Wojewódzka Konferencja Pszczelarska

relacja z wykładów

W dniu 24 czerwca 2018 r w siedzibie Oddziału w Mikołowie, w ramach XXXIX Dni Otwartych Drzwi Śląskiego Ośrodka Rolniczego w Częstochowie odbyła się wojewódzka konferencja dla hodowców pszczół i miłośników pszczelarstwa, nt. : „Optymalizacja produkcji w gospodarce pasiecznej oraz bioasekuracja i profilaktyka rodzin pszczelich”.

Organizatorem konferencji był ŚODR w Częstochowie, za realizację, przebieg i merytorykę odpowiedzialni byli specjaliści Działu Technologii Produkcji Rolniczej i Doświadczalnictwa Oddziału ŚODR w Mikołowie. Konferencji towarzyszyła plenerowa wystawa sprzętu pszczelarskiego, materiału genetycznego matek pszczelich. Organizatorzy konferencji przygotowali bardzo interesującą ofertę merytoryczną dla słuchaczy.

Konferencję uroczyście otworzyła jako gospodarz i moderator, v-ce dyrektor ŚODR Anna Szymik Dyrektor Oddziału w Mikołowie, która przywitała licznie zgromadzonych pszczelarzy oraz podkreśliła znaczący wkład ŚZP w Katowicach w rozwój pszczelarstwa w województwie śląskim, promocję oraz ochronę zdrowia pszczół.

Ciekawa tematyka prezentacji przedstawionych przez najlepszych fachowców z branży sprawiła, że liczba uczestników wyniosła ponad 75 osób. Wykładowcami byli znani w branży przedstawiciele praktyki i nauki pszczelarskiej, Prezes Śląskiego Związku Pszczelarskiego w Katowicach Zbigniew Binko "Aktualne doniesienia i zalecenia optymalizacji produkcji w gospodarce pasiecznej", oraz dr inż. Michał Morelowski z Instytutu Technologii i Wyrobów Naturalnych z Wrocławia „Innowacyjna biohigienizacja pasiek z zastosowaniem pożytecznych mikroorganizmów w bioasekuracji rodzin pszczelich w celu zwiększenia odporności na zagrażające pszczołom patogeny”

W pierwszej części konferencji bardzo interesujący wykład przeprowadził Prezes Zbigniew Binko, prezentując zebranym na sali pszczelarzom aktualną problematyką pasieczną, dotyczącą konieczności wprowadzenia zakazu chowu pszczół syntetycznej linii Buckfast na terenie województwa śląskiego oraz problemów prawnych związanych z jego realizacją. Zdaniem Śląskiego Związku Pszczelarzy w Katowicach dotychczasowe rozwiązania prawne są niewystarczające dla ochrony rodzimych linii pszczół.

Dlatego też, Zarządy Śląskiego Związku Pszczelarzy w Katowicach, Regionalnego Związku Pszczelarzy w Częstochowie, Beskidzkiego Związku Pszczelarzy „Bartnik” w Bielsku-Białej oraz Związku Pszczelarzy w Wiśle mając na względzie wartość hodowlaną utrzymywanych w województwie śląskim populacji pszczół zwróciły się z wnioskiem o wprowadzenie na podstawie art. 33 ust.2 ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r., poz. 2132), zakazu chowu pszczół syntetycznej linii Buckfast na terenie województwa śląskiego w drodze uchwały Sejmiku Województwa Śląskiego. Zgodnie z art. 2 pkt 15 powyższej ustawy linia hodowlana jest to populacja zwierząt gospodarskich uzyskana w wyniku hodowli tych zwierząt w obrębie rasy i selekcjonowana w określonym kierunku.

Pszczoły Buckfast nie są rasą, lecz stanowią w rozumieniu ww. przepisów prawnych uzyskaną syntetycznie linię poprzez sztuczne skrzyżowanie trzech ras pszczół. Dla tej populacji pszczół nie prowadzi się ksiąg ani rejestrów hodowlanych, ponieważ matki pszczele nie spełniają wymogów określonych w art. 16 ust. 1 lub 2 ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich. W związku z czym linia pszczół Buckfast pozostaje poza nadzorem hodowlanym Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt. Pomimo tego pszczelarze pod wpływem reklam oraz obowiązującej swobody gospodarczej sprowadzają do Polski i reprodukują matki pszczele linii Buckfast. Matki pszczele tej linii są źródłem trutni, które kojarząc się z matkami pszczół są zagrożeniem dla rasy carnica (stanowiących podstawę hodowli pszczół w województwie śląskim) przenoszą niepożądane pule genowe.

Na terenie województwa śląskiego istnieją 2 (dwa) trutowiska tj. w Katowicach-Murckach oraz Wiśle Łabajowie ustanowione Uchwałami Sejmiku Województwa Śląskiego nr III/25/23/2008 oraz nr III/25/24/2008 z dnia 19.06.2008 r. na obszarach, których prowadzony jest krzyżowniczy program hodowlany „Karolinka”. Wprowadzenie bez nadzoru pszczoły linii Buckfast stanowi poważne zagrożenie dla realizowanego programu hodowlanego, a zwłaszcza utrzymania właściwego materiału ojcowskiego w pasach ochronnych tych trutowisk.

Ograniczona baza pożytkowa oraz wysokie napszczelenie terenu oraz związane z tym ryzyko rabunków i rozprzestrzeniania się chorób przemawia za tym, aby nie wprowadzać i nie utrzymywać tej linii hodowlanej pszczół na terenie województwa śląskiego. Ponadto pszczoła linii Buckfast w myśl przepisów art. 2 pkt.11 ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich nie spełnia wymogów zwierzęcia hodowlanego. Zgodnie z brzmieniem art. 33 ust 1 ww. ustawy w rozrodzie pszczół wykorzystuje się trutnie pochodzące od matek pszczelich wpisanych do ksiąg lub rejestrów dla linii hodowlanych pszczół lub od ich córek. Wykorzystywanie takich trutni w rozrodzie stanowi więc wykroczenie z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W drugiej części konferencji uczestnicy mogli wysłuchać dr. Michała Morelowskiego z Instytutu Technologii i Wyrobów Naturalnych z Wrocławia, który w swoim wykładzie „Rola pożytecznych mikroorganizmów w gospodarce pasiecznej”, zaprezentował efekty stosowania probiotycznych mikroorganizmów. A oto kilka z nich: stabilizacja rozwoju rodzin osłabionych, zahamowanie rozwoju chorób już zidentyfikowanych (grzybicy i choroby woreczkowej), zahamowanie ubytku pszczoły lotnej, wydłużenie żywotności pszczół robotnic, poprawienie kondycji rodzin, przyrost ogólnej ilości pszczół w ulu. Rodziny wcześniej zakwalifikowane do bardzo słabych, z objawami chorób, dokonywały oczyszczania komórek w ramkach, pozbywając się tym samym chorej larwy, w rodzinach ze zdrowymi matkami – matki czerwiły na całej powierzchni ramki. Prelegent zaprezentował biopreparty probiotyczne jako substraty wyselekcjonowanych bakterii tlenowych i beztlenowych. Pierwszy z nich, to kompozycja oparta o probiotyczne mikroorganizmy na pożywce z ekologicznej melasy z trzciny cukrowej. Natomiast, drugi preparat jest rozszerzony o dodatkowy komponent, jakim są wyciągi z ziół: bylica boże drzewko ,mięta pieprzowa, orzech włoski, pokrzywa zwyczajna, szałwia lekarska, czarnuszka siewna, biedrzeniec anyż, rozmaryn lekarski, melisa lekarska.

Wykładowca omówił sposoby stosowania biopreparatów jako : dodatek do wody pitnej w okresie od wiosny do jesieni, dodatek do syropu wodno-cukrowego lub ciasta (przed zimowlą i w okresach bez pożytków), oprysk (zamgławianie) ula wewnątrz, wylotek, ramek i pszczół, higienizacja ula przed zasiedleniem odkładów, oprysk ramek, na których pojawiła się pleśń, higienizacja narzędzi do pracy w pasiece, oczyszczanie ramek z porażonego czerwiu, oprysk zewnętrznych powierzchni ula i jego otoczenie. Badania i praktyka pszczelarska potwierdziły, że produkty te pobudzają pszczoły i przedłużają ich życie, stają się coraz to popularniejsze w praktyce pszczelarskiej, a obserwacje pasieczne wykazują, że woda w poidle z dodatkiem tych substratów jest 2-3 razy liczniej odwiedzana przez pszczoły, niż woda normalna.) Wykładowca podkreślał że wodę powinniśmy odstawić na 24 godz., aby pozbawić ją chloru. Bardzo interesujące wykłady sprawiły że dyskusja i pytania ze strony zebranych na sali pszczelarzy nie miały końca. Po zakończeniu części wykładowej odbyła się wspomniana powyżej ożywiona dyskusja z wykładowcami. Omawiana problematyka wykładów wzbudziła niezwykłe zainteresowanie, koniecznością stało się przedłużenie zaplanowanego czasu przewidzianego na dyskusję. Na forum dyskusyjnym   dokonano wymiany myśli, doświadczeń ale także praktycznych rozwiązań dotyczących w szerokim zrozumieniu, możliwości i uwarunkowania rozwoju pszczelarstwa w województwie śląskim. Pozwoliło to osobom zainteresowanym na wyjaśnienie wielu wątpliwości i problemów, które napotykają w codziennej pracy w gospodarce pasiecznej. Zgromadzeni na sali hodowcy pszczół gromkimi brawami podziękowali organizatorom, a w szczególności wykładowcom za osobiste zaangażowanie, profesjonalne i bardzo interesujące przedstawienie powyższych tematów zarówno pod względem merytorycznym jak i dydaktycznym, a także za ponadprogramowe wystąpienia. Uwieńczeniem części oficjalnej konferencji było wspólne zwiedzanie wystawy rolniczej w ramach XXXIX ‘’Dni Otwartych Drzwi” ŚODR w Częstochowie zorganizowanej przez Oddział w Mikołowie. Podczas kuluarowych i plenerowych rozmów, w mniej zobowiązującej atmosferze, uczestnicy wojewódzkiej konferencji pszczelarskiej dzielili się praktycznymi uwagami i aktualnymi problemami. Podkreślano jednomyślnie celowość i konieczności organizowania tematycznych konferencji oraz częstszych, specjalistycznych i seminaryjnych spotkań w celu konsolidacji środowiska oraz wspólnej wymiany merytorycznych poglądów i doświadczeń w branży pszczelarskiej.