizowany w ramach operacji Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich (KSOW) i odbywał się na terenie północnego subregionu województwa śląskiego.

Pierwszy dzień wyjazdu nosił tytuł „Lokalne grupy działania na rzecz sieciowania produktów i usług”. Uczestnicy odwiedzili Lokalną Grupę Działania „Razem na wyżyny”.
Podczas spotkania zaprezentowany został projekt „Folga na Zakolu” – innowacyjna inicjatywa łącząca sieć ścieżek rowerowych prowadzących do charakterystycznych obiektów turystycznych znajdujących się na terenie sześciu gmin wchodzących w skład LGD. Projekt ten stanowi przykład efektywnej współpracy lokalnych producentów, usługodawców i samorządów na rzecz rozwoju obszarów wiejskich i turystyki lokalnej.

Następnie grupa udała się do Muzeum Kultury Przeworskiej i Izby Pamięci Bitwy pod Mokrą – obiektu będącego częścią szlaku „Folga na Zakolu”, współpracującego w ramach lokalnej grupy działania. Miejsce to, pełne historii i lokalnego dziedzictwa, doskonale pokazuje, jak działania w ramach LGD mogą integrować aspekty kulturowe, edukacyjne i turystyczne.

Drugi dzień wizyty studyjnej koncentrował się na praktycznych przykładach współpracy rolników i producentów żywności. Pierwszym punktem programu była wizyta w gospodarstwie sadowniczym „Sady z Sercem”. Uczestnicy mieli okazję poznać historię gospodarstwa, zwiedzić sad oraz zobaczyć nowoczesną przechowalnię jabłek.
Właściciele szczegółowo opowiedział o współpracy sadowników w gminie Mstów, w tym o funkcjonowaniu grupy producentów rolnych, wspólnym marketingu, sprzedaży i promocji jabłek. Ciekawym elementem wizyty był również głos przedstawiciela Urzędu Gminy Mstów, który zaprezentował działania promujące lokalne sadownictwo pod hasłem „Owocowo w Mstowie”.

Kolejnym punktem programu była wizyta w gospodarstwie ogrodniczym „Natura” prowadzonym przez panią Renatę Cupiał-Gonerę. Gospodarstwo działa w ramach krótkich łańcuchów dostaw żywności i jest inicjatorem platformy „Spiżarnia – lokalne pożywienie”. Portal ten umożliwia sprzedaż produktów rolnych bezpośrednio od kilku lokalnych rolników do konsumentów, z odbiorem osobistym w Częstochowie – w środy i soboty. „Spiżarnia- lokalne pożywienie” jest zrzeszeniem rolników, którzy prowadzą uprawę i hodowlę metodami ekologicznymi a swoje produkty oferują w prowadzonym przez zrzeszenie sklepie w Częstochowie.

Następnie grupa udała się do Winnicy Rajskiej – obiektu działającego w województwie śląskim, który aktywnie współpracuje zarówno z lokalnymi rolnikami, jak i z gminą oraz LGD. Uczestnicy mieli okazję zwiedzić teren winnicy, zaplecze produkcyjne i sklep firmowy, a także porozmawiać o rozwoju lokalnej enoturystyki. W ramach tej współpracy planowane jest powstanie „Śląskiego Szlaku Winnego”.

Trzeci dzień wizyty studyjnej, odbywającej się pod hasłem „Przedsiębiorczość i współpraca edukacji na wsi”, poświęcony był tematyce zagród edukacyjnych jako nowoczesnej formy działalności rolniczej i społecznej.
Pierwszym punktem programu była wizyta w zagrodzie edukacyjnej „Nawłociowa Pasieka”, gdzie uczestnicy wzięli udział w dyskusji dotyczącej funkcjonowania zagród edukacyjnych na terenie województwa śląskiego. Uczestnicy poznali historię oraz działalność w gospodarstwie pasiecznym. Szczególnym zainteresowaniem cieszyła się prezentacja projektu społecznego „Farma Innowacji” – inicjatywy realizowanej we współpracy Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego oraz Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej. Projekt ten ma na celu wspieranie rozwoju obszarów wiejskich poprzez kreatywny biznes i rolnictwo społeczne.

Kolejnym odwiedzonym miejscem było „Sokole Ranczo” – zagroda edukacyjna oferująca różnorodne zajęcia dla dzieci i dorosłych. Podczas wizyty uczestnicy mogli zwiedzić obiekty gospodarstwa, poznać jego ofertę edukacyjną oraz porozmawiać o realizowanych programach, efektach współpracy w ramach sieci zagród edukacyjnych i planach na przyszłość.
Po obiedzie odbyła się część wykładowa, w trakcie której głos zabrało kilku prelegentów:
• Pan Grzegorz Cetner z Centrum Doradztwa Rolniczego, oddział w Poznaniu, przedstawił zagadnienia związane ze współpracą i sieciowaniem w rolnictwie, podkreślając, że właśnie współpraca stanowi kluczowy czynnik przemian na obszarach wiejskich.
• Pani Renata Rosiek, koordynatorka wyjazdu studyjnego ze Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie, omówiła działania ŚODR w zakresie wspierania i rozwoju gospodarstw edukacyjnych w województwie śląskim.
• Pan Mirosław Ślęzak ze Stowarzyszenia Gospodarstw Edukacyjnych Województwa Śląskiego opowiedział historię powstania Szlaku Gospodarstw Edukacyjnych Województwa Śląskiego, przedstawił dotychczasowe osiągnięcia oraz plany na przyszłość.
Na zakończenie głos zabrały przedstawicielki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, które zaprezentowały działania wspierające rozwój sieci gospodarstw edukacyjnych oraz współpracę Urzędu Marszałkowskiego ze Śląskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego i innymi partnerami.

Ostatni dzień wizyty studyjnej, odbywającej się pod hasłem „Współpraca w działaniach społecznych na wsi”, rozpoczął się od wizyty w Muzeum Dawnych Rzemiosł – Stary Młyn w Żarkach. Uczestnicy mieli okazję zobaczyć, jak funkcjonował tradycyjny młyn oraz poznać historię lokalnych rzemiosł, które stanowią ważny element dziedzictwa kulturowego regionu.
Następnie odbyła się część wykładowa, podczas której wystąpiła pani Katarzyna Kulińska-Pluta – kierownik Referatu Promocji, Turystyki i Kultury Gminy Żarki. Prelegentka przedstawiła proces sieciowania podmiotów i pakietowania usług turystycznych na przykładzie miasta i gminy Żarki. Zaprezentowane zostały różne działania społeczne, które gmina podejmuje we współpracy z lokalnymi spółdzielniami socjalnymi, instytucjami kultury i przedsiębiorcami, tworząc spójne i atrakcyjne oferty turystyczne.
Ostatnim punktem programu była wizyta w Spółdzielni Socjalnej „Manufaktura Słodyczy” w Żarkach. Uczestnicy poznali zasady funkcjonowania spółdzielni socjalnej, jej znaczenie dla lokalnej społeczności oraz możliwości, jakie daje taka forma działalności. Zwiedzanie zakończyło się warsztatami tradycyjnego wyrobu słodyczy.

Uczestnicy wyjazdu zdobyli praktyczną wiedzę i wyjechali pełni inspiracji z nowymi pomysłami oraz przekonaniem, że współpraca rolników oraz mieszkańców obszarów wiejskich pozwala na osiągnięcie wymiernego efektu w postaci budowania konkurencyjnej pozycji na rynku, poprawie wyników ekonomicznych, a także realizacji przedsięwzięć rozwojowych i inwestycyjnych.

Autor: Kacper Mytko (CDR O. Poznań) i Renata Rosiek (ŚODR Cz-wa)