Operacja „Zaprezentowanie alternatywnych źródeł dochodu dla kobiet z obszarów wiejskich” realizowana była w formie konferencji oraz warsztatów przez Dział Rozwoju Obszarów Wiejskich Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie w ramach Planu Działania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, Plan Operacyjny na lata
2018-2019.
Celem operacji była aktywizacja kobiet na rzecz podejmowania inicjatyw w zakresie rozwoju obszarów wiejskich, w tym kreowania miejsc pracy na terenach wiejskich poprzez przekazanie wiedzy oraz przeszkolenie uczestniczek z ideą, metodyką i praktyką zakładania własnych działalności związanych z produkcją sera i plecionek. Poznanie przez uczestniczki operacji ciekawych działań i inicjatywy społeczno - gospodarczych już powstałych i z sukcesem prowadzonych na obszarach wiejskich województwa. Zachęcenie mieszkanek wsi do stworzenia własnych miejsc pracy czy też poszerzenia poprowadzonych już działalności w celu poprawy ich sytuacji ekonomicznej. Celem było również stworzenie możliwości poprawy warunków bytowych kobiet.
Uczestnikami operacji było 50 kobiet w różnym przedziale wiekowym, zamieszkujących obszary wiejskie województwa śląskiego, kobiety będące rolnikami bądź domownikami gospodarstw rolnych oraz kobiety działające w Lokalnych Grupach Działania, Kołach Gospodyń Wiejskich, Śląskiej Izbie Rolniczej, kobiety zrzeszone w stowarzyszeniach gospodarstw edukacyjnych itp.,
a także kobiety – doradcy rolniczy.
Wszystkie uczestniczki otrzymały materiały szkoleniowo informacyjne zaopatrzone w logo
w skład których wchodziły: teczki, notesy, długopisy, harmonogram konferencji i warsztatów oraz przygotowany materiał z wykładem.
Operację „Zaprezentowanie alternatywnych źródeł dochodu dla kobiet z obszarów wiejskich” rozpoczęła konferencja w dniu 09.07.2019 w Śląskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego
w Częstochowie pod tym samym tytułem. Przybyłych gości oraz uczestniczki konferencji przywitał Pan Dyr. ŚODR Marek Dziubek, a konferencję swoim wykładem rozpoczęła
dr Magdalena Piejko – Płonka z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Opolskiego tematem „ Praca. Społeczna wartość kobiet” opartym na projekcie badawczym ONE (Ludzie. Projekt socjologii zaangażowanej). Podczas wykładu omówiła pracę - jako podstawowe kryterium wyznaczające wartość człowieka. Mówiła o dylematach kobiet między rodziną a pracą, o wzorcach pracy kobiet przekazywanych przez pokolenia w rodzinie. O tym, że miarą rozwoju gospodarczego
i cywilizacyjnego jest wzrost udziału kobiet wśród aktywnych zawodowo, a podsumowując o wyzwaniach jakie stawia współczesność przed kobietami w kontekście zatrudnienia. Podczas wykładu uczestniczki chętnie odpowiadały na pytania zadawane przez dr. Magdalenę Piejko – Płonkę, dzieliły się swoimi spostrzeżeniami i życiowym doświadczeniem związanym z pracą, czy dokonywaniem wyborów z tym związanych.
Drugim prelegentem był pracownik ARiMR w Częstochowie Pan Leszek Znamierowski, który skrupulatnie i wyczerpująco przekazał uczestniczkom konferencji wiedzę
z zakresu wsparcia programów pomocowych. Przedstawił Strategię Europa 2020, szczegółowo omówił program PROW 2014-2020, którego tematami wiodącymi są transfer wiedzy
i innowacyjność, ochrona środowiska i zmiany klimatyczne, łańcuch żywnościowy, konkurencyjność rolnictwa, włączanie społeczne, redukcja ubóstwa oraz inne fundusze. Europa 2020 Horizon 2020, strategia zrównoważonego rozwoju wsi rolnictwa i rybactwa 2030 (SZRWRiR 2030), Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej, czy tzw. pomoc krajowa, udzielana rolnikom w ramach budżetu krajowego przez ARiMR, plan dla wsi, programy pomocowe dla KGW, Turystyka wiejska i agroturystyka w perspektywie finansowej
2014 – 2020. Podsumowując wymienił bariery rozwoju przedsiębiorczości wiejskiej: regulacyjne
i społecznościowe oraz koncepcje rozwoju, wioski tematyczne, gospodarstwa tematyczne, inicjatywy klastrowe i kooperacyjne w turystyce wiejskiej oraz udzielał konkretnych porad na zadane pytania.
Podczas konferencji uczestniczki miały także możliwość poznania ciekawych przykładów działań i inicjatyw gospodarczych już powstałych i z sukcesem prowadzonych przez inne kobiety na obszarach wiejskich województwa śląskiego. Przedstawicielkami biznesu z terenów wiejskich, które osiągnęły sukces zawodowy poprzez własne samozatrudnienie były kolejno: Pani Alina Bulska – prowadząca w Zwierzyńcu Pierwszym gospodarstwo agroturystyczne, zagrodę edukacyjną „Zwierzyniec”, Pani Barbara Socha – prowadząca w Przybynowie agrogospodarstwo „Pod Skałką” i Pani Gabriela Kucaj – gospodarstwo edukacyjne „Jurajska Spiżarnia” w Białej Wielkiej. Każda z prelegentek opowiedziała swoją historię, o pomyśle i początkach zakładania własnego biznesu, o trudnościach z tym związanych ale i o obecnej satysfakcji jaką przynosi jego prowadzenie i zadowolenie klientów.
Kolejnym etapem realizacji operacji były dwudniowe warsztaty serowarskie i plecionkarskie.
Warsztaty serowarskie w ramach operacji „Zaprezentowanie alternatywnych źródeł dochodu dla kobiet z obszarów wiejskich” odbyły się 11-12.07.2019 w Hotelu Kmicic w Złotym Potoku. Uczestniczkami było 25 kobiet, spośród uczestniczek konferencji, które wyraziły zainteresowanie małym przetwórstwem. Warsztaty przeprowadziła Joanna Włodarska z firmy „Akademia Siedliska pod Lipami” – właścicielka największej i najdłużej działającej szkoły serowarstwa
w Polsce. Program pierwszego dnia obejmował: przekazanie wiedzy teoretycznej z zakresu serowarstwa, rozdanie przepisów na sery, niezbędnego sprzętu do jego wykonania oraz wspólne zrobienie sera korycińskiego. Następnie w stanowiskach dwuosobowych uczestniczki wykonywały ser feta i ser gouda. Wszystkie sery robione były z mleka krowiego dostarczonego z gospodarstwa ekologicznego. Drugiego dnia warsztatów uczestniczki wykonały: ser żuławski, ser w typie oscypka i ser Gołka Polska. Wiedza i umiejętności pozyskane w czasie warsztatów pozwalają planować otwarcie własnej profesjonalnej serowni. W takim przypadku „Akademia Siedliska pod Lipami” udziela uczestnikom warsztatów bezpłatnej pomocy związanej z uwarunkowaniami prawnymi, typowym projektem małej serowni, wyborem sprzętu serowarskiego, marketingu produktu itp.
Z kolei w dniach 16-17.07.2019 w obrębie operacji „Zaprezentowanie alternatywnych źródeł dochodu dla kobiet z obszarów wiejskich” odbyły się w Śląskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Częstochowie dwudniowe warsztaty z wykorzystaniem bogactwa kulturowego wsi – warsztaty plecionkarskie. Przeprowadziły je instruktorki plecionkarstwa Anna Krężelok
i Paulina Adamska ze Stowarzyszenia Serfenta. W ramach warsztatów – praktycznej nauki wyplatania ze słomy pozostałe 25 uczestniczek konferencji nauczyło się jednej z metod wyplatania tzw. supełkowej, która pozwoliła na wykonanie pięknych, artystycznych przedmiotów dekoracyjnych. Warsztaty rozpoczęła prelekcja na temat dziedzictwa kulturowego
jego ochrony jakim jest tradycja plecionkarska. Nauka wymagała od uczestniczek cierpliwości i skupienia, co nie przeszkadzało paniom w śpiewaniu tradycyjnych polskich przyśpiewek i nawiązywaniu bliższych znajomości. Część uczestniczek deklarowała, że umiejętność wyplatania wykorzysta w swoich gospodarstwach podczas warsztatów edukacyjnych. Warsztaty zaktywizowały więc niektóre z kobiet do planu stworzenia alternatywnego źródła dochodu bądź poszerzenia dotychczasowej działalności gospodarczej, co było m. in. jednym z celów operacji.
Efektami realizacji operacji jest stworzenie dla kobiet alternatywnego źródła dochodu i rozwoju swojej - nowej lub dotychczasowej działalności, zdobycie wiedzy i kontaktów, danie możliwości stworzenia miejsca pracy. Operacja dała możliwości m.in. doradcom rolnym, ponieważ zdobytą nową wiedzą, mogą dzielić się ze swoimi rolnikami współpracując w terenie, wskazując im alternatywy do dalszego rozwoju prowadzonej już działalności jak i stworzenia nowego miejsca pracy i tym samym rozwoju i wzrostu stopy życiowej danego regionu. Operacja miała również dodatkowy cel społeczny - zbudowała relacje i więzi międzyludzkie, które z perspektywy czasu są bezcenne. Kobiety mogły wymienić się doświadczeniami tworząc fundamenty na przyszłość, być może założenia stowarzyszeń, fundacji, KGW itp. Efektem operacji jest poznanie wiedzy oraz przeszkolenie uczestniczek z ideą, metodyką i praktyką zakładania własnych działalności związanych z produkcją sera i plecionek. Wsparcie rozwoju przedsiębiorczości wśród kobiet obszarów wiejskich, podniesienie ich poziomu wiedzy i umiejętności w obszarze małego przetwórstwa lokalnego, rozpowszechnienie wiedzy w zakresie planowanego rozwoju lokalnego z wykorzystaniem potencjału ekonomicznego, społecznego i środowiskowego obszaru woj. śląskiego (w kontekście wytwarzania wyrobów ze słomy). Promocja wsi jako miejsca do rozwoju zawodowego kobiet. Efektem są nowe, ciekawe pomysły zarobkowania. Operacja wsparła rozwój przedsiębiorczości na obszarach wiejskich ukazując możliwości sposoby stworzenia własnego miejsca pracy przy pomocy oferowanych programów wparcia finansowego, a także poprzez przykład i doświadczenie innych kobiet prowadzących podobne działalności i mających w tym zakresie doświadczenia. Dzięki operacji nastąpi rozwój małego przetwórstwa lokalnego i rękodzieła. W efekcie doprowadzi do podniesienia atrakcyjności wsi jako miejsca do życia i rozwoju zawodowego. Operacja umożliwiła kobietom wymianę doświadczeń z innymi uczestniczkami operacji, kobietami prowadzącymi własny biznes, nawiązanie znajomości czy współpracy.

Tekst: Marzena Bąkiewicz

Zdjęcia: Marzena Bąkiewicz, Monika Mrożek, Sylwia Jackowska, Tomasz Małolepszy