Rolnictwo jest zawodem specyficznym, różniącym się znacznie od pracy w innych sektorach gospodarczych. Rolnik nie ma jednego stanowiska, wykonuje różne prace, przy użyciu wielu maszyn i urządzeń, w różnym stanie technicznym. Zawód ten wymaga szerokiej gamy wiedzy, umiejętności i sprawności. Praca w gospodarstwie to praca rodzinna, wykonywana przez wszystkich członków rodziny. Są to osoby w różnym wieku, także dzieci.  Z tych właśnie powodów rolnik i jego bliscy narażeni są na liczne zagrożenia. W efekcie rolnictwo jest sektorem o bardzo wysokim poziomie wypadkowości. W oparciu o dane statystyczne publikowane przez KRUS średnio 2/3 poszkodowanych doznaje trwałego uszczerbku na zdrowiu, bądź ponosi śmierć wskutek wypadku przy pracy. Przyczyny nieszczęśliwych zdarzeń to najczęściej upadki, pochwycenia, uderzenia przez ruchome części maszyn i urządzeń lub przygniecenia, ugryzienia, uderzenia przez zwierzęta. Zdrowiu rolników zagrażają także czynniki chemiczne i pyłowe, pochodzące ze środków ochrony roślin, nawozów oraz czynniki zakaźne pochodzenia zwierzęcego.

Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego od wielu lat zajmuje się wdrażaniem zasad Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w gospodarstwie rolnym. Wspólnie z licznymi instytucjami takimi jak m.in. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Urzędy Miast i Gmin, Starostwa Powiatowe organizuje szkolenia w zakresie zasad BHP. Przepisy wdraża się także w ramach usług doradczych oraz poprzez indywidualne porady. Organizuje się także konkursy dotyczące wiedzy o BHP dla rolników.

BHP jest obecnie jednym ze stałych elementów szkoleń rolniczych, przeprowadzanych przez Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w Raciborzu. Szkolenia przeprowadzane są corocznie w każdej z gmin powiatu raciborskiego. Temat realizowany jest wspólnie z PT KRUS w Raciborzu oraz Urzędami Gmin, niejednokrotnie do szkolenia zaangażowane zostają także Starostwo Powiatowe, Okręgowa Inspekcja Pracy w Katowicach, a także jednostki Straży Pożarnej i Policji. Śmiało można powiedzieć, że bezpieczeństwo jest jednym z priorytetów tych instytucji.

Inicjatywy na rzecz bezpieczeństwa w gospodarstwie przeprowadzane są nie tylko dla dorosłych, ale także dla dzieci, poprzez wiejskie przedszkola i szkoły. Dzieci często od najmłodszych lat przyuczają się zawodu, pomagając rodzicom przy pracy. Ich bezpieczeństwo jest bardzo ważne, dlatego dobre nawyki należy wpajać od najmłodszych lat.

Wszystkie te inicjatywy wpływają pozytywnie na spadek wypadkowości w rolnictwie. Według KRUS, województwo śląskie jest obecnie obszarem najbezpieczniejszym, czyli o najmniejszej liczbie wypadków.

Pięknym przykładem zapobiegania wypadkom w gospodarstwie był „Dzień Bezpieczeństwa” zorganizowany  przez  Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wraz z Urzędem Gminy Kornowac, Okręgowym Inspektoratem Pracy w Katowicach oraz Zespołem Szkół Podstawowych w Pogrzebieniu. Celem wydarzenia było promowanie pozytywnych zachowań związanych z pracą i zabawą na terenie gospodarstwa rolnego. W trakcie imprezy rozstrzygnięto konkurs plastyczny dla klas najmłodszych  „Bezpiecznie na wsi mamy” . Starsi uczniowie na konkurs pt. ”Bezpiecznie na wsi” przygotowali scenki rodzajowe oraz piosenki, promujące bezpieczeństwo podczas pracy i zabawy w gospodarstwie rolnym. Konkurs wygrała grupa teatralna z ZSP w Rzuchowie, w której skład weszli szóstoklasiści: Martyna Fura, Wioletta Hajduczek, Patryk Kampka oraz Mikołaj Gołofit.

Autor: Elżbieta Dziuba PZDR Racibórz

Zdjęcia: Agnieszka Plaskacz PT KRUS Racibórz

              Elżbieta Dziuba PZDR Racibórz

              Mirosława Twardzik ZSP Rzuchów