Żeruje na liściach i owocach coraz liczniej występuje na roślinach ogrodowych i staje się coraz większym zagrożeniem wielkości i jakości plonu. Preferuje ciepłą i suchą pogodę.

Wtyk straszyk (Coreus marginatus) należy do rodziny wtykowate (Coreidae).

Dorosły owad osiąga 11-16 mm długości. Samce są nieco mniejsze od samic. Ciało mają wydłużone, grzbietobrzusznie spłaszczone, o zabarwieniu kamuflującym, najczęściej jasno- lub ciemnobrązowym, które upodabnia je do zaschłych liści. Głowa jest mała i znajdują się na niej dość długie, czteroczłonowe czułki, z których pierwszy człon jest najszerszy. Czułki samców są nieco dłuższe od czułek samic. Aparat gębowy jest typu kłująco-ssącego przeznaczony do wysysania soków. Przedplecze ma trapezowaty kształt, a jego boczne kąty są tępo zaostrzone. Odwłok posiada po bokach rozszerzenia, a jego wierzchnia strona ma zabarwienie jaskrawo-pomarańczowe, które jest widoczne dopiero wówczas, gdy owad rozpościera skrzydła. Skrzydła są skórzaste i błoniaste. Odnóża typu krocznego.

Larwy są znacznie mniejsze od postaci dorosłych lecz nie potrafią latać (mają tylko zawiązki skrzydeł). Pierwsze stadia larwalne są niepodobne do dorosłego wtyka, stąd często mylone jako inny gatunek.

Biologia

Zimują osobniki dorosłe ukryte w ściółce. Wiosną, od kwietnia lub maja nalatują na rośliny żywicielskie różnych gatunków. Po kopulacji samice przystępują do składania jaj, co zwykle zaczyna się od maja a może kończyć nawet w lipcu. Jaja składane są głównie do gleby w pobliżu roślin żywicielskich, a czasem na blaszkach liściowych. Wylęg larw zaczyna się po 3-4 tygodniach. Osobniki dorosłe pojawiają się stopniowo od końca czerwca. W ciągu roku owad rozwija jedno pokolenie.

Ostatnie pluskwiaki można zaobserwować na roślinach we wrześniu a nawet w październiku, po czym schodzą na zimowanie.

Szkodliwość

Wtyk straszyk jest groźny przy licznym występowaniu. Szkodliwe są larwy i osobniki dorosłe, które nakłuwają tkanki roślin i wysysają z nich soki. Nakłuwają liście i owoce, szczególnie miękkie, a dorosłe owady również twardsze tkanki pędów niezdrewniałych.

Owad nakłuwa tkanki zwiększając proces parowania wody a to doprowadza do więdnięcia, żółknięcia i zamierania części lub całych liści i pędów. Szkodliwość wtyka straszyka staje się groźna przy licznym żerowaniu oraz w przy niedoborze wody (susza)

- Na liściach i owocach przeznaczonych do bezpośredniego spożycia powoduje ich uszkodzenia, co zmniejsza wartość konsumpcyjną.

- Na owocach miękkich powstają odbarwienia i zapadanie się miąższu. Często w to miejsce wnikają patogeny powodujące choroby np. szara pleśń. Silnie uszkodzone owoce stają się nieatrakcyjne i mogą być niesmaczne.

- W sytuacji zagrożenia gruczoły owada uwalniają silnie pachnące, drażniące, lotne związki zapachowe. Skład chemiczny tej wydzieliny jest podobny u samców i samic, ale proporcje poszczególnych komponentów są różne. U samic najbardziej rozpowszechnionym związkiem chemicznym jest kwas heksanowy, natomiast u samców jest to kwas stearynowy. Jeżeli owad opryska tą wydzieliną owoce stają się one niesmaczne. Kilka owoców opryskanych przez pluskwiaka kwasem heksanowym lub stearynowym może popsuć smak całego przetworu np. soku, dżemu, wina itp.

Miejsca żerowania

Wtyk często spotykany jest na oście, szczawiu polnym i szczawiu tępolistnym, ostrożniu, popłochu pospolitym, różnych gatunkach rdestów, mleczu polnym, mniszku lekarskim i innych. Przy zachwaszczeniu tymi roślinami, wtyk straszyk ma większą szansę masowo wystąpić na roślinach uprawowych.

Pluskwiaka można znaleźć na wielu roślinach ozdobnych jednorocznych i bylinach. Jego szkodliwość dla tych roślin jest niewielka. Jednak widok tych owadów, szczególnie w dużych ilościach na roślinach ozdobnych, niestety nie zachwyca. Obsiadają bowiem wierzchołki roślin i kwiaty.

Groźne jest żerowanie owada na roślinach, które człowiek spożywa. Ze względu na naturalne występowanie owada na roślinach rdestowatych i różowatych, ostatnio liczniej spotykany jest na rabarbarze i szczawiu uprawnym oraz na malinach i jeżynach. Osobniki tego gatunku spotkano także na truskawce, poziomce, agreście i porzeczce, dyni, melonie i arbuzie, jagodzie goi, owocach borówki amerykańskiej i na winorośli.

Zwalczanie

Aktualnie wtyk straszyk nie jest objęty chemiczną ani biologiczną ochroną roślin z powodu braku zarejestrowanych do tego celu środków.

Jednak trzeba poczynić starania, aby nie dopuszczać do licznego pojawu owada.

Zalecenia

- dokładne wykaszanie w pobliżu i na grządkach oraz w jagodnikach wyżej wymienionych dzikich roślin (chwastów), na które preferuje wtyk, gównie rdestów.

- można zbierać owady z liści za pomocą siatki entomologicznej (takiej jak do łapania motyli) i je zgniatać mechanicznie. Nie poleca się łapania owadów w ręce z powodu śmierdzącej substancji, jaką wydzielają.

Źródło:

www.dionp.pl

zdj. Pixabay (wtyk straszyk na malinach)