SEMINARIUM PSZCZELARSKIE ”Praktyczne zalecenia na miesiąc lipiec dotyczące optymalizacji prac w gospodarce pasiecznej, innowacyjne proekologiczne metody profilaktyki i bioasekuracji rodzin pszczelich stosowane w walce z warrozą metodami integrowanymi ”

W miesiącu lipcu (09.07.2021) ŚODR w Częstochowie Dział Technologii Produkcji Rolnej i Doświadczalnictwa w Mikołowie oraz Stowarzyszenie Pszczelarzy w Dąbrowie Górniczej, zorganizowali tradycyjną letnią szkołę seminaryjną dla pszczelarzy, która odbyła w Centrum Aktywności Obywatelskiej Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej. Uczestnikami powyższych seminariów byli czołowych hodowcy pszczół i producentów miodów. Seminarium miały charakter forum dyskusyjnego, którego głównymi prelegentami byli: Prezes Tomasz Nowicki, oraz członkowie zarządu: Stanisław Majda, Krzysztof Krawiec, mistrzowie pszczelarstwa oraz autor niniejszego artykułu, którzy wymieniali swoje doświadczenia na tematy związane z aktualną problematyką w gospodarce pasiecznej, bioasekuracją oraz profilaktyką. W przeprowadzonych wykładach prelegenci zwrócili uwagą na zwalczanie i zapobieganie warrozie. Przypomnieli że zapobieganie polega na: kontrolowaniu wędrówek pasiek (świadectwo zdrowia), kontrola importu matek, przeglądy pasiek, badanie osypów, ograniczenie błądzenia pszczół, bieżąca kontrola czerwiu trutowego, utrzymywanie w pasiece silnych rodzin, odkażanie uli i sprzętu pasiecznego. Przypomniano drogi szerzenia choroby przez: pszczoły dorosłe, błądzenie, rabunki, wędrówki z rodzinami pszczelimi, obrót matkami pszczelimi i pszczołami, łączenie rodzin, zasilanie rodzin plastrami z czerwiem, rójki, pszczelarz ,osy. Prelegenci zaprezentowali na czym polega zwalczanie pasożyta – warrozy w zintegrowanym systemie (IMP), przedstawił zabiegi chemiczne: Bayvarol, Apiwarol, Biowar, Apiguard ,zabiegi biotechniczne: wycinanie plastrów trutowych, ramka pracy /ramki sekcyjne/,izolacja matki na jednym plastrze, substancje naturalne: kwasy organiczne , olejki eteryczne. Dopuszczone substancje czynne w lekach i innych preparatach służące do zwalczania warrozy zgodnie z Rozporządzeniem Komisji Europejskiej Nr 37/2010 to: Amitraza ( MLP dla miodu 2,00μg/kg), Kumafos (MLP dla miodu 100μg/kg) oraz Flumetryna, tau fluwalinat, kamfora, mentol, eukaliptus, kwas szczawiowy, kwas mrówkowy, kwas mlekowy – bez wymaganego MLP. W drugiej części wykładu, uczestnicy mogli wysłuchać interesujących praktycznych rozwiązań na temat biohigienizacji pasiek z zastosowaniem preparatów probiotycznych w bioasekuracji rodzin pszczelich w celu zwiększenia odporności na zagrażające pszczołom patogeny. Prelegenci zaprezentowali biopreparty ApiFarma jak i ApiBioFarma, są to probiotyczne substraty wyselekcjonowanych bakterii tlenowych i beztlenowych. Pierwsza z nich ApiFarma to kompozycja oparta o probiotyczne mikroorganizmy na pożywce z ekologicznej melasy z trzciny cukrowej. ApiBioFarma natomiast, to produkt rozszerzony o dodatkowy komponent, jakim są wyciągi z ziół: bylica boże drzewko ,mięta pieprzowa, orzech włoski, pokrzywa zwyczajna, szałwia lekarska, czarnuszka siewna, biedrzeniec anyż, rozmaryn lekarski, melisa lekarska. Wykładowcy omówili sposoby stosowania biopreparatów jako : dodatek do wody pitnej w okresie od wiosny do jesieni, dodatek do syropu wodno-cukrowego lub ciasta (przed zimowlą i w okresach bez pożytków), oprysk (zamgławianie) ula wewnątrz, wylotek, ramek i pszczół, higienizacja ula przed zasiedleniem odkładów, oprysk ramek, na których pojawiła się pleśń, higienizacja narzędzi do pracy w pasiece, oczyszczanie ramek z porażonego czerwiu, oprysk zewnętrznych powierzchni ula i jego otoczenie. Badania i praktyka pszczelarska potwierdziły, że produkty te pobudzają pszczoły i przedłużają ich życie, stają się coraz to popularniejsze w praktyce pszczelarskiej, a obserwacje pasieczne wykazują, że woda w poidle z dodatkiem tych substratów jest 2-3 razy liczniej odwiedzana przez pszczoły, niż woda normalna.) Pamiętajmy że wodę powinniśmy odstać na 24 godz., aby pozbawić ją chloru. Prezes Tomasz Nowicki,Stanisław Majda, Krzysztof Krawiec, oraz autor niniejszego artykułu w trakcie swoich prezentacji wykładowych poruszyli rozległą tematyką prac hodowlanych, między innymi omówili : jakie są rodzaje matek pszczelich ?. Matki rojowe -bardzo dorodne, dobrze rozwinięte-duże, ponieważ od jajeczka są przygotowane do swojej przyszłej funkcji. Matki rojowe przekazują swojej rodzinie genetycznie uwarunkowaną cechę rojliwości Matki z cichej wymiany -cicha wymiana spowodowana jest najczęściej zaawansowanym wiekiem matki, jej wadami lub odmiennością rasową. Matki z cichej wymiany są bardzo dobrej jakości. Matki ratunkowe- pojawiają się w ulu, gdy dotychczasowa matka zginie z jakiejś przyczyny. Matki ratunkowe są bardzo zróżnicowane pod względem jakości. W jakim celu tworzymy odkłady?-zapobiegamy nastrojowi rojowemu, -możemy powiększyć lub odbudować stan rodzin w pasiece, -tworzymy rodziny przejściowe do unasieniania matek, -możemy zimować matki zapasowe, -możemy prowadzić
z powodzeniem biologiczną walkę z warrozą. Jakie są zalety tworzenia odkładów ?: -brak przerwy w czerwieniu w rodzinach produkcyjnych, -wymieniamy matki przez łączenie rodzin produkcyjnych
z odkładami na jesieni.( mamy więcej czasu), -mamy bardzo małe straty w unasienieniu matek, -jeśli poddajemy mateczniki unikamy zbędnej i czasochłonnej manipulacji. Podczas prezentacji zostały omówione metody wychowu matek z jajeczek i larw. Wiek zarodków ma ogromny wpływ na jakość uzyskanych matek. Jakość matek dramatycznie spada jeżeli do wychowu użyje się larw starszych niż 24-godzinne. Pewien wpływ na jakość ma rodzaj podłoża na jakie przenosi się larwy (rozcieńczone mleczko, nakrop, rozcieńczony miód, woda). Najlepiej jest przekładać larwy na rozcieńczone mleczko. Doskonałym narzędziem do przekładania larw jest chińska łyżeczka. Wykładowca proponował ,by przekładać larwy do miseczek matecznikowych wykonanych z dobrze sklarowanego wosku pszczelego. Optymalna średnica tych miseczek to 8-9 mm. W największym stopniu o sukcesie wychowu decyduje rodzina wychowująca. W rodzinie wychowującej powinien znajdować się czerw
w różnym wieku (otwarty i zasklepiony).Larwy w takiej rodzinie powinny być podlane w nadmiarze mleczkiem pszczelim. W rodzinie powinien być także nadmiar młodych pszczół karmicielek.
Bardzo interesujące wykłady sprawiły że dyskusja i pytania ze strony zebranych na sali pszczelarzy nie miały końca. Po zakończeniu części wykładowej odbyła się wspomniana powyżej ożywiona dyskusja z wszystkim wykładowcami, prowadzona przez moderatora. Omawiana problematyka wykładów wzbudziła niezwykłe zainteresowanie, koniecznością stało się przedłużenie zaplanowanego czasu przewidzianego na dyskusję. Na forum dyskusyjnym   dokonano wymiany myśli, doświadczeń ale także praktycznych rozwiązań dotyczących w szerokim zrozumieniu, możliwości i uwarunkowania rozwoju pszczelarstwa w województwie śląskim. Pozwoliło to osobom zainteresowanym na wyjaśnienie wielu wątpliwości i problemów, które napotykają w codziennej pracy w gospodarce pasiecznej. Zgromadzeni na sali hodowcy pszczół gromkimi brawami podziękowali organizatorom, seminarium dnia 23 lipca br., a w szczególności wykładowcom za osobiste zaangażowanie, profesjonalne i bardzo interesujące przedstawienie powyższych tematów zarówno pod względem merytorycznym jak i dydaktycznym, a także za ponadprogramowe wystąpienia.