Wojewódzkie konferencje w Mikołowie i Częstochowie dla hodowców bydła mięsnego oraz hodowców bydła mlecznego i producentów mleka

Tradycyjnie jak co roku Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego zorganizował bardzo udane branżowe konferencje, które odbyły się: 26 lutego 2020 w ŚODR Mikołowie dla hodowców bydła mięsnego oraz 27 lutego 2020 w ŚODR Mikołowie i 6 marca 2020 w ŚODR Częstochowie dla hodowców bydła mlecznego i producentów mleka.

Konferencje dotyczyły: „Aktualnych problemów chowu i hodowli bydła – rozród, weterynaria, żywienie, technologia, zarządzanie, genetyka”.

Ciekawa tematyka sprawiła, że 150 rolników, czołowych hodowców i producentów bydła zaszczyciło nas swoją obecnością.

Konferencje otwierali Dyrektor ŚODR Marek Dziurek i Dyrektor Oddziału w Mikołowie Radosław Sroka, którzy w swoich wystąpieniach przywitali rolników i zaproszonych gości oraz wygłosili słowo wstępne o działalności i pracach Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie.

Organizatorem i moderatorem konferencji był Dział Technologii Produkcji Rolniczej i Doświadczalnictwa. W trakcie konferencji wygłoszono interesujące i stojące na bardzo wysokim poziomie merytorycznym wykłady.

Pierwszy wykład, którego mieliśmy przyjemność wysłuchać na temat „Aktualne problemy hodowli bydła”- zaprezentowali: Zbigniew Chwastek – Prezes Śląskiego Związku Hodowców Bydła i Producentów Mleka oraz Arkadiusz Pach – Dyrektor Biura ŚZHBiPM.

Wykładowcy w swoich wystąpieniach zwrócili uwagę na fakt, że wraz ze wzrostem wydajności mleka wzrasta nasilenie występowania negatywnych zjawisk, związanych z pogorszeniem zdrowotności oraz płodności krów wysokomlecznych.

Według danych przedstawianych przez Polską Federację Hodowców Bydła i Producentów Mleka ponad 35 % - 40 % krów jest brakowana. Problemy z rozrodem są głównym powodem brakowania krów w stadach objętych oceną użytkowości mlecznej.

W drugim wystąpieniu dr inż. Leszek Jarosz zaprezentował praktyczne zastosowanie „Innowacyjnego systemu e-stado® służącego do monitorowania dobrostanu krów i wykrywania rui”.

System e-stado® bardzo precyzyjnie wykrywa czas rozpoczęcia rui i wyznacza optymalne okienko inseminacji, zarówno w oborze wolnostanowiskowej jak i u krów utrzymywanych na uwięzi.

Hodowca otrzymuje te informacje na ekranie smartfona w tzw. panelu użytkownika i w postaci wiadomość sms. Dodatkową funkcją w obszarze rozrodu jest monitorowanie porodu z pomocą biosensora ogonowego, który informuje o stanie akcji porodowej i wysyła sms gdy krowa zaczyna rodzić.

System e-stado® Przez 24 godziny na dobę monitoruje także stan zdrowia zwierząt, mierząc ich temperaturę i badając czas bez aktywności. Hodowca informowany jest o wszelkich nieprawidłowościach i dzięki temu może wykrywać choroby metaboliczne lub infekcyjne nawet do 5 dni przed wystąpieniem objawów klinicznych.

Kolejnym obszarem badanym przez system jest czas przeżuwania i pobierania paszy. System e-stado® bada także środowisko obory mierząc ilość światła dostępnego dla krowy oraz określając temperaturę i wilgotność obiektu.

Dzięki temu hodowca wie, czy jego krowy otrzymują dziennie odpowiednią ilość luksów światła a w przypadku zaistnienia w oborze warunków stresu cieplnego widzi, które krowy negatywnie zareagowały na te warunki gdyż indywidualnie mierzona jest ich temperatura.

Wszystkie te informacje dostarcza biosensor uszny systemu e-stado®, który komunikuje się z przekaźnikiem danych w oborze a ten wysyła dane do serwera, gdzie przetwarzane są na dane użytkownika. Hodowca odczytuje informacje o swoim stadzie w panelu użytkownika, który można wyświetlać w: smartfonie, komputerze, tablecie lub na ekranie dotykowym umieszczanym w oborze.

Trzeci wykład nt. „Nowoczesne żywienie krów wysokowydajnych – jak uniknąć błędów” zaprezentował, dr wet. Mirosław Bosek.

Prelegent zwrócił w swoim wykładzie uwagę, że obok warunków utrzymania oraz zarządzania stadem żywienie odgrywa bardzo istotną rolę w procesie rozrodu krów.

Pogorszenie wskaźników rozrodu obserwuje się najczęściej w stadach o wysokiej produkcji mleka, gdzie błędy żywieniowe spowodowane niewłaściwym pokryciem potrzeb krów w poszczególnych fazach laktacji, prowadzą do powstania chorób metabolicznych, a w konsekwencji do pogorszenia zdrowotności i problemów z rozrodem.

Podstawową zasadą prawidłowego żywienia krów mlecznych jest właściwie zbilansowana pod względem energii, białka oraz składników mineralnych i witamin dawka żywieniowa, dostosowana do potrzeb krów w poszczególnych fazach laktacji.

Zarówno niedobór w okresie najwyższej wydajności, jak też i nadmiar składników pokarmowych w końcowym okresie laktacji i okresie zasuszenia, decyduje o płodności krów. Źle zbilansowana dawka żywieniowa w sposób pośredni oddziaływuje na podwzgórze i przysadkę mózgową, wzrost pęcherzyków jajnikowych, funkcję ciałka żółtego, jakość oocytów, środowisko macicy i przeżywalność embrionów.

W czwartej części konferencji wysłuchaliśmy interesującego wykładu dr wet. Wojciecha Wójcika nt. „Weterynaryjne i ekonomiczne aspekty zasuszania krów. Powyższe zagadnienie jest dużym problemem z którym borykają się doświadczeni zootechnicy, lekarze weterynarii, a w szczególności właściciele przodujących obór. Krowa nie dojona nadal produkuje mleko, które rozpycha wymię.

Gromadzące się w zatokach mleko zaczyna zaciskać tętnicę doprowadzającą krew do wymienia. Jeśli krew przestaje dopływać, wymię przestaje produkować mleko, a proces ten trwa 3-4 dni. U krów „rekordzistek” najbardziej wydajnych (patologicznych) do 5-10 dni. Najczęściej popełnianym błędem jest poddajanie krów, które puszczają mleko (neurosekrekcja).

Pamiętajmy, że każda krowa powinna teoretycznie bez problemu się zasuszyć, pod warunkiem, że nie będziemy jej doić, bo wówczas zakłócamy przebieg procesu neurohormonalnego zasuszenia. Podstawową czynnością, jaką musimy wykonać na początku okresu zasuszenia krów jest zastosowanie osłony wymienia. Kolejną jest kąpiel strzyków w odpowiednim roztworze, której zadaniem jest odcięcie dostępu powietrza do strzyków.

Jeżeli w stadzie jest kilka krów, które pomimo tych zabiegów „nadal puszczają” mleko, to warto zwrócić uwagę na poziom cynku w stosowanych premiksach, bo możemy mieć wówczas do czynienia z niedoborem cynku, powodującym niedorozwój płytki keratynowej na końcówce strzyków. Zamknięcie strzyków to bardzo ważny zabieg, bowiem najwięcej infekcji środowiskowych wymienia (mastitis kliniczne i subkliniczne ) następuje w momencie zasuszania.

Kolejne prezentowane tematy wykładowe to: ”Rozród, genetyka XXI wieku, optymalne rozwiązania doboru buhajów w zarządzaniu stadem, długofalowa poprawa zdrowotności” –zaprezentował Jacek Grala . Prelegent zwrócił uwagę, że w ofercie dla hodowców na rynku, znajduje się wiele buhajów o wskaźniku Kappa Casein o wartości AB i BB, czyli tak bardzo pożądanym przez spółdzielnie mleczarskie. Wykładowca omówił komputerowy program Promate do doboru buhajów, dostępny bezpłatnie dla obsługiwanych klientów. Dzięki niemu hodowca jest w stanie dobrać optymalne nasienie dla swojego stada, co pozwala w szczególności na unikniecie imbredu.

Wiele opcji konfiguracji programu umożliwia dopasować założenia do potrzeb i celów każdego hodowcy zarówno tych finansowych jak i hodowlanych. Dobór pary do rozrodu może odbywać się wg różnych kryteriów. Istnieje także możliwość stworzenia własnego profilu kojarzenia. Hodowca sam może zdecydować na co chce położyć nacisk przy doborze i ustalić dowolnie wartości produkcyjne, pokrojowe i funkcjonalne.

Bardzo duże zainteresowanie wzbudziła metodą na długofalową poprawę zdrowotności stada metodami hodowlanymi, po przez zastosowanie nasienia buhajów Immunity+Semex. Buhaje Immunity+ charakteryzujące się podwyższoną odpornością na choroby. Hodowca myślący o długoterminowej hodowli bydła mlecznego musi mieć na uwadze nie tylko wysoką produkcję mleka, o dobrej jakości ale również zdrowotność pogłowia. Immunity+ to nasienie, dzięki któremu zdrowotność jest podwyższona, krowy chorują od 4 do 8% rzadziej.

Co więcej, cechy zapewniające tę zdrowotność są przekazywane kolejnym pokoleniom, gdyż odporność na choroby jest dziedziczona aż w 25%. Dzięki czemu stado z czasem staje się coraz bardziej odporne na choroby. Pozwala to hodowcy mniej czasu poświęcać chorym sztukom oraz ogranicza koszty związane z ich leczeniem.

Kolejnym innowacyjnym rozwiązaniem, dzięki któremu hodowca może optymalnie zarządzać swoim czasem jest nasienie w żelu Spermvital. Nasienie buhaja jest przed zmrożeniem zanurzone w naturalnym żelu, dzięki czemu po inseminacji jest ono uwalniane wolniej w macicy krowy. Wydłuża to czas w którym hodowca ma możliwość dokonania skutecznej inseminacji o dodatkowe 24 godziny. Znacznie upraszcza to jego pracę i pozwala zredukować koszty związane z reinseminacją. Nasienie to jest szczególnie skuteczne u krów tzw. „trudnych”, u których problematyczne jest wykrycie odpowiedniego momentu inseminacji.

Wysłuchaliśmy interesującej prezentacji nt. „Dobrostan krów”. Ofertę pomocy ŚODR w Częstochowie dla śląskich hodowców bydła i producentów mleka zaprezentowała Magdalena Swadźba-Karbowy z Działu TPRiD ŚODR w Częstochowie. Prezentacja wywołała merytoryczną i owocną dyskusję i szereg pytań ze strony słuchaczy przybliżając procedurę szczegółowych warunków przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Dobrostan zwierząt” objętego Programem Rozwoju Obszarów wiejskich na lata 2014-2020.

Bogaty program konferencyjny zakończyły wykłady dotyczące praktycznych i nowatorskich rozwiązań ”Nowoczesne rozwiązania technologiczne w produkcji mleka, prezentacja i wyników produkcyjnych dotyczących w pełni zrobotyzowanej obory, innowacyjne maszyny i urządzenia, sprzęt oborowy zaprezentowali Marcin Podstawka i Marek Handydraj oraz ”Innowacyjne rozwiązania w żywieniu krów mlecznych oraz aktualne trendy w żywieniu cieląt”, przedstawili zebranym rolnikom Paweł Mahoń, Jacek Michalski.

Wykładowcy mówili o poprawie się warunków środowiskowo-żywieniowych, tak aby krowa była użytkowana co najmniej 4-5 laktacji a tym samym mogła w pełni się zamortyzować i przynieść korzyści dla hodowcy.

Z tego względu należy szczególnie zwracać uwagę na cechy i czynniki bezpośrednio warunkujące długowieczność jak: optymalizacja żywienia, genetyka – rasa, produkcyjność, typ i budowa, dobrostan, zdrowotność, intensyfikacja produkcji, ekonomia oraz czynnik ludzki jakim jest sam hodowca, właściciel czy obsługa oborowa.

Celem edukacyjnym zorganizowanych trzech wojewódzkich konferencji 26 i 27 lutego br. w ŚODR w Oddziale w Mikołowie oraz 6 marca 2020 r. ŚODR w Częstochowie nt. „Aktualnych problemów chowu i hodowli bydła – rozród, weterynaria, żywienie, technologia, zarządzanie, genetyka” było stworzenie podstaw dla lepszego zorientowania się rolników w subtelnej problematyce i wielkiej sztuce, jakiej niewątpliwie jest prowadzenie stada bydła.

Współczesny rolnik-hodowca, producent mleka musi posiadać nie tylko wiedzę zootechniczną, czy interdyscyplinarną od kompleksowej agro i zootechnochnologii, po finanse, biznes, rachunkowość, powinien również wyrobić w sobie nawyk tzw. personalnej skuteczności działania na wolnym rynku.