Dostawy bezpośrednie to produkcja i zbyt nieprzetworzonych produktów pochodzenia roślinnego z własnego gospodarstwa (wyłącznie surowców wyprodukowanych we własnym gospodarstwie). Dostawy bezpośrednie obejmują również środki spożywcze pochodzące z produktów lub surowców, o których mowa w ust. 1 w postaci kiszonej lub suszonej. W związku z czym, dostawcami bezpośrednimi są producenci małych ilości żywności nieprzetworzonej. Obejmuje to produkty produkcji pierwotnej pochodzenia roślinnego, czyli:

• -zboża,
• -owoce,
• -warzywa,
• -zioła,
• -grzyby uprawne,
• -produkty uprawne pochodzące wyłącznie z własnych upraw lub hodowli producentów produkcji pierwotnej, nie stanowiących działów specjalnych produkcji rolnej,
• -pozostałe surowce pochodzące z dokonywanych osobiście zbiorów ziół i runa leśnego.

Dostawcy bezpośredni to producenci, którzy pod wyżej wymienionymi warunkami sprzedają żywność konsumentowi finalnemu, tj. osobom fizycznym, np. na targowiskach, placach targowych, w bramach własnych gospodarstw rolnych, handlu obwoźnym oraz lokalnym sklepom i zakładom gastronomicznym (restauracje, bary, stołówki szkolne i inne) zaopatrującym konsumentów finalnych.

Wielkości obrotu w ramach dostaw bezpośrednich nie mogą przekraczać:

• - wielkości plonów w skali roku poszczególnych surowców uzyskanych przez producentów produkcji pierwotnej z gospodarstw rolnych, których są oni właścicielami lub użytkownikami na podstawie innych niż własność tytułów prawnych użytkowania gruntów rolnych,
• - ilości surowców pochodzących z dokonywanych osobiście zbiorów ziół i runa leśnego

W ramach dostaw bezpośrednich dopuszcza się stosowanie takich czynności, jak: mycie warzyw, usuwanie liści, suszenie ziół.

Zmiana charakteru produktów np. przez obieranie, krojenie, wyciskanie soku, pakowanie sałaty w woreczki, stosowanie gazów konserwujących, itp. skutkuje rejestrowaniem działalności gospodarczej, a tym samym zobowiązaniem podatkowym.

Działalność w ramach dostaw bezpośrednich  wymaga rejestracji u Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Wzór zgłoszenia określony jest w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2007 r. Wniosek jest dostępny na stronach internetowych Powiatowych Stacji Sanitarno – Epidemiologicznych. Nie jest wymagane zatwierdzenie przez Państwową Inspekcję Sanitarną.

• Producent zobowiązany jest co najmniej na 14 dni przed rozpoczęciem działalności złożyć do właściwego, ze względu na miejsce prowadzenia działalności, Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, wniosek o wpis do rejestru zakładów.

Podmioty działające na rynku spożywczym, prowadzące działalność w ramach dostaw bezpośrednich, obowiązane są przestrzegać wymagań higienicznych określonych w części A załącznika 10 do rozporządzenia nr 852/2004, w zakresie odnoszącym się do surowców pochodzenia roślinnego.

     Obowiązki w zakresie prowadzenia dokumentacji obejmują :

• - wymóg udostępniania organowi urzędowej kontroli żywności, pisemnych oświadczeń o stosowanych środkach ochrony roślin,
• - występowaniu szkodników lub chorób, które mogą zagrozić bezpieczeństwu produktów pochodzenia roślinnego
• - oraz innych informacji istotnych ze względu na zdrowie człowieka.

Działalność w ramach dostaw bezpośrednich może być prowadzona na terenie województwa, w którym prowadzona jest produkcja pierwotna lub na terenie województw przyległych. Jeżeli działalność w ramach dostaw bezpośrednich prowadzona jest na terenie kilku powiatów, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny właściwy dla miejsca prowadzenia produkcji pierwotnej, powiadamia Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych o wpisie do rejestru działalności w zakresie dostaw bezpośrednich.

Rozważając wprowadzenie sprzedaży należy uwzględnić ogólne uwarunkowania tj.:

• - przyrządy do ważenia i pomiarów muszą być zalegalizowane,
• - lokale do przeznaczone do sprzedaży muszą być bezpieczne, bez ryzyka dla zdrowia,
• - rolnik zajmujący grunt pod sprzedaż jest odpowiedzialny za wypadki lub uszkodzenia dokonane przez osoby trzecie, które zostały zaproszone na jego teren (zagadnienie ubezpieczenia).
• - stosowane urządzenia, sprzęt, wyposażenie i narzędzia, które są lub mogą znaleźć się w bezpośrednim kontakcie z żywnością, powinny być w stanie technicznym i higienicznym niewpływającym negatywnie na spełnienie wymagań zdrowotnych żywności, czyszczone i dezynfekowane z częstotliwością niezbędną dla zapewnienia bezpieczeństwa środków spożywczych
• - środki spożywcze wprowadzane do obrotu należy odpowiednio opakować i oznakować, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Opakowanie ma przede wszystkim zapewniać produktowi odpowiednią ochronę przez cały okres jego przydatności do spożycia. A zatem, producent żywności powinien tak dokumentować jej produkcję, aby w sposób niebudzący wątpliwości, można było stwierdzić, że jest ona produkowana, przechowywana i sprzedawana z zachowaniem wszelkich norm bezpieczeństwa, zapewniających jej spożycie bez uszczerbku na zdrowiu i życiu konsumenta.

Nie ma obowiązku rejestracji dla żywności produkowanej, przetwarzanej i przechowywanej w gospodarstwie domowym na potrzeby własne oraz do własnego spożycia w tym gospodarstwie.

Przepisy prawne dotyczące dostaw bezpośrednich:

1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2007 r. w sprawie dostaw bezpośrednich środków spożywczych (Dz. U. Nr 112, poz. 774) Rozporządzenie określa:

– zakres działalności prowadzonej w ramach dostaw bezpośrednich środków spożywczych, w tym wielkość i obszar dostaw bezpośrednich,

– oraz wymagania higieniczne dla działalności prowadzonej w ramach dostaw bezpośrednich żywności.

2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2007 r. w sprawie wzorów dokumentów dotyczących rejestracji i zatwierdzania zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu żywność podlegających urzędowej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. Nr 106, poz. 730)

Przepisy sanitarne:

3. Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30 kwietnia 2004 r., str. 1).
4. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności
5. Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (j. t. Dz. U. z 2015 r. poz. 954).

Źródło:

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2007 r. w sprawie dostaw bezpośrednich środków spożywczych (Dz. U. Nr 112, poz. 774)

Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (j. t. Dz. U. z 2015 r. poz. 954).

Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30 kwietnia 2004 r., str. 1)