Nauka Praktyce i Doradztwu Rolniczemu

            Od pewnego czasu, a szczególnie od zmiany rządu na „dobrą zmianę” coraz lepiej mówi się o doradztwie rolniczym, jego znaczeniu w kształtowaniu polskiej wsi czy nawet pewnej misji do odegrania w tym zakresie, docenia się znaczenie zaniedbywanego przez wiele lat doradztwa technologicznego, niektórzy z rozrzewnieniem mówią nawet o dawniejszych ośrodkach postępu rolniczego. Czyżby renesans Doradztwa? Temu mają służyć także takie konferencje jak „Nauka Doradztwu Rolniczemu” czy /coroczna/ „Prezentacja wyników badań naukowych i możliwości ich wykorzystania w produkcji zwierzęcej”, w których uczestniczyli główni specjaliści z Działu Technologii Produkcji Rolniczej i Doświadczalnictwa, specjaliści na rzecz innowacji w rolnictwie (SIR) a nawet Z-ca Dyrektora Tomasz Wiekiera. Ta druga konferencja odbyła się 28-29 marca w CDR Radom i miała niezwykle bogaty program merytoryczny dotyczący wielu gatunków zwierząt gospodarczych, z braku miejsca wymienimy tylko niektóre tematy:

• Innowacyjność tajemnicą sukcesu nowoczesnych wysokowydajnych ferm kóz mlecznych,
• Małe przeżuwacze w kształtowanie i ochronie ekosystemów trawiastych,
• Nowe rozwiązania w inkubacji drobiu (termowizja, żywienie in ovo)
• Zdrowie oraz optymalne wykorzystanie potencjału rozrodczego podstawą konkurencyjnej produkcji świń,
• Zasady ochrony stad świń przed ASF.

Wykłady prowadziła kadra naukowa Instytutu Zootechniki, Instytutu Weterynarii, SGGW oraz Uniwersytetów Przyrodniczych w Lublinie i Krakowie.

Natomiast w dniach 5-6 kwietnia 2017 roku odbyło się kolejne już spotkanie w ramach cyklu „Nauka Doradztwu Rolniczemu” zorganizowane przez Państwowy Instytut Weterynaryjny Państwowy Instytut Badawczy w Puławach wspólnie z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, dyrekcja i pracownicy PIWet-BIP, dyrekcja i pracownicy Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie oraz doradcy z ośrodków doradztwa rolniczego specjalizujący się w zagadnieniach związanych z produkcją zwierzęcą.

Celem spotkania było zapoznanie doradców z wynikami prac badawczych Instytutu, które można wykorzystać w praktyce poprzez ich wdrożenie lub upowszechnienie. Program obejmował prezentację wyników badań naukowych, nowoczesnych rozwiązań technicznych i technologicznych oraz prezentację zasobów naukowo dydaktycznych Instytutu. Był także czas na dyskusję i analizę przedstawianych zagadnień w celu wymiany wiedzy i doświadczeń na temat innowacyjnych rozwiązań opracowanych przez Instytut. Duża część wykładów była związana z bioasekuracją. Naukowcy z PIWet podkreślali dużą rolę doradztwa w propagowaniu wiedzy na ten temat.

W trakcie spotkania zaprezentowano m. in. wykłady:

• Zakres badań w PIWet-BIP w aspekcie ochrony zdrowia zwierząt i bezpieczeństwa żywności i pasz,
• Aktualna sytuacja epizootyczna i bioasekuracja w stadach świń i w produkcji drobiu,
• Preparaty do skutecznej dezynfekcji,
• Biegunki trzody chlewnej i cieląt,
• Racjonalne stosowanie antybiotyków u zwierząt gospodarskich,
• Pasze GMO

Ponadto uczestnicy spotkania wzięli udział w zwiedzaniu laboratoriów PIWet-BIP w trakcie którego mogli zapoznać się z funkcjonowaniem i działalnością badawczą Instytutu. Duże wrażenie na zwiedzających zrobiły nowoczesne rozwiązania techniczne i organizacyjne w zakresie prowadzonych badań oraz wykorzystywana do badań aparatura nowej generacji.

Na zakończenie wizyty odbyła się debata z udziałem przedstawicieli MRiRW oraz dyrekcji PIWet-BIP i CDR w Brwinowie na temat rozwijania dalszej współpracy między instytucjami w celu usprawnienia transferu wiedzy między nauką a praktyką. Na przyszłość zaplanowano wiele inicjatyw, w których uczestniczyć będą zarówno doradcy jak i pracownicy Instytutu. Zaproponowano trzy płaszczyzny współpracy: propagowanie zasad bioasekuracji, dobrostan zwierząt oraz bezpieczeństwo żywności i pasz. Gwoli ścisłości i porządku chronologicznego należy nadmienić, że pierwsza tego typu konferencja „Nauka Doradztwu Rolniczemu” odbyła się dniach 3-4 listopada 2016 roku w Instytucie Zootechniki - Państwowym Instytucie Badawczym w Balicach. W wydarzeniu także wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa, dyrekcja i pracownicy IZ PIB, doradcy rolniczy zajmujący się produkcją zwierzęcą z całej Polski oraz przedstawiciele Centrum Doradztwa Rolniczego.

Celem spotkania było usprawnienie transferu wiedzy pomiędzy placówką naukową a rolnikiem, poprzez przybliżenie doradcom tematyki prac prowadzonych w Instytucie. Lepsze poznanie zagadnień badawczych ułatwi przekaz informacji i upowszechnianie osiągnięć naukowych opracowanych w IZ PIB. Tematami wykładów były m.in.:

• Innowacyjne rozwiązania oparte o narzędzia genetyki  molekularnej dla  praktyki rolniczej.
• Innowacje w ocenie wartości hodowlanej świń poprzez wprowadzenie oceny genomowej.
• Kontrola rodowodów w oparciu o markery DNA i jej wdrażaniu w praktyce rolniczej.
• Przyszłość hodowli zwierząt ras rodzimych w warunkach konkurencji gospodarstw wielkotowarowych.
• Wykorzystanie precyzyjnych technologii chowu zwierząt w aspekcie ochrony środowiska i poprawy dobrostanu zwierząt.
• Ekonomiczne aspekty produkcji mleka w warunkach zrównoważonego rozwoju.

Zwieńczeniem wykładów było zwiedzanie Laboratorium Genomiki, Laboratorium Genetyki Molekularnej oraz Krajowego Banku Materiałów Biologicznych.

Podsumowanie i wnioski przygotowane przez reprezentujących CDR: zastępcę dyrektora Katarzynę Boczek oraz Dariusza Pomykałę stanowiły zamknięcie konferencji. Ostatnim punktem programu pobytu w Instytucie była wizyta na fermie w Aleksandrowicach.

            W planach są dalsze konferencje „Nauka Doradztwu Rolniczemu” z kolejnymi instytutami badawczymi pracującymi na rzecz rolnictwa. Należy docenić działania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz merytorycznego wsparcia doradztwa rolniczego, z pewnością wiedza wyniesiona z tych konferencji, także z dyskusji i wymiany poglądów będzie bardzo przydatna w bieżącej pracy doradczej. Należy z całą mocą podkreślić, że transfer wiedzy od nauki, instytutów badawczych przez doradztwo rolnicze do produkcji, do gospodarstw rolnych jest niezwykle potrzebny i ma istotne znaczenie dla właściwego rozwoju polskiego rolnictwa i jest nie do przecenienia.

W tym miejscu należy nadmienić mając na uwadze konferencje, które Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego dotychczas realizuje, ich rozmach, zainteresowanie, rozległa tematyka, poziom merytoryczny, światowej sławy specjaliści ( Krajowe Konferencje Pszczelarskie, Dni Świni, Akademie Zakiszania i in.) i wyrazić pogląd, iż już od wielu lat spełniamy obecne oczekiwania ośrodków decyzyjnych. Ufamy, iż dobre zmiany w doradztwie dotyczyć będą także sfery wynagrodzenia specjalistów, które jest poniżej krytyki, dlatego spuszczamy tu zasłonę milczenia ale i środków na delegacje oraz swobodę w koncepcyjnym działaniu doradczym. I jeszcze jedna uwaga, w doradztwie merytorycznym zostali właściwie tylko pasjonaci ale i oni potrzebują wsparcia oraz środków na realizacje swoich pasji, dlatego stosunkowo niewielkimi nakładami można uzyskać duże efekty.

Z uwagą ale i nadzieją będziemy śledzić poczynania w tym zakresie