V Warsztaty Naukowe „Świnie w badaniach naukowych hodowli i produkcji”

Instytut Zootechniki - Państwowy Instytut Badawczy Dział Genetyki i Hodowli Zwierząt w Balicach w dniu 13 października br. zorganizował V Warsztaty Naukowe. Tym razem tematem obrad były świnie. Prezentujemy streszczenia wykładów, które skierowane były do licznej rzeszy zgromadzonych słuchaczy: doradców ODR-ów, pracowników naukowych, studentów, hodowców i producentów świń.
Aktualny poziom użytkowości populacji aktywnej świń w Polsce na tle założeń Krajowego Programu Hodowlanego - dr hab. Grzegorz Żak, Instytut Zootechniki PIB, Kraków.

Zmieniająca się w ostatnich latach sytuacja w sektorze hodowli i produkcji świń, niekorzystna z punktu widzenia ekonomicznego, ale również obserwowany postęp w poziomie użytkowości jest przesłanką do podejmowania odpowiednich działań, zarówno organizacyjnych, jaki hodowlanych. O ile uwarunkowania ekonomiczne hodowli i produkcji świń są najczęściej niezależne od woli hodowcy, czy producenta, to działania na płaszczyźnie hodowlanej leżą w gestii podmiotów zarządzających hodowlą i instytucji z nimi współpracujących. Stąd też niezbędna jest ciągła analiza reakcji populacji aktywnej świń na podejmowane prace selekcyjno-hodowlane i w razie konieczności podejmowanie odpowiednich kroków w zakresie modyfikacji metod hodowlanych.

Organizmy genetycznie modyfikowane (GMO) w żywieniu zwierząt i ludzi - dr hab. Agnieszka Korwin-Kossakowska, Instytut Genetyki Hodowli Zwierząt PAN, Jastrzębiec.

Problematyka GMO jest bardzo szeroka i dotyka wielu aspektów życia, w tym przede wszystkim bezpieczeństwa żywności. Wskazane przeze mnie, przedstawione w literaturze zagrożenia mimo, że nieliczne w zestawieniu z globalną liczba wykonanych badań, podsycają społeczne dyskusje. Wynikające z tego kontrowersje powodują skutek w postaci niespójnego prawodawstwa a pojawianie się w naszym prawie zaprzeczających sobie aktów prawnych doprowadziło do sytuacji w której od wielu lat problem ten nie może zostać rozwiązany.

Wykorzystanie świń w badaniach biomedycznych - dr hab. Jacek Jura, Instytut Zootechniki PIB, Kraków.

Świnia zajmuje szczególne miejsce jako zwierzę modelowe w badaniach biomedycznych. Związane jest to przede wszystkim z tym, że genom świni domowej jest w około 94% zbieżny z genomem człowieka. Po poznaniu genomu świni, okazało się, że świnie podobnie jak człowiek, mają identyczne zaburzenia i dysfunkcje białek, które powodują w ten sam sposób takie jednostki chorobowe jak: otyłość, choroba Parkinsona czy choroba Alzheimera. Ponadto, organy wewnętrzne świni podobnie funkcjonują i są zbudowane jak odnośne organy człowieka. W związku z tym, organy świni najlepiej spełniają kryteria przydatności do ksenotransplantacji czyli przeszczepów międzygatunkowych. Wielkość narządów, ich wydolność fizjologiczna są niemal identyczne z ludzkimi. Ponadto, za przydatnością świni jako zwierzęcia modelowego w badaniach biomedycznych, przemawiają również następujące fakty: świnia jest gatunkiem o wysokiej plenności i płodności, tanim i łatwym w utrzymaniu. Ponadto świnia jest gatunkiem, u którego, w porównaniu do innych dużych zwierząt, dosyć łatwo można przeprowadzić modyfikacje genowe - tzn. można spowodować wyłączenie lub dodanie określonej informacji genetycznej. Stwierdzono również, że świnie, łatwo się dostosowują do warunków otoczenia i łatwo się oswajają. Podobnie jak ludzie są wszystkożerne. Wszystkie opisane powyżej fakty powodują, że świnia stała się uniwersalnym, modelem badawczym wykorzystywanym w badaniach z zakresu trans genezy, prowadzonych na potrzeby współczesnej medycyny. Terminem transgeniczny, określa się osobnika u którego w oparciu o osiągnięcia inżynierii genetyczneji embriologii eksperymentalnej, zmieniono gatunkowo specyficzny genom, poprzez wprowadzenie do niego obcego (egzogennego) genu. Proces uzyskiwania osobników transgenicznych jest złożonyi, składa się z wielu etapów. W trakcie wykładu zostały syntetycznie omówione najnowsze metody wykorzystywane do produkowania transgenicznych świń: takie, jak technologia palca cynkowego czy technologia CRISPR. Omówione będą również kierunki wykorzystania transgenicznych świń oraz przedstawione wyniki badań z zakresu trans genezy świń. W Instytucie Zootechniki, od wielu lat, prowadzone są prace nad uzyskiwaniem transgenicznych świń. W rezultacie tych prac uzyskano linie transgenicznych świń, które są wykorzystywane w badaniach dotyczących wykorzystania transgenicznych świń ze zmodyfikowanym układem immunologicznym, jako dawców tkanek i narządów do ksenotransplantacji. Prowadzone są również prace nad uzyskaniem transgenicznych świń modelowych, które mają posłużyć w badaniach medycznych do poznania etiologii choróbo podłożu zapalnym.

Immunoprofilaktyka - mity i fakty na temat szczepień - dr inż. Karol Fijałkowski, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, Szczecin.

Podsumowując wykład - szczepienia stanowią najważniejszy element immunoprofilaktyki umożliwiając ochronę organizmu przed wieloma groźnymi drobnoustrojami chorobotwórczymi. Dzięki postępom w wielu dyscyplinach nauki, jak np. mikrobiologia, biotechnologia, immunologia i inżynieria genetyczna możliwe jest ciągłe doskonalenie technologii wytwarzania preparatów szczepionkowych. Wprowadzanie nowych technologii produkcji preparatów szczepionkowych może przyczynić się do zmniejszenia zachorowalności na wiele groźnych chorób, przeciwko którym jak dotąd nie istnie skuteczna terapia, a nawet do ich całkowitego wyeliminowania

Afrykański pomór świń (ASF) w Polsce - dr n. wet. Piotr Kołodziejczyk, Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej POLSUS, Warszawa.

Podsumowując swoją prezentacje prelegent stwierdził, że: chlewnie niespełniające zasad kompartmentu w terenie niebieskim (czyli obszaru zagrożenia w rozumieniu przepisów rozporządzenia MRiRW z dnia 6 maja 2015r. w sprawie środków podejmowanych, w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń) i czerwonym (czyli obszaru objęty ograniczeniami w zrozumieniu dyrektywy Commission Implementing Decision 2014/709/EU), muszą przestać istnieć. Przecież nikt od nich nie kupi ani żywca, ani prosiąt. We wszystkich wymienionych działaniach, a to tylko kropla w morzu potrzeb, Państwo musi pomóc finansowo. W przeciwnym razie skutki finansowe likwidacji i rekompensat za świnie wielokrotnie przekroczą proponowane nakłady. Nikt nawet nie rozważa kwot, które mogą wchodzić w grę, jeżeli zaraza dojdzie do tzw. regionów świńskich ...

Od początku września PZHiPTCh "POLSUS" wprowadził obowiązkowe zasady, którym podlegają wszyscy hodowcy zrzeszeni w Związku.