Operacja opracowana przez Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie w ramach działania KSOW na lata 2014-2020 w zakresie Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich, Plan Operacyjny na lata 2024-2025.Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

„Nowoczesna dywersyfikacja dochodu

w gospodarstwach śląskiej wsi”

 wyjazd studyjny w terminie 18-20.06.2024 r.

      Tematem wyjazdu studyjnego do woj. świętokrzyskiego, który był realizowany przez Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie a współfinansowany przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie, było zapoznanie się uczestników z różnymi kierunkami rozwoju gospodarstwa, które mają na celu zwiększyć jego dochodowość i różnorodność asortymentu, aby zapewnić odpowiedni dochód oraz płynność finansową. Odwiedzane gospodarstwa są znane w regionie, więc były dobrym przykładem dla innych. 25 osobowa grupa uczestników, pochodząca z całego woj. śląskiego odwiedziła i zapoznała się w ciągu 3 dni z szerokim wachlarzem możliwości przekształcenia i rozwoju swoich gospodarstw.
     W pierwszym dniu wyjazdu (18.06), grupa uczestników odwiedziła Muzeum Śliwki Szydłowskiej i Manufakturę Śliwki Szydłowskiej w czekoladzie. Uczestnicy zapoznali się z procesem jej produkcji obejmującym kilka etapów. Ciekawostką dla grupy był fakt, że do dnia dzisiejszego część tworzenia tradycyjnej Śliwki Szydłowskiej, która jest wpisana w rejestr Chronionych Oznaczeń Geograficznych Unii Europejskiej nadal jest wykonywana ręcznie. Rolnicy własnoręcznie przygotowali na warsztatach śliwki w czekoladzie. W Dolinie Purpurowej, czyli okolicach Szydłowa jest ponad 2 tys. ha sadów śliwkowych, a uprawia się tam ok. 45 gatunków śliwek, w tym najbardziej cenioną za smak śliwę Damacha i śliwę węgierkę. Grupa zapoznała się z tradycyjną technologią produkcji, która nadaje charakterystyczny smak suszonej śliwce i różnorodnością asortymentu, właściwie tylko jednego owocu (podpitek, ketchup, powidła, herbaty, kawy, kosmetyki, itp.)
    Tego samego dnia uczestnicy zapoznali się z produkcją sadowniczą, a także z uprawą winorośli i produkcją win w Winnicy Fodymskich w Szczaworyżu. Właściciel – p. Mariusz Fodymski pierwsze 50 krzewów winorośli posadził w 2007 r. Sam uczył się uprawy winorośli i tworzenia win od podstaw, na zasadzie prób, błędów i sukcesów. Ciekawy fakt, że każdy rok, jego szczególny przebieg pogody ma niesamowity wpływ na smak i jakość wina, którą grupa mogła pokosztować. Uczestnicy zwiedzili na początku winnicę, a później mogli zaznajomić się z procesem tworzenia wina: tłoczeniem soku, fermentacją wina, leżakowaniem, itp. Właściciel zapoznał grupę ze specyfiką produkcji i sprzedaży wina – jest to o tyle ważne, że produkcja tego trunku jest obwarowana różnymi przepisami i wymogami, związanymi m.in. z licznymi kontrolami, akcyzą, itp.
    W drugim dniu wyjazdu studyjnego (19.06) grupa odwiedziła sad, założony przez dziadka obecnego właściciela. Historia tego człowieka, który zrobił tak wiele dla tej małej miejscowości - Pęczelic, jest godna wzmianki. Grupa miała okazję się z nim spotkać i posłuchać, co kierowało w życiu tym człowiekiem i drogę, którą przeszedł zakładając sad. W chwili obecnej wnuk – Jerzy MIsch przejął pieczę nad sadem i ma plan go dalej rozwijać – Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. Razem z sąsiadem – pszczelarzem zainicjowali współpracę, która polega na wspieraniu nawzajem sprzedaży swoich produktów i tworzenie eventów w środku sadu pod nazwą Farma Zdrowia. Dla przybyłych gości jest przygotowane miejsce do odpoczynku z pięknym widokiem na okolicę, ścieżka sensoryczna, jest możliwość zbioru owoców do własnej konsumpcji, zajęcia z jogi, sprzedaż regionalnych produktów od okolicznych producentów. Uczestnicy dowiedzieli się w tym miejscu, w jaki sposób można stworzyć atrakcyjne miejsce, które będzie przyciągało ludzi, które owszem, jest miejscem pracy, ale i może stać się miejscem odpoczynku i relaksu. Piękne okoliczności przyrody temu pomagają. Tworzenie eventów dla grup, w takich miejscach, współpraca z okolicznymi lokalnymi producentami, utworzenie sklepu internetowego i dobrze funkcjonującej strony internetowej, to także jeden z kolejnych pomysłów, które przypadły do gustu grupie wyjazdowej.
    Wizyta w Gospodarstwie Rybackim Stawy pozwoliła na zdobycie wiedzy na temat produkcji ryb w stawach, technologii, marketingu, który pozwolił na rozwój tego konkretnego gospodarstwa rybackiego. Dowiedzieliśmy się, że właściciel p. Piotr Suchoń zaczynał przygodę z rybami w 2003 roku od zera wiedzy na temat hodowli ryb. Z czasem jednak nabył – na zasadzie prób, błędów, pomocy okolicznych rybaków - wiedzy i umiejętności, która dzisiaj przyniosła ma sukces. Gospodarstwo Rybackie Stawy to znane miejsce w okolicy, chętnie odwiedzane przez: gości – prowadzi agroturystykę; wędkarzy, dla których jest przygotowane łowisko; dla gości restauracji, która serwuje własne, świeże ryby jako dania oraz ryby już przetworzone na miejscu: wędzone, czy przygotowane jako pasty rybne, paprykarz, itp. Właściciel, ciągle szuka rynków zbytu, to spowodowało, że udało mu się otworzyć 2 sklepy rybne w Krakowie, które dobrze prosperują.
    Pobyt w Olejarni Zagłoby i zapoznanie się z inną techniką tłoczenia oleju – bardziej tradycyjną, było ciekawym przeżyciem, także smakowym. Produkcja oleju w gospodarstwie nie wymaga wielkich przestrzeni dla urządzeń tłoczących olej, a jego smak jest nieporównywalny z olejem produkowanym przemysłowo na dużą skalę. Tu także rolnicy mogli dowiedzieć się jak z powodzeniem można rozszerzyć własny asortyment – nasiona do tłoczenia oleju można kupić, ale można także wprowadzić nową roślinę do własnego płodozmianu i uprawiać. Tu również spotkaliśmy się po raz kolejny z gospodarczym sklepikiem, który oferował produkty regionalne od okolicznych producentów. Jest to pomysł, jak można nawzajem się wspierać i w szerszym otoczeniu sprzedawać swoje produkty.
     W gospodarstwie, które oprócz podstawowej, typowej produkcji roślinnej założyło 4 ha plantację lawendy – Oaza Lawendy - grupa zapoznała się z technologią jej uprawy i przerobu w procesie destylowania olejku, produkcji hydrolatu i tworzenie ozdób z lawendy, a przy okazji degustacji lemoniady czy ciasta z lawendą. Tu także ciekawe spostrzeżenie, że dla uprawy lawendy, często nadaje się gleba, która nie sprzyja uprawie roślin typowo uprawowych – jest to więc sposób na wykorzystanie „słabej” gleby, bez zbytnich nakładów na nawożenie i ochronę.
      Ostatnie zwiedzane gospodarstwo „Kwaśne Wiśnie” zajmuje się produkcją różnych rodzajów serów z mleka koziego i krowiego niepasteryzowanego. Uczestnicy zapoznali się z technologią produkcji sera i własnoręcznie stworzyli ser od podstawy. Doświadczenie właścicielki p. Justyny przekonało wielu, że produkcja sera, co prawda, wymaga wiedzy i praktyki, ale w zasadzie jest dostępna dla każdego chętnego. Także hodowla kóz daje, oprócz trudu wiele satysfakcji i uciechy.
     W każdym z odwiedzanych gospodarstw rolnicy mieli okazję zadawać pytania i dowiadywać się szczegółów poszczególnych produkcji. Gospodarze chętnie dzielili się swoim doświadczeniem, uwagami, dawali rady zainteresowanym, czy tym, którzy już pierwsze kroki postawili w danej dziedzinie. Uczestnicy mieli okazję poddać się refleksji – „w którą stronę pójść” i co wprowadzić nowego we własnym gospodarstwie, jak zwiększyć atrakcyjność swoich produktów i usług, bazując na własnych zasobach i jak chronić gospodarstwo przed utratą płynności finansowej. Odwiedzeni przez nas gospodarze często wspominali, ze mieli ciężkie chwile, kiedy chcieli zrezygnować, na szczęście nie poddali się i obecnie można mówić, że osiągnęli sukces. Ta wymiana wiedzy była dwukierunkowa i ubogacająca dla odwiedzanych i odwiedzających.
     Wśród uczestników wyjazdu studyjnego przewijała się wielość pomysłów na rozwój ich własnych gospodarstw, podniesienie poziomu własnej wiedzy, nabrania odwagi do działania i własnego rozwoju. Chcielibyśmy, aby ten wyjazd pomógł im postawić kolejny krok naprzód.