Z uwagi na obserwowany ciągły popyt na produkty ekologiczne, warto rozważyć podjęcie uprawy jabłoni zgodnie z metodą rolnictwa ekologicznego.

Jabłoń jest wiodącym gatunkiem w produkcji sadowniczej w Polsce, a także gatunkiem najlepiej przystosowanym do występujących w naszym kraju warunków klimatyczno-glebowych. Drzewa jabłoni dobrze rosną na glebach o różnej żyzności, jednak kluczowym jest zapewnienie lekko kwaśnego podłoża (pH 5,5-6,5).

Przygotowanie gleby pod założenie sadu powinno się rozpocząć co najmniej rok przed rozpoczęciem prac. Przed wyborem stanowiska pod sad należy dokonać analizy chemicznej gleby, a próbki najlepiej pobrać z warstwy ornej (z głębokości 0-20cm) i podornej (20-40cm). Przed założeniem sadu ważne jest, aby gleba była wolna od tzw. chwastów trwałych, w szczególności perzu. Niszczenie chwastów powinno odbywać się mechanicznie.

Warto również przed założeniem sadu zastosować nawozy naturalne, w szczególności obornik w dawce do 40t/ha. Wraz z obornikiem zaleca się zastosowanie nawozów potasowych i fosforowych, dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym.

Jeśli w gospodarstwie nie jest prowadzona produkcja zwierzęca, w związku z czym nie ma produkcji nawozów naturalnych wówczas warto zastosować nawozy zielone, np. mieszanki roślin bobowatych ze zbożami. Jako nawozy zielone przed założeniem sadu dobrze jest wysiewać jednoroczne rośliny bobowate, takie jak: wyka, bobik, peluszka, łubin, rośliny kapustowate – gorczycę, rzepak lub grykę (rdestowate). Następnie rośliny te trzeba przyorać. Spośród roślin warzywnych przedplonem pod sad mogą być np. fasola, groch cebula, marchew.

Oprócz właściwego przygotowania gleby pod sad ekologiczny należy zapewnić ogrodzenie dla prowadzonej plantacji sadowniczej, a także właściwie rozplanować kwatery i posadzić odpowiedniej jakości materiał szkółkarski. Materiał taki dostępny jest jesienią, głównie w połowie października, stąd sadzenie odbywa się we wspomnianym terminie albo też wczesną wiosną, zanim rozpocznie się wegetacja roślin. Dostępny na rynku materiał szkółkarski sprzedawany w pojemnikach może być sadzony również w okresie wegetacji roślin.

Planując założenie sadu, który wpisywałby się w Działanie – „Rolnictwo ekologiczne”; Pakiet 4 –Podstawowe uprawy sadownicze w okresie konwersji materiał szkółkarski musi materiałem elitarnym lub kwalifikowanym lub też materiałem oznaczonym symbolem CAC.

Konieczne jest posiadanie do roku poprzedzającego rok wytworzenia produktu rolnictwa ekologicznego dokumentu potwierdzającego jakość i liczbę materiału szkółkarskiego we wspomnianych kategoriach. Według przepisów ustawy o nasiennictwie z dnia 9 listopada 2012r., materiał taki musi spełniać następujące minimalne wymagania jakościowe:

– wysokość drzewa powinna wynosić nie mniej niż 80 cm, mierząc od szyjki korzeniowej,

– średnica pnia powinna wynosić nie mniej niż 8 mm, mierząc na wysokości 10 cm powyżej miejsca uszlachetniania, a uprawianych drzew jest tyle, ile jest wymagane do spełnienia minimalnej obsady drzew określonej w załączniku nr 7 do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. 2015.poz. 370).

Zgodnie z w/w rozporządzeniem minimalna obsada drzew na hektar w przypadku jabłoni powinna wynosić 800 szt/ha.

Przed podjęciem decyzji o wyborze odmiany warto kierować się informacją dotyczącą podatności na choroby. Konieczne jest wybieranie odmian odpornych na chorobę zwaną parchem jabłoni, a także odmian plennych.

Wśród odmian polecanych do uprawy ekologicznej o dużej odporności na parcha jabłoni zalecane są m.in. następujące odmiany: ‘Ariwa’, ‘Chopin’, ‘Ecolette’, ‘Enterprise’, ‘Florina’, ‘Free Redstar’, ‘Freedom’, ‘Gold Milenium’, ‘Melfree’, ‘Novamac’, ‘Rajka’, ‘Retina’, ‘Rewena’, ‘Rubinola’, ‘Sawa’, ‘Waleria’ i ‘Witos’.

Oprócz doboru odmian jabłoni ważny jest również właściwy dobór zapylaczy. Z uwagi na obcopylność u jabłoni zapylenie możliwe jest tylko pyłkiem innej odmiany. Stąd przy wyborze odmian zapylających należy zwrócić uwagę na termin kwitnienia, który powinien być podobny dla odmiany zapylającej i zapylanej.

Przy planowaniu nasadzeń ważne jest również określenie optymalnej ilości drzew do obsadzanej powierzchni.

Źródła podają, że dla uzyskania najlepszych efektów ekonomicznych w uprawie jabłoni powinno się wysadzić od 1500 do 3000 karłowych drzew na hektar lub od 1000 do 1500 drzew szczepionych na podkładkach półkarłowych.

Natomiast w rzędowym systemie sadzenia jabłonie karłowe są sadzone w rozstawie 3,5 m między rzędami i 1,0-2,20 m w rzędzie. Dla odmian półkarłowych jabłoni zalecana rozstawa między rzędami powinna wynosić 4,0 m, a w rzędzie od 1,5-2,5 m.

W pierwszych dwóch latach po posadzeniu roślin zalecane jest utrzymywanie gleby w tzw. czarnym ugorze oraz rozkładanie wokół młodych drzewek ściółki z obornika. Poleca się rozkładać obornik wokół pni wczesną wiosną, gdy gleba ma zapasy wody z zimowych opadów śniegu. Należy jednak ściółkę rozrzucić późną jesienią, aby nie stanowiła ona miejsca schronienia dla gryzoni.

W trzecim roku po posadzeniu roślin można glebę między rzędami doprowadzić do samozadarnienia. Murawę należy później regularnie wykaszać, a drzewa jabłoni przycinać w odpowiednim czasie. Poprawne wykonanie cięcia pozwala na utrzymanie dobrego stanu fitosanitarnego drzew oraz zwiększenie produktywności sadu.

Ponadto, aby zapobiec występowaniu chorób i szkodników w sadach ekologicznych warto prowadzić monitoring sadu, a także wykorzystać metody agrotechniczne, mechaniczne oraz biologiczne.

 Źródło:

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. 2015.poz. 370);

Praca zbiorowa pod redakcją dr hab. Elżbiety Rozpary, 2014, „Technologia ekologicznej produkcji owoców” INHORT Skierniewice.

Zdjęcie pochodzi ze strony www.tygodnik-rolniczy.pl