Rolników, którzy zaciągnęli kredyty preferencyjne mogą dotknąć przypadki o charakterze losowym jak np.: katastrofy naturalne, długotrwałe choroby kredytobiorcy, kradzieże mienia oraz choroby i upadki inwentarza, a także przypadki wynikające z uwarunkowań makroekonomicznych i politycznych takich jak: kryzys gospodarczy, zatory płatnicze czy utrata rynków zbytu. Obecnie najpoważniejszym zagrożeniem dla szeroko rozumianej produkcji rolniczej w Polsce jest wprowadzenie przez Rosję embarga na dostawy produktów rolnych. Sytuacja ta niewątpliwie wpłynie na spadek sprzedaży, a w konsekwencji na pogorszenie sytuacji finansowej producentów, którzy korzystając z kredytów preferencyjnych, zobowiązani są jednocześnie do prowadzenia działalności i realizacji celów, na które przyznana im została pomoc publiczna w postaci dopłat do oprocentowania kredytów. Dlatego warto podkreślić, że warunki i zasady udzielania kredytów z dopłatami ARiMR do oprocentowania zawierają szereg możliwości ułatwiających kredytobiorcom obsługę zaciągniętego kredytu, w tym w szczególności:
• zastosowanie przez bank prolongaty spłaty rat kapitału i odsetek, o ile określony w umowie kredytu termin ich spłaty jeszcze nie minął,
• wydłużenie okresu kredytowania poza przewidziany w umowie kredytu, o ile określony w umowie kredytu okres kredytowania jeszcze nie minął i pod warunkiem poinformowania o tym Agencji.Stosując powyższe rozwiązania należy zaznaczyć, że:
• okres od dnia udzielenia kredytu do całkowitej jego spłaty wraz z odsetkami nie może przekroczyć okresów właściwych dla danej linii kredytowej,
• nie wymaga się sporządzenia zmian do planu inwestycji,
• maksymalna kwota dopłat, określona w umowie kredytu, nie ulega zmianie.
Ponadto możliwe jest wydłużenie okresu od dnia udzielenia kredytu do całkowitej jego spłaty wraz z odsetkami o dodatkowe 3 lata (w zależności od linii kredytowej okres ten może wynieść 11 lub 18 lat), przy czym w przypadku umów zawartych od 1 maja 2007 r. maksymalna kwota dopłat, określona w umowie kredytu, może zostać zwiększona, o ile nie spowoduje to przekroczenia łącznej wysokości pomocy, tzw. intensywności pomocy. Zwiększenie maksymalnej kwoty dopłat nie dotyczy kredytów z dopłatą do oprocentowania stosowaną na zasadach pomocy de minimis.
Dodatkowo, w związku z wprowadzeniem ograniczeń handlowych wynikających z embarga handlowego nałożonego przez Rosję lub mogących pojawić się innych ograniczeń w handlu, wprowadzona została ostatnio możliwość zawieszenia przez bank, na wniosek kredytobiorcy zawierający uzasadnienie, spłaty rat kapitału kredytu. Wówczas spłata oprocentowania kredytu za kredytobiorcę jest dokonywana przez Agencję przez okres nie dłuższy niż 2 lata, licząc od dnia zawieszenia przez bank spłaty rat kapitału kredytu. Oprocentowanie zapłacone przez Agencję za kredytobiorcę, w okresie zawieszenia przez bank spłaty rat kapitału kredytu, w przypadku umów kredytu zawartych:
• do 30.04.2007 r. - kredytobiorca zwraca na warunkach ustalonych w umowie kredytu,
• po 1 maja 2007 r. - pomniejsza kwotę dopłat ustaloną w umowie kredytu.
Ponadto w przypadku, gdy powyższe rozwiązania okażą się niewystarczające, kredytobiorcy mogą za zgodą banku kredytującego:
• dokonać zmiany kierunku produkcji, określonego w planie inwestycji i umowie kredytu,
• sprzedać mienie nabyte z kredytu,
• czasowo zaprzestać prowadzenia działalności lub obsługi kredytu z przyczyn niezależnych od kredytobiorcy - w tym czasie dopłaty nie są stosowane, a już udzielone nie podlegają zwrotowi - wznowienie przez kredytobiorcę prowadzenia działalności lub obsługi kredytu powoduje wznowienie stosowania dopłat do oprocentowania kredytu na warunkach określonych w umowie o kredyt.
Producenci rolni, u których występują lub mogą wystąpić trudności ze spłatą zadłużenia z tytułu kredytu z dopłatami ARiMR do oprocentowania, powinni niezwłocznie skontaktować się z bankiem, który udzielił kredytu, w celu podjęcia działań zmierzających do zastosowania pomocy w dalszej obsłudze kredytu i wprowadzenia stosownych zmian do zawartej umowy kredytu.
Źródło: ARiMR Departament Wsparcia Krajowego; www.arimr.gov.pl