Ochrona i promocja wyrobów regionalnych i tradycyjnych to niezwykle ważny czynnik wpływający na rozwój obszarów wiejskich. Pozwala mieszkańcom obszarów wiejskich na zakładanie nowych działalności, różnicowanie ich dochodu i oczywiście jego zwiększanie. W obecnej dobie, kiedy konsumenci co raz baczniej zwracają uwagę na jakość spożywanych produktów, promowanie żywności wysokiej jakości, lokalnej jest już obowiązkiem.
System ochrony i promocji produktów regionalnych i tradycyjnych pozwala na ochronę dziedzictwa kulturowego wsi, co powoduje zwiększenie atrakcyjności terenów wiejskich i rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej.
Krajową Listę Produktów Tradycyjnych utworzono na mocy ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych.
• Na Listę wpisywany jest produkt, którego jakość, wyjątkowe cechy lub właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji.
• Za tradycyjne uważa się metody wykorzystywane od co najmniej 25 lat. Produkt ubiegający się o taki wpis powinien stanowić element tożsamości społeczności lokalnej i należeć do dziedzictwa kulturowego regionu, z którego pochodzi.
• To producent występuje z wnioskiem o wpis na Listę.
• Na Listę wpisywany jest wyłącznie produkt, a nie producent. Producenci nie nabywają żadnego prawa ani do ochrony czy też promocji wpisanych produktów jako własnych.
• Weryfikację wniosku dokonuje marszałek województwa, który zwraca się do izby gospodarczej, zrzeszającej producentów produktów regionalnych i tradycyjnych z prośba o wyrażenie opinii (Polska Izba Produktu Regionalnego i Lokalnego). Następnie wniosek przesyłany jest do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Minister jest odpowiedzialny za prowadzenie i uaktualnianie Listy Produktów Tradycyjnych. Lista jest publikowana w Dzienniku Urzędowym Ministra (raz w roku) oraz na stronach internetowych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (na bieżąco).
Obecnie na liście Produktów Tradycyjnych, którą można znaleźć na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wpisane jest ponad 1800 produktów, i ich liczba nadal rośnie. W województwie śląskim zarejestrowano już 145 produktów. Poniżej lista produktów i potraw wigilijnych, która może się stać inspiracją do przygotowania menu na tą wyjątkową kolację.
• Złotopotocki karp smażony
• Złotopotocki pstrąg z rusztu
• Karp gołyski
• Śląskie pieczki
• Pierniki żywieckie
• Strudel jabłkowy z Podbeskidzia
• Drobne ciasteczka cieszyńskie
• Śląski piernik tradycyjny
• Zozworki / Imbirki
• Kluski z miodem
• Jurajski żur na grzybach
• Bigos śląski
• Kwaśnica
• Makówki / makiełki
• Moczka / bryja
• Siemieniatka / siemieniotka / konopiotka
• Szałot śląski (sałatka śledziowa)
• Garus / garusek / kwaśne
• Ciulim lelowski