^ Góra strony
Biuletyn Informacji Publicznej  
Harminogram szkoleń ŚODR Częstochowa 
Harminogram szkoleń ŚODR Częstochowa 
Harminogram szkoleń ŚODR Częstochowa 
Harminogram szkoleń ŚODR Częstochowa 
Harminogram szkoleń ŚODR Częstochowa 

Zaloguj

Niedziela Palmowa już tuż, tuż...


Lyse Niedziela PalmowaNiedziela Palmowa w Łysych, konkurs palm, 2006, fot. Andrzej Gondek, licencja CC-BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Obchody związane z Niedzielą Palmową mają długą tradycję. Jak podaje Barbara Ogrodowska w książce Święta polskie. Tradycja i obyczaj, już chrześcijanie w Jerozolimie w IV wieku odprawiali w tym dniu uroczystą procesję. Kościół zachodni wprowadził ją do liturgii w V i VI wieku, zaś zwyczaj święcenia palm jeszcze później – w XI wieku.Zielone gałązki, które symbolizowały radość i odnawiające się życie, zawsze stanowiły ważny składnik palm wielkanocnych. Zygmunt Gloger w Encyklopedii staropolskiej podał sprawdzony sposób na ich wyhodowanie: należało trzymać „wierzbowe pręty w wodzie, w ciepłym pokoju, w oknie na świetle słonecznym przez parę niedziel”. W efekcie uzyskiwano gałązki obsypane świeżymi listkami. Gloger zapisał: „Na pamiątkę wjazdu do Jerozolimy Zbawiciela, któremu dzieci zachodziły drogę, rzucając kwiaty i radośnie śpiewając, panięta polskie, synowie rodzin senatorskich, w białe szaty ubrani, przynosili królowi palmy. Najpierwsze panie starały się, aby ich dziatki przyjęte były do tego obrzędu. Gdy jednak Jan Kazimierz, dla wojen ustawicznych, nigdy prawie na Wielkanoc nie znajdował się w stolicy, zwyczaj ten został zapomniany. W kościołach tylko parafialnych, gdzie były szkoły, wybierano chłopców do procesyi, ustrojonych czysto”. Oczywiście procesji z palmami.W tradycji ludowej poświęcone palmy miały szczególne znaczenie. Wiosną wierzbowe gałązki pokrywają się srebrzystoszarymi „baziami”. W wielu gospodarstwach, po powrocie z procesji, dawano krowom do zjedzenia po jednej bazi urwanej z palmy. Miało to chronić je od chorób, a właścicielom zapewnić dostatek mleka. Małe urwistki wkładano do gniazd drobiu, czasem też do pszczelego ula.Na Pomorzu i Kaszubach rybacy przywiązywali kawałek palmowej gałązki do sieci, myśląc o przyszłych szczęśliwych i bezpiecznych połowach. Na południu Polski z palm wielkanocnych robiono kropidła do poświęcenia pola, a w Wielki Poniedziałek wbijano w ziemię uprawną małe krzyżyki z palmy w intencji dobrych plonów i dla ochrony przed różnymi klęskami. Poświęcone palemki przechowywano w domach przez cały rok. Niektórzy gospodarze, dla zdrowia, spożywali jedną bazię, a także nakazywali to samo uczynić dzieciom.Obecnie palmy składają się najczęściej z wierzbowych gałązek, wiecznie zielonego bukszpanu, suszonych traw i ziół. Dzieci uwielbiają te bardziej kolorowe, zwane wileńskimi. Mają one kształt zbliżony do pałki i są wykonane z przeróżnych, ściśle ułożonych i farbowanych traw, suszonych kwiatów i mchu.W wielu miejscach na południu Polski (między innymi okolice Myślenic, Bochni, Wieliczki, Nowego Sącza, Tarnowa) istnieje tradycja tworzenia bardzo długich palm z połączonych wierzbowych, wiklinowych lub leszczynowych prętów. Są one oczywiście wspaniale udekorowane i często biorą udział w specjalnie organizowanych konkursach. Zwycięża najwyższa. W Tokarni oceniający sędziowie zwracają uwagę na konieczność prezentowania palmy w pozycji pionowej. Zaleca się pracę zbiorową, rodzinną, najlepiej wielopokoleniową. Nie dopuszcza się użycia gotowych, sztucznych dekoracji. Dobrze widziane są bazie, kwiaty, naturalne gałązki, bibuła i wstążki.W wielu regionach od lat obserwuje się konkursy w parafiach,gminne i powiatowe na "Najdłuższą palmę oraz najpiękniejszą". Do dziś w Lipnicy Murowanej również wybiera się najdłuższą palmę. W poprzednich latach zdarzały się nawet ponad trzydziestometrowe okazy (w 2011 roku – 36 metrów)!Na Kurpiach tradycyjne palmy też nie należą do małych. Mają jaskrawe kolory, a leszczynowa lub sosnowa tyczka może być opleciona gałązkami borówki, suszonymi lub wykonanymi z kolorowej bibuły kwiatami i udekorowana wstążkami. W 2012 roku w Łysych pokazywano aż 250 palm! Takie dzieła są nieraz owocem artystycznego wysiłku całych rodzin. Nic, tylko podziwiać!My zawsze bądźmy wierni pięknej polskiej tradycji i w Niedziele palmową własnoręcznie wykonaną poświęćmy palmę w parafialnym kościele.
palmowaPalmowa Niedziela według rysunku Elwiro Michała Andriollego, wycinek z „Kłosów”, 1874, Muzeum Narodowe w Krakowie, źródło: katalog zbiorów

Konkurs palm wielkanocnych przed szkołą podstawową w Rabce-Zdroju, 30.03.1958, fot. E. Fryś-Pietraszkowa, Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie dzięki uprzejmości muzeum.

Konkurs palm

źróło :Historia Poszukaj E.O

This site uses encryption for transmitting your passwords. ratmilwebsolutions.com