Produkcja i wykorzystanie krajowych źródeł białka roślinnego na cele paszowe

Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie, jako jeden z partnerów,  bierze udział w realizacji projektu podjętego w ramach realizacji poddziałania 1.2 „Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych” w ramach działania „Transfer wiedzy i działalność informacyjna” objętego PROW 2014-2020 w zakresie produkcji i wykorzystania krajowych źródeł białka na cele paszowe.

W ramach projektu zostały założone obiekty demonstracyjne, prowadzone zgodnie z instrukcjami opracowanymi przez opiekunów naukowych - pracowników Instytutu Zootechniki-PIB oraz COBORU.

Na terenie województwa śląskiego  założono dwa obiekty demonstracyjne typu B w gospodarstwach uprawiających rośliny białkowe na nasiona z przeznaczeniem na paszę dla zwierząt gospodarskich drób w Imielinie i Zbrosławicach.

Gospodarstwa te odwiedziło 5 grup, w każdej po 25 uczestników. Wizyty w gospodarstwach odbyły się zgodnie z ustalonym wcześniej planem:

Grupa I                         6 czerwiec 

Grupa II                        7 czerwiec 

Grupa III                       2 lipiec 

Grupa IV                      3 lipiec 

Grupa V                       4 lipiec 

Trzy pierwsze grupy pojechały do gospodarstwa zlokalizowanego w Zbrosławicach, dwie kolejne  do  Imielina.

Gospodarstwo w Zbrosławicach (powiat Tarnowskie Góry) - właścicielem jest Tomasz Grobarczyk. Na polu, zlokalizowanym w miejscowości Sieroty, rolnik zademonstrował uprawiane rośliny białkowe: soję odmiana Abaca i groch siewny odmiana Astronauta. Omówił technologię uprawy tych gatunków roślin. Soja i groch siewny zostały zasiane po uprawianej w 2023 r. kukurydzy na glebie o dobrej kulturze gleby, klasy IV i V . Termin siewu grochu  07/03/24 r. , natomiast soi  28/04/24 r. Pełnię wschodów grochu rolnik określił  na 21/03/24 r., soi na 09/05/24 r. W czasie demonstracji poletek, tj. 10 i 11/06/24 r. groch był już po pełni kwitnienia i niektóre strąki już były dojrzałe, a soja była w fazie zakrywania międzyrzędzi. Podczas trzeciej wizyty, tj. 2 lipiec 2024 r. - groch był już w fazie dojrzewania strąków i nasion, a soja w początku kwitnienia.

zdj. pole w Sierotach w dn. 11 czerwca wśród uczestników demonstracji filmowcy nagrywający film promujący projekt białkowy

zdj. z dnia 10 czerwca 2024, poletka grochu i soi Sieroty

Głównym kierunkiem produkcji zwierzęcej gospodarstwa  jest produkcja jaj spożywczych. W tym celu w systemie ekstensywnym, utrzymywane są kury nieśne w większości rasy Hy-Line Sonia, w ilości około 150 sztuk, przy dostępie do wolnego wybiegu. Ptaki żywione są mieszankami paszowymi opartymi o materiały własne, w tym ziarno kukurydzy i pszenicy oraz ekstrudowane nasiona soi. Jaja sprzedawane są w ramach prowadzonego rolniczego handlu detalicznego (RHD wraz z innymi produktami z gospodarstwa w sklepiku zlokalizowanym przy wjeździe na teren domostwa gospodarstwa.

zdj. kury rasy Hy-Line Sonia w Zbrosławicach

zdj. demonstracja pracy ekstrudera w Zbrosławicach

zdj. mieszanka paszy w Zbrosławicach

Gospodarstwo w Imielinie ( powiat bieruńsko – lędziński) prowadzone jest przez Marka Goczoła. Rolnik uprawia soję odmiana Abaca i groch siewny odmiana Batuta. Rośliny są uprawiane na osobnych działkach zlokalizowane w Imielinie w niewielkich odległościach od gospodarstwa. Soja i groch siewny zostały zasiane podobnie jak w pierwszym obiekcie, po uprawianej w 2023 r. kukurydzy na glebie o dobrej kulturze gleby, klasy IV i V . Termin siewu grochu 15/03/24 r., soi 4/05/2024 r. Pełnię wschodów grochu rolnik określił  na 30/03/24 r., soi na 15/05/24 r. W terminach demonstracji, tj. 3 i 4 lipca - groch był w fazie dojrzewania strąków i nasion, a soja - początek kwitnienia. Podobnie, jak w pierwszym obiekcie, rolnik przedstawił  uprawiane rośliny białkowe na polach i na miejscu przedstawił technologię ich uprawy oraz praktyczne uwagi.

zdj. pole soi w Imielinie - prezentacja 

Głównym kierunkiem produkcji zwierzęcej w gospodarstwie jest chów bydła mięsnego rasy Limousine, żywionego z użyciem własnej bazy paszowej. Oprócz tego, w gospodarstwie utrzymywane są, w systemie ściółkowym, kury nieśne Rosa, w ilości 300 sztuk. Ptaki żywione są mieszankami paszowymi opartymi o materiały własne, w tym ziarno kukurydzy, pszenicy i jęczmienia, grochu, jak również ekstrudowane nasiona soi.

zdj. kury rasy Rosa w Imielinie

zdj. prezentacja pracy ekstrudera i  tworzenie mieszanki w zbiorniku na bieżąco, obok z prawej strony śrutownik

W obu gospodarstwach rolnych został omówiony temat demonstracji wraz z prezentacją gospodarstw z uwzględnieniem innowacyjnych rozwiązań i dobrych praktyk. Wykłady prowadzone były przez doradcę rolniczego odpowiedzialnego za ten obiekt demonstracyjny. Rolnicy mówili o przygotowaniu paszy dla drobiu zgodnie z zaleconą recepturą, której składnikami są: 10% śrutowane nasiona grochu i 15% ekstrudowane nasion soi.  W wyposażeniu maszyn i urządzeń obu gospodarstw jest ekstruder. Proces ekstruzji przeprowadzany w tym urządzeniu to najczęściej stosowana w praktyce metoda poprawiająca wartość odżywczą nasion roślin białkowych. Praca ekstrudera została zademonstrowana uczestnikom wyjazdów. Uczestnicy demonstracji mieli okazję zdobyć praktyczną wiedzę na temat przygotowania soi do skarmiania - pokaz ekstruzji oraz sposobu wykorzystania soi i grochu w mieszankach paszowych przeznaczonych dla kur nieśnych.

Zakładanym efektem demonstracji jest wzrost zainteresowania rolników i hodowców uprawą odmian roślin białkowych (soi i grochu) z przeznaczeniem ich na cele paszowe dla drobiu.

Każda grupa uczestników demonstracji wykazywała duże zainteresowanie prezentowanym praktykom stosowanym w obiektach demonstracyjnych. Wśród uczestników były osoby, które oprócz upraw roślin rolniczych, w swym areale mają również rośliny białkowe. Inni uczestnicy, już chyba w czasie trwania wizyty, planowali uprawę tych gatunków roślin. W trakcie rozmów w gospodarstwach poruszono wiele wątków praktycznych uprawy i wykorzystania nasion bezpośrednio w gospodarstwie. Skierowano wiele pytań do właścicieli gospodarstw, którzy chętnie odpowiadali. Ich wypowiedzi były pełne zaangażowania, co do celu demonstracji, jak i zorientowaniu na swoje cele pracy w gospodarstwie.

Uczestnicy demonstracji otrzymali materiały informacyjne w postaci opisów obiektów demonstracyjnych typu B .

Uczestnictwo w demonstracji było bezpłatne. W ramach demonstracji odbiorcy szkolenia mieli zapewnione posiłki i serwis kawowy.

Wizyty uczestników są już zrealizowane w obiektach demonstracyjnych typu B, lecz ich właściciele nadal pracują. Są zobowiązani prowadzić dziennik obserwacji demonstracji i analizować podstawowe wskaźniki produkcyjne niosek żywionych mieszankami paszowymi, w których głównym źródłem białka są ekstrudowane nasiona soi i nasiona grochu, w tym liczba jaj i % nieśności, masa pobranej mieszanki paszowej oraz wykorzystanie paszy w przeliczeniu ma 1 jajo i na 1 kg jaj. Obserwacje będą prowadzone do końca grudnia 2024 roku. Później będzie czas na ich wyniki i podsumowanie.

Dziękujemy gospodarzom za udostępnienie swoich obiektów i przekazanie swoich doświadczeń a uczestnikom za liczny i czynny udział.

zdj. własne - Karina Krasoń doradca rolniczy ŚODR w ramach projektu białkowego