6 stycznie 2023 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz.U. 2022 poz. 2727), zmieniające ustawę z dnia 2 kwietnia 2004r. Wprowadzenie nowej ustawy ma na celu dostosowanie polskiego prawa do regulacji obowiązujących w Unii Europejskiej, w tym zapewnienie jednolitego funkcjonowania systemu identyfikacji zwierząt, pozwalającego na skuteczniejsze wprowadzanie metod bioasekuracji, co jest istotne w zapobieganiu takim chorobom jak np.: ASF i HPAI.

SYSTEM IDENTYFIKACJI i REJESTRACJI ZWIERZĄT

Dotychczasowy rejestr zwierząt gospodarskich i siedzib stad, prowadzony przez ARiMR, który zawierał dane dotyczące bydła, świń, kóz i owiec został przekształcony w bazę danych oraz rozszerzony o informacje dotyczące zwierząt:

• koniowatych,
• wielbłądowatych,
• jeleniowatych,

Zasady dokonywania zgłoszeń dla poszczególnych gatunków zwierząt:

• Bydło
  • 7 dni od dnia urodzenia, zgłoszenia urodzonego zwierzęcia i od opuszczenia przez zwierzę siedziby stada (sprzedaż, padnięcie, ubój).
• Owce i kozy
  • 180 dni na oznakowanie i zgłoszenie urodzonego zwierzęcia, ale zawsze przed opuszczeniem siedziby stada,
  • 30 dni na oznakowanie i zgłoszenie urodzonego zwierzęcia w pochodzącego od owcy objętej wsparciem dobrostanowym.
• Świnie
  • 37 dni na oznakowanie i zgłoszenie zwierzęcia, ale zawsze przed opuszczeniem siedziby stada,
  • 7 dni na zgłoszenie od dnia przybycia lub opuszczenia stada,
  • 2 dni na terenie objętym objętych ograniczeniom związanymi z wystąpieniem ASF na zgłoszenie wszystkich zmian, z wyjątkiem urodzenia prosiąt.

Gatunki dotychczas nie ewidencjonowane

• Koniowate
• 3 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy, na zgłoszenie siedziby stada koniowatych oraz zgłoszenie zwierząt,
• 12 miesięcy na identyfikację zwierzęcia,
• zgłoszenia do komputerowej bazy danych urodzenia koniowatego dokonuje właściciel, albo posiadacz zwierzęcia,
• właściciel lub posiadacz koniowatego może dokonać zgłoszenia za pośrednictwem związku hodowców koniowatych,
• związek hodowców koniowatych identyfikuje zwierzę, którego urodzenie zostało zgłoszone do komputerowej bazy danych, w tym dokonuje oznakowania zwierzęcia i środkiem identyfikacyjnym i nadaje mu numer identyfikacyjny oraz wydaje unikalny, dożywotni dokument identyfikacyjny,
• 7 dni na zgłoszenie przemieszczenia, padnięcia oraz uboju zwierząt,
• 7 dni na zgłoszenie zmiany właściciela koniowatego do związku hodowców koniowatych,
• 7 dni na przekazanie związkowi hodowców koniowatych unikalnego dożywotniego dokumentu identyfikacyjnego w przypadku przemieszczenia na terytorium Polski zwierzęcia, dla którego dożywotni dokument identyfikacyjny został wydany przez związek hodowców koniowatych działający na terytorium innego państwa członkowskiego UE.
• Jeleniowate i wielbłądowate
• 6 miesięcy na zgłoszenie siedziby stada,
• 18 miesięcy na oznakowanie i zgłoszenie zwierząt.
• Zakłady drobiu
• 3 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy na zgłoszenie zakładu drobiu oraz liczby ptaków lub jaj wylęgowych.
• 7 dni na zgłoszenie do komputerowej bazy danych zdarzeń związanych ze zwiększeniem, lub zmniejszeniem liczby ptaków i jaj wylęgowych, z podaniem liczby ptaków lub jaj wylegoeych, których pzybyło lub ubyło w zakładzie drobiu oraz miejsca pochodzenia lub przeznazcenia ptaków lub jaj.

TYPY DZIAŁALNOŚCI i ich RODZAJE

• Siedziba stada -miejsce w którym
• prowadzi się chów, hodowlę lub wypas zwierząt,
• prowadzi się miejsce gromadzenia zwierząt,
• organizuje się targi, wystawy, pokazy lub konkursy zwierząt,
• prowadzi się cyrk objazdowy,
• prowadzi się grupę tresowanych zwierząt,
• prowadzi się obrót zwierzętami,
• prowadzi się ubój zwierząt pochodzących z innych siedzib stada w celu produkcji mięsa na własny użytek.
• Rzeźnia

• Zakład drobiu
• zakład hodowli zarodowej,
• zakład reprodukcyjny,
• zakład hodowli kur niosek,
• zakład wylęgu drobiu,
• zakład odchowu drobiu,
• zakład hodowli drobiu rzeźnego,
• chów przydomowy,

• Zakład przetwórczy/spalarnia

Każdy rodzaj działalności otrzyma odrębny numer.

Na podstawie nowych przepisów siedziba stada to jeden z typów działalności.

PASZPORTY DLA BYDŁA

• Paszporty będą wydawane bezpłatnie posiadaczom zwierząt jedynie dla zwierząt przemieszczanych do innych państw członkowskich UE.
• Posiadacz bydła informuje kierownika biura powiatowego ARiMR o zamiarze przemieszczenia bydła do innego państwa na 5 dni przed planowanym dniem przemieszczenia.

KSIĘGI REJESTRACJI ZWIERZĄT

Posiadacze bydła, owiec i kóz oraz świń z wyjątkiem podmiotów prowadzących działalność o typie: rzeźnia, miejsce gromadzenia zwierząt, targ, wystawa, pokaz, konkurs mają obowiązek prowadzenia księgi rejestracji. Zwolnienie z obowiązku prowadzenia księgi rejestracji zwierząt przysługuje posiadaczom zwierząt, którzy wyłącznie za pośrednictwem aplikacji IRZ plus dokonują zgłoszeń zdarzeń wynikających z przepisów ustawy. Posiadacz świń ma obowiązek dokonywania spisu zwierząt znajdujących się w jego siedzibie stada. Spisu dokonuje się co najmniej dwa razy w roku w terminie do 30 czerwca i 31 grudnia. Należy podać liczbę świń oznakowanych , w tym indywidualne numery identyfikacyjne loch oraz liczbę nie oznakowanych prosiąt do 37 dnia życia. Liczbę świń wpisuje się do księgi rejestracji stada i przekazuje się kierownikowi BP ARiMR w terminie 7 dni od dnia sporządzenia spisu.

NOWE METODY IDENTYFIKACJI

Nowe przepisy pozwalają na stosowanie środków identyfikacji, które zostały uwzględnione w unijnych przepisach:

• kolczyki zwykłe i elektroniczne,
• opaski na pęcinę,
• kapsułki ceramiczne (bolusy),
• wszczepiane transpondery w żwacz,
• tatuaże.

UPOWSZECHNIENIE INTERNETOWEJ FORMY ZGŁOSZEŃ

• Od wejścia w życie ustawy na podmioty nadzorowane posiadające numer WNI (weterynaryjny numer identyfikacyjny) nałożono obowiązek składania zgłoszeń wyłącznie drogą elektroniczną za pomocą aplikacji IRZplus.
• do końca 2025 roku posiadacze zwierząt wciąż będą mogli dokonywać zgłoszeń w formie papierowej
• Od 1 stycznia 2026 r. obowiązkowe stanie się informowanie o zdarzeniach dotyczących utrzymywanych zwierząt za pośrednictwem aplikacji IRZplus dla wszystkich.

Źródło:

USTAWA z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz.U. 2022 poz. 2727) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220002727