Roślinność użytków zielonych jest bardzo wrażliwa na niedobory mikroelementów - głównie w okresie suszy. Braki ich występują na glebach organicznych bez względu na wilgotność w siedliskach. W takich siedliskach należy pomóc roślinom stosując dokarmianie dolistnie takimi mikroelementami jak: miedź, cynk, molibden, mangan i bor.

Rola mikroelementów

MIEDŹ (Cu)

• - reguluje przemianę związków azotowych
• - wpływa na tworzenie chlorofilu oraz budowę ścian komórkowych

CYNK(Zn)

• - synteza hormonów wzrostu, witamin B, C, P,
• - wpływa na przemianę białek,
• - reguluje przemiany fosforu w roślinie
• - poprawia zdolność kiełkowania oraz mrozoodporność

Jego niedobór może być przyczyną - żółknięcia i bielenia całej powierzchni liści.

MOLIBDEN (Mo)

• - występuje w najmniejszych ilościach spośród wszystkich mikroelementów
• - wpływa na przemiany fosforu oraz syntezę chlorofilu i witamin
• - zwiększa odporność roślin na niekorzystne warunki atmosferyczne oraz na chorób

Deficyt jego zahamowanie wzrostu blaszek liściowych i całej rośliny oraz chlorozę młodych liści i deformację pędu.

MANGAN( Mn)

• bierze udział w procesie fotosyntezy i tworzeniu chlorofilu, przyswajaniu azotu i syntezie białek,
• zaangażowany jest w wytwarzanie przez roślinę lignin, które stanowią część struktury ściany komórkowej i są odpowiedzialne za sztywność oraz odporność mechaniczną liści, łodyg i korzeni.

Niedobór powoduje spadek odporności zbóż na choroby, między innymi na zgorzel podstawy źdźbła.

BOR(Bo)

•  - uczestniczy w tworzeniu struktur ścian komórkowych w roślinie
• -  wpływa również na rozwój organów generatywnych, spełniając ważną rolę w procesie kiełkowania  -  pyłku i wzrostu łagiewki pyłkowej.
•    stymuluje rozwój systemu korzeniowego, głównie strefy włośnikowej.

Okazuje się, że jednym z elementów intensywnej produkcji paszy na użytkach zielonych, to już nie tylko nawożenie maroskładnikami ale także nawożenie mikroelementami.

Mikroelementy zwiększają efektywność wykorzystania, wpływając na wielkość i jakość plonu. Pobierane są przez rośliny w znacznie mniejszych ilościach niż makroelementy. Składniki te wpływają bowiem pośrednio na roślinę poprzez aktywowanie lub kontrolę wielu procesów życiowych.

Najskuteczniejszym sposobem dostarczenia mikroelementów jest dostarczenie ich dolistnie z wykorzystaniem form chelatowych.

Chelaty - są to związki kompleksowe, w których cząsteczka organiczna łączy się z kationem metalu. Stanowią połączenie mikroskładnika będącego metalem (Cu, Zn, Mn, Fe) z nośnikiem chelatora. Zastosowane w nawozach formy chelatowe pierwiastków charakteryzują się bardzo dobrą rozpuszczalnością i bardzo dużą dostępnością dla roślin, dzięki łatwemu przenikaniu przez błony komórkowe roślin. Rośliny zarówno przez liście, jak i korzenie, mogą pobierać mikroskładniki nie tylko w postaci uwolnionego jonu, ale również w formie całej cząsteczki chelatu.

Przykłady:

EDTA (kwas wersenowy) albo DTPA (kwas pentetynowy) lub

w formie soli np. siarczan miedzi, siarczan cynku

  Znaczenie chelatów:

 - szybkie wchłanianie przez liść, łatwiejsza przyswajalność przez rośliny

-  dobra mieszalność - dobrze mieszają się z środkami ochrony roślin

-  dobrze tolerują chelaty - w przeciwieństwie do soli mineralnych które, źle zastosowane powodują  

- stabilność - w nieesprzyjających warunkach np. chelat Fe(III) HBED pozostaje stabilny w glebach wapiennych o odczynie zasadowym i w roztworach do pH 12 

-  dobra rozpuszczalność - są dobrze rozpuszczalne w wodzie

-  wysoka przyswajalność - obniża koszty oddżywiania roślin - mała dawka to najlepszy efekt końcowy.

Jeżeli z różnych powodów rośliny nie mogą pobrać mikroelementów z gleby dostarczenie ich z makroelementami zawartymi w nawozach dolistnych zwłaszcza w okresach niedoborów wody znacznie lepiej poprawi kondycję fizjologiczną roślin. Istnieje możliwość nabycia ich pojedynczo w punktach handlowych i z nich stworzyć mieszaninę nawozową do oprysku. Dobrą propozycją jest zastosowanie mieszaniny makro i mikroelementów, które dostępne są na rynku w formie nawozów dolistnych. Przykładem jest nowy nawóz ADOB Mikro Trawa dedykowany użytkom zielonym. Został skomponowany on pod potrzeby roślinności łąkowej oraz zwierząt. Oprócz podstawowych składników NPK (10:10:10), zawiera także magnez, siarkę oraz mikroelementy: mangan, miedź, cynk, żelazo, molibden. Zastosowany na zasiewie mieszanki trawiasto-motylkowatej w drugim roku użytkowania przyrost plonu zielonej masy z trzech zebranych pokosów wyniósł 15%, tj. 12,39 t/ha w stosunku do kontroli – bez nawożenia dolistnego.

W produkcji rolniczej uzyskanie wysokiego plonu dobrej jakości jest uwarunkowane nie tylko dobrym zaopatrzeniem rośliny uprawnej w makroelementy, ale również pokryciem jej zapotrzebowania na mikroelementy.

Źródło : "Top Agar"- miesięcznik dla rolników