Od 2015 r. dopłaty bezpośrednie dla rolników będą ustalane inaczej niż do tej pory. Zmiany są wynikiem modyfikacji systemu pomocowego Unii Europejskiej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Część nowych zasad jest jednakowa dla wszystkich państw członkowskich, pozostałe opracowywane są przez każdy kraj indywidualnie.
Nowy system wsparcia bezpośredniego dla rolników w Polsce zakłada w szczególności pomoc finansową dla aktywnych rolników oraz rozwój małych i średnich gospodarstw. Składał się będzie z większej liczby elementów niż dotychczas, a rolnicy będą mogli ubiegać się o dopłaty na: jednolitą płatność obszarową, przejściowe wsparcie krajowe oraz płatności: z tytułu zazieleniania, dla młodych rolników, związane z produkcją czy płatność dodatkową. Poniżej przedstawiamy niektóre zapisy zamian.

Katalog realizowanych w Polsce płatności bezpośrednich w 2015 r. obejmuje:

1. Jednolitą płatność obszarową (JPO).

Płatność przysługiwać będzie do każdego „kwalifikującego się hektara", za które uznawane będą:
a) wszelkie użytki rolne gospodarstwa rolnego, w tym obszary, które w dniu 30 czerwca 2003 r. nie były utrzymywane w dobrej kulturze rolnej,
b) każdy obszar, który zapewnił rolnikowi prawo do jednolitej płatności obszarowej w 2008 r. i który nie spełnia warunków kwalifikowalności ze względu na:
  - objęcie tego obszaru ochroną na mocy dyrektyw: ws. ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, ramowej dyrektywy wodnej, dyrektywy ws. ochrony dzikiego ptactwa,
  - zalesienie tego obszaru w ramach PROW 2007-2013, 2014-2020 (z wyjątkiem zalesień na gruntach innych niż rolne).

       Jednolita płatność obszarowa nie będzie przysługiwać rolnikom, jeżeli kwalifikujący się obszar ich gospodarstwa rolnego w odniesieniu do którego złożą wniosek o płatność, wyniesie mniej niż 1 ha. Zasada ta nie będzie jednak dotyczyć rolników, którzy otrzymają wsparcie powiązane z produkcją do zwierząt, a łączna należna kwota płatności bezpośrednich nie będzie mniejsza niż 200 EUR.

2. Płatność z tytułu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska (tzw. płatność na zazielenienie).

       Co do zasady, wszyscy rolnicy ubiegający się o jednolitą płatność obszarową otrzymają płatność z tytułu realizacji praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska, czyli tzw. płatność na zazielenienie. Praktyki te nie są jednakże bezwzględnie obowiązkowe dla wszystkich rolników, ponieważ obowiązek ich stosowania oraz szczegółowy zakres ich realizacji zależeć będzie od kilku podstawowych czynników, tj.:
- od powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie,
- od tego, czy rolnik posiada trwałe użytki zielone,
- od tego, czy rolnik przystąpi do systemu dla małych gospodarstw,
- od tego, czy rolnik prowadzi gospodarstwo ekologiczne.

Należy przyjąć, że w przypadku rolników, którzy:

- prowadzą działalność rolniczą na powierzchni gruntów ornych mniejszej niż 10 ha i nie posiadają trwałych użytków zielonych lub
- planują przystąpić w 2015 r. do systemu dla małych gospodarstw lub
- prowadzą gospodarstwo ekologiczne,

otrzymanie płatności na zazielenienie nie będzie wiązało się z koniecznością dokonania jakichkolwiek zmian w sposobie gospodarowania.

Natomiast pozostali rolnicy będą zobowiązani do przestrzegania na wszystkich hektarach kwalifikujących się do jednolitej płatności obszarowej, praktyk rolniczych, korzystnych dla klimatu i środowiska lub tzw. praktyk równoważnych. Praktyki obowiązkowe obejmują:
- dywersyfikację upraw,
- utrzymanie trwałych użytków zielonych (TUZ),
- utrzymanie obszarów proekologicznych (EFA).

3. Płatność dla młodych rolników.

Płatność przysługiwać będzie rolnikowi aktywnemu zawodowo, uprawnionemu do jednolitej płatności obszarowej, który:

- jest osobą fizyczną, która po raz pierwszy zakłada gospodarstwo rolne jako kierująca gospodarstwem rolnym lub która założyła już takie gospodarstwo rolne w ciągu 5 lat przed pierwszym złożeniem wniosku w ramach systemu jednolitej płatności obszarowej oraz której wiek w roku składania wniosku nie przekracza 40 lat (tj. nie ukończyła 41 roku życia w roku składania wniosku),
Płatność przyznawana będzie na okres maksymalnie pięciu lat, przy czym okres ten skracany będzie o liczbę lat, które upłynęły między rozpoczęciem działalności przez młodego rolnika, a pierwszym złożeniem wniosku o płatność dla młodych rolników. Płatność przysługuje do maksymalnie 50 ha gruntów kwalifikujących się do jednolitej płatności obszarowej.

4. Płatność dodatkową.

Płatność dodatkowa stanowić będzie płatność o charakterze dodatkowego uzupełnienia poziomu wsparcia finansowego dla określonej grupy rolników aktywnych zawodowo, uprawnionych jednocześnie do otrzymania jednolitej płatności obszarowej. Przysługiwać będzie do maksymalnej liczby hektarów w przedziale od 3,01 ha do 30 ha i tylko tym rolnikom, którzy nie podzielili (w sposób sztuczny) gospodarstwa po 18.10.2011 r. w celu uzyskania tej płatności.

5. Płatności związane z produkcją.

Wsparcie związane z produkcją obejmie szereg rocznych płatności i będzie przyznawane w granicach określonych limitów ilościowych oraz oparte jest na ustalonych obszarach i plonach lub na ustalonej liczbie zwierząt. Płatności związane z produkcją przysługiwać będą rolnikom, którzy spełnią minimalne wymagania oraz kryteria rolnika aktywnego zawodowo. W roku 2015 wsparciem związanym z produkcją zostaną objęte następujące sektory:

Płatność do bydła.
Płatność do krów.
Płatność do owiec.
Płatność do kóz.
Płatność do buraków cukrowych.
Płatność do skrobi.
Płatność do owoców miękkich (truskawki, maliny).
Płatność do chmielu.
Płatność do roślin wysokobiałkowych.
Płatność do pomidorów.
Płatność do lnu.
Płatność do konopi włóknistych.

Ponadto rolnik w 2015 roku będzie miał możliwość przystąpienia do SYSTEMU DLA MAŁYCH GOSPODARSTW, wiązać się z tym będą korzyści w postaci:

- zwolnienia z obowiązku realizacji praktyk zazielenienia bez utraty prawa do uzyskania płatności na zazielenienie,
- zwolnienia z kontroli w ramach zasady wzajemnej zgodności, ale nie z wymogów przewidzianych w przepisach prawa powszechnie obowiązującego,
- zwolnienia z ewentualnych kar administracyjnych z tytułu tzw. niezgłoszenia wszystkich działek rolnych w gospodarstwie),
- zwolnienia z publikacji o beneficjentach płatności w ramach przepisów o przejrzystości wsparcia unijnego.

Do systemu dla małych gospodarstw będą mogli przystąpić rolnicy, którzy:

- złożą w roku 2015 wniosek w ramach systemu jednolitej płatności obszarowej (do 9 czerwca 2015 r.) i zadeklarują w tym wniosku zamiar uczestnictwa w systemie lub nie sprzeciwią się automatycznemu włączeniu do systemu,
- spełnią minimalne wymogi w zakresie powierzchni lub kwoty wsparcia (1ha lub 200 EUR),
- spełnią warunki określone dla pozostałych płatności o które wnioskują w roku 2015 (tj. warunki dla: płatności na zazielenianie, dla młodego rolnika, płatności dodatkowej, wsparcie powiązanego z produkcją).

Rolnicy, którzy wystąpią z systemu lub nie wyrażą zgody na automatyczne włączenie do systemu, nie będą mogli ponownie zadeklarować zamiaru uczestnictwa w systemie dla małych gospodarstw.

Pozostali rolnicy, w przypadku których należna kwota płatności bezpośrednich za rok 2015 (określona w decyzji o przyznaniu płatności) będzie mniejsza lub równa 1250 EUR, zostaną włączeni z urzędu do systemu dla małych gospodarstw z możliwością wystąpienia z systemu ze skutkiem od roku 2016.

Płatność dla małych gospodarstw będzie określana jako suma wszystkich płatności, do otrzymania których rolnik byłby uprawniony w systemie „standardowym" (tj. ubiegając się o kolejne płatności) z zastosowaniem maksymalnego limitu 1250 EUR.

Szacunkowe kwoty płatności bezpośrednich w 2015 roku

        Informujemy ponadto, że dotychczasowe zasady współpracy rolnika z ARiMR nie ulegają zmianie. Rolnik ubiegający się o przyznanie płatności bezpośrednich będzie zobowiązany do złożenia wniosku we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę, biurze powiatowym ARiMR.

       Rolnicy, którzy nie składali wniosku o przyznanie płatności w 2014 r., będą mogli pobrać czysty formularz w biurze powiatowym i oddziałach regionalnych ARiMR lub ze strony internetowej www.arimr.gov.pl. Korzystając z platformy aplikacyjnej e-Wniosek umieszczonej na tej stronie, rolnik będzie mógł również złożyć wniosek bezpośrednio przez internet. Podstawowe terminy obsługi wniosków nie ulegają zmianie, tj. rolnik będzie zobowiązany do złożenia wniosku w okresie od dnia 15 marca do dnia 15 maja.

     Podobnie, jak w latach poprzednich zapraszamy do korzystania z usług Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie wraz z Oddziałami w Mikołowie i Bielsku-Białej. Szczegółowy harmonogram dyżurów dotyczący wypełniania wniosków obszarowych w poszczególnych gminach, zamieszczony zostanie w najbliższym czasie na naszej stronie internetowej www.czwa.odr.net.pl

Możecie Państwo skorzystać także z e-porady

w opracowaniu wykorzystano materiały informacyjne Agencji Restrukturyzacji Modernizacji Rolnictwa oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Do pobrania:

- Płatnosci bezpośrednie w roku 2015. Rolniku! Sprawdź, z jakich płatnosci możesz skorzystać

- Zazielenienie. Rolniku! Sprawdź, co to dla Ciebie oznacza!