Aktualna sytuacja w fermowym i przydomowym chowie drobiu nieśnego
z przeznaczeniem na sprzedaż jaj konsumpcyjnych

Producenci drobiu i pasz zapewniają, że jajka z ferm są bezpieczniejsze dla konsumentów ze względu na realizowane przez nich programy, zwalczanie salmonelli oraz stały nadzór weterynaryjny.Tym samym chcą oni przekonać do konsumpcji jaj pochodzących z nadzorowanych produkcji, ponieważ w ostatnich latach spadła ona o 20%. Zmniejszenie konsumpcji jaj fermowych jest dużym problemem dla producentów, którzy dwa lata temu ponieśli duże koszty związane z koniecznością wymiany klatek.

Polscy klienci idąc za modą na ekologię, często sięgają po jaja bazarowe, czyli kupowane na targowiskach, licząc na to, że zakupiony tam towar jest zdrowszy, lepszy, smaczniejszy. Nie zawsze tak jest, a już na pewno narażamy siię na ryzyko zatruć salmonellą. Wiele gatunków salmonelli jest bardzo groźnych dla człowieka. Najlepiej rozwijają się one w temperaturze od 20 do 40 stopni Celcsjusza.

Dlatego należy rzetelnie informować konsumentów, a klienci powinni się dobrze zastanowić zanim kupią jajka nieznanego pochodzenia, bo zdrowotne konsekwencje zatruć salmonellozą są bardzo poważne..

Na smak i walory kulinarne jajek wpływ ma przede wszystkim właściwy dobór paszy. Możemy kupić bardzo dobre jajka z klatek, tak samo jak beznadziejne z chowu przyzagrodowego i przydomowego. Krajowa Izba Producentów Drobiu i Pasz chce przekonywać konsumentów do najwyższych standardów jaj z systemów klatkowych.

Przedstawiciele Izby podkreślają, że po wymianie klatek na większe w 2012 r. zabrakło informacji o zgodności prowadzonych działań z wymaganiami dobrostanu oraz gwarancji jakości i bezpieczeństwie zdrowotnym. Nadal jednak jaja fermowe cieszą się dużą popularnością ze względu na niższą cenę.

Właściciele piekarni, ciastkarni i zakładów produkujących żywność, którzy sięgają po pochodzące z ferm jajka klatkowe, twierdzą z całym przekonaniem, że produkty te są znacznie bezpieczniejsze, ponieważ nie niosą ryzyka zarażeń poprzez skorupkę. Trudno, aby cała branża produkcji w której wykorzystywane są jajka fermowe, pozostawała w błędzie.

KIPDiP zapowiada rozpoczęcie w najbliższym czasie akcji informacyjnej, której celem będzie przekonanie Polaków do spożywania jajek z nadzorowanej, fermowej produkcji. Jej celem jest odbudowanie ok. 20-proc. spadku spożycia jaj klatkowych, przynajmniej do poziomu sprzed czterech lat, czyli do 205 sztuk na mieszkańca rocznie. Izba apeluje także do producentów, aby przeciwstawiali się w swoich środowiskach promowaniu produkcji przyzagrodowej.

Osoby chcące zajmować się sprzedażą bezpośrednią jaj spożywczych, wyprodukowanych we własnych gospodarstwach rolnych, będą musiały w sposób właściwy interpretować obowiązujące wymagania, a należy nadmienić, że obecne przepisy są bardzo nieprecyzyjne!

Wymagania formalno-prawne i weterynaryjne przy sprzedaży bezpośredniej jaj z gospodarstwa
Wymagania weterynaryjne:

Ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz.U. z 2006 r. Nr 17, poz. 127 i Nr 171, poz. 1225), Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej (Dz.U. z 2007r. nr 5, poz. 38).

1. Sprzedażą bezpośrednią mogą być objęte wyłącznie produkty własne, wyprodukowane przez podmiot prowadzący działalność w zakresie produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczone do sprzedaży bezpośredniej.
Obowiązek powiadomienia powiatowego lekarza weterynarii właściwego ze względu na miejsce planowanej produkcji o zakresie i wielkości produkcji oraz rodzaju produktów pochodzenia zwierzęcego, które mają być produkowane w zakładzie, co najmniej na 30 dni przed dniem rozpoczęcia prowadzenia tej działalności.

2. W ramach sprzedaży bezpośredniej dopuszcza się:
dla jaj konsumpcyjnych – sprzedaż:
a) konsumentowi końcowemu na targowiskach lub
b) do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego;
(Rozporządzenie, § 2. punkt 1, ust. 7.)

3. Sprzedaż bezpośrednia może być prowadzona na obszarze województwa, na obszarze którego jest prowadzona produkcja lub na obszarze sąsiadujących z nim województw.
Jeżeli rolnik zamierza prowadzić sprzedaż produktów na obszarze powiatu innego niż powiat na obszarze którego jest prowadzona produkcja, informuje o tym fakcie powiatowego lekarza weterynarii, właściwego ze względu na miejsce prowadzenia sprzedaży, w terminie 7 dni przed dniem rozpoczęcia tej sprzedaży.
(Rozporządzenie, § 2. punkt 2 i 3)

4. Limit produkcji: od 350 do 2 450 sztuk tygodniowo – dla jaj konsumpcyjnych.
Brak precyzyjnych przepisów określających wymagania powiatowego lekarza weterynarii, co do miejsca przechowywania jaj i miejsca sprzedaży, skutkuje: nadmiernymi wymaganiami co do tych pomieszczeń, a to pociąga za sobą dodatkowe koszty dla producentów.

5. Osoby mające kontakt z produktami pochodzenia zwierzęcego przy wykonywaniu czynności związanych ze sprzedażą bezpośrednią powinny posiadać orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy wymagającej kontaktu z żywnością, wydane na podstawie przepisów o chorobach zakaźnych i zakażeniach.

6. Jaja konsumpcyjne przeznaczone do sprzedaży bezpośredniej powinny być czyste, suche, pozbawione obcych zapachów oraz skutecznie zabezpieczone przed wstrząsami i bezpośrednim działaniem promieni słonecznych.
(Rozporządzenie, § 16.)

Brak jest określonej temperatury przechowywania dla jaj.

Należy nadmienić, że będą zmiany legislacyjne. Trwają prace nad zmianą rozporządzenia porządkującą przepisy w sprawie sprzedaży bezpośredniej.
W przypadku jaj limit produkcji pozostaje bez zmian. Projektowane rozporządzenie porządkuje kwestie wymagań weterynaryjnych dla producentów jaj.
Należy zwrócić szczególną uwagę na salmonellozę. Gospodarstwa prowadzące tylko sprzedaż bezpośrednią jaj, nie są objęte krajowym programem zwalczania salmonelli w stadach kur nieśnych.

Dla własnego bezpieczeństwa warto jednak wykonywać badania zdrowotności stada.

Dla osób zainteresowanych produkcją przydomową jaj konsumpcyjnych i sprzedażą bezpośrednią, zacytuję obowiązujące przepisy podatkowe:

- Chów kur nieśnych powyżej 80 szt. jest działem specjalnym produkcji rolnej i podlega opodatkowaniu PIT (dotyczy osób nie będących rolnikami, którzy nie są płatnikiem podatku rolnego)
- Możliwość rozliczenia podatku na podstawie norm szacunkowych (za 2014 rok norma szacunkowa dochodu dla 1 nioski wynosi 2,45 zł) lub na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów..

- Uwaga! – KRUS za dział specjalny uznaje hodowlę powyżej 2000 niosek rocznie – wtedy następuje zmiana podstawy ubezpieczenia.

- Podatek VAT – konieczność rozliczania tylko w przypadku rolników rozliczających ten podatek, na tzw. zasadach ogólnych.
- Przy zasadach ogólnych stawka podatku VAT dla jaj wynosi 7%
- Konieczność posiadania kasy fiskalnej (przy zasadach ogólnych), jeżeli sprzedaż na rzecz osób fizycznych przekracza 20 tys. zł.