W dniu 17 września 2021 roku Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie Oddział Mikołów we współpracy z Podbeskidzkim Centrum Mikroorganizmów w Kaniowie Panią Barbarą Wójcik przeprowadził konferencję w Mikołowie, która zgromadziła 57 uczestników, zarówno rolników - producentów upraw roślinnych, producentów bydła mlecznego i mięsnego w woj. śląskim, jak również doradców rolnych z terenów działalności Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie i przedstawicieli lokalnych samorządów. Konferencję przeprowadzoną w dniu 17 września 2021 r. w ŚODR Oddział Mikołów otworzyła Pani Anna Szymik – p.o. Dyrektora Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie Oddział Mikołów. Tematem przewodnim konferencji było „Wykorzystanie probiotechnologii opartej na pożytecznych mikroorganizmach przykładem zastosowania nowoczesnych i innowacyjnych technologii w uprawach roślinnych, chowie oraz żywieniu bydła mlecznego, mięsnego w gospodarstwach rolnych w Polsce”. Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Instytucja Zarządzająca programem PROW 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Konferencja, cieszyła się dużym zainteresowaniem, a jej celami były promowanie innowacji w rolnictwie, produkcji żywności, w tematyce innowacji we wdrażaniu nowoczesnych i innowacyjnych technologii opartych na probiotechnologii – pożytecznych mikroorganizmach w kontekście żyzności gleby, procesów jakie w niej zachodzą, jak również jako innowacji w uprawach. Promowanie innowacyjnych i zrównoważonych technologii produkcji bydła – dobrostan zwierząt w podejściu od pola do stołu. Tworzenie klastrów gospodarczych, integracja społeczna w kontekście wytwarzania i produkowania ekologicznej żywności opartej na naturalnych technologiach w obszarze klastrów gospodarczych w rolnictwie obecnym na obszarach wiejskich. Pokazanie możliwości rozwoju RHD (rolniczego handlu detalicznego), jako forma aktywności społecznej na obszarach wiejskich. Innowacyjne podejście w kontekście rozwijania łańcucha dostaw bezpośrednich od producentów do konsumenta finalnego.
Pierwszym z prelegentów był Pan Sławomir Gacka z Polskiej Izby Technologii i Wyrobów Naturalnych w Bratuszynie. W swoim wystąpieniu przedstawił zagadnienia związane z rolnictwem świadomym, opartym na biologicznym potencjale gleby i innowacyjną oceną życia mikrobiologicznego gleby. Zwrócił uwagę na stanowisko Komisji UE (Unii Europejskiej) co do proponowanych zmian z realizacją do 2030 roku m.in. zmniejszenia stosowania pestycydów chemicznych o 50%; zmniejszenia strat składników pokarmowych o min. 50% z zachowaniem żyzności gleby, zwiększenia areału gospodarstw ekologicznych do 25% powierzchni gruntów rolnych, a także zmniejszenia o 50% sprzedaży środków przeciwdrobnoustrojowych (antybiotyków) przeznaczonych dla zwierząt fermowych oraz stosowanych w akwakulturze. Aby mieć w Polsce nowoczesne rolnictwo zrównoważone z dynamicznie rozwijającą się ekologią konkurującą jakością i opłacalnością należy skoncentrować się na uprawie gleby, a nie tylko roślin. Ważne, aby dbać o zdrowie gleby - siłę rodną gleby (tj. zdolność gleby do samoodtwarzania, samooczyszczania i samoregulacji), materię organiczną, procesy próchnico-twórcze, intensywne życie biologiczne, szczególnie w strefie wzrostu systemy korzeniowego. Mikroorganizmy związane z powierzchnią korzeni lub liści, a także drobnoustroje występujące wewnątrz organów roślin formują sieć powiązań i biotycznych interakcji pomiędzy roślinami, a ich środowiskiem życia. Mikrobiom obejmuje liczną grupę drobnoustrojów, które odgrywają kluczową rolę w odżywianiu mineralnym roślin i wpływają na stan zdrowotny roślin, a także biorą udział w funkcjonowaniu ekosystemów. Należy wykorzystać naturalną zasadę, że roślinę w glebie odżywiają mikroorganizmy, łącząc funkcje „kucharza, kelnera i ochroniarza”.
Dr inż. Ryszard Stanek – rolnik kontynuujący wielkopokoleniową tradycję rodzinną prowadzący gospodarstwo rolne na Kujawach, Licencjonowany Doradca Probiotechnologii przedstawił tematykę związaną z hodowlą bydła mlecznego i mięsnego z zastosowaniem probiotechnologii w praktyce, z zachowaniem dobrostanu zwierząt na przykładzie gospodarstwa Działpol Sp. z o.o. w woj. Wielkopolskim. Gospodarstwo obejmuje niecałe 1460 ha gruntów ornych specjalizuje się w uprawie roślin: zbożowych, rzepaku, kukurydzy, cebuli, pasternaka, buraków cukrowych, jak również w hodowli 650 sztuk bydła mlecznego i mięsnego. Powodem zastosowania probiotechnologii w gospodarstwie były m.in. zdegradowana w znacznym stopniu gleba, wysoka odorowość, plagi owadów latających w oborach i budynkach inwentarskich, zachorowalność i upadki (do 30%) u cieląt do 6 miesiąca życia, problemy z rozrodem zwierząt, wysoki poziom brakowania krów (do 40 %) w stadzie, wysokie koszty weterynaryjne. Wprowadzenie efektywnych mikroorganizmów przyczyniło się do powstrzymania procesów chorobotwórczych, wzrostu wigoru cieląt, spadku liczby upadków i zachorowań wśród cieląt z 20-40% do 5%, znaczącej poprawy mikroklimatu w budynkach, braku odorów i owadów latających, zwiększenia stabilizacji trawienia u krów (obserwacja odchodów) -ograniczenia ketoz oraz kwasic przy wydajności 11.700 L/szt. .
Pan Jacek Lasmanowicz - Absolwent Wydziału Ekonomii Katolicki Uniwersytet Lubelski, Specjalista ds. chowu i hodowli zwierząt w Probiotics Polska omówił wpływ probiotechnologii na poziom emisji amoniaku i siarkowodoru w hodowli zwierząt na przykładzie gospodarstwa w woj. Pomorskim zajmującego się chowem 300 macior w cyklu zamkniętym. Zastosowanie pożytecznych mikroorganizmów przyczyniło się do poprawy stanu sanitarnego w boksach poprzez ograniczenie nadmiernego namnażania się bakterii tlenowych, zmniejszyło liczbę zwierząt z problemem nekroz uszu, szybszy przyrost masy zwierząt, zmniejszenia liczby upadków na odchowalni do <1% (przepukliny), zdecydowanej redukcji poziomu gazów i odorów na całości chlewni.
Pan Piotr Ostaszewski Prezes Ostoja Natury przeprowadził prelekcję w tematyce rolniczy ekosystem jutra, jako model gospodarstwa referencyjnego Smart Village. Uczestnikom konferencji został przedstawiony praktyczny i innowacyjny model wytwarzania żywności najwyższej jakości - ekologicznej, jej dystrybucja z pominięciem pośredników. Spółdzielnia składa się z pięciu „farm”: farma żywności organicznej (BIO) – całoroczna produkcja żywności ekologicznej; farma innowacji - głównym celem jest stworzenie programu dla gospodarstw o areale poniżej 100 ha, umożliwiającym przejście z produkcji konwencjonalnej na ekologiczną. Model ma na celu budowę grup niezależnych producentów i spółdzielców w oparciu o wspólną platformę wzajemnych działań takich jak: dystrybucja, komunikacja, technologia, bazy wiedzy i banku nasion; farma zielonej energii -innowacyjne technologie umożliwiające pozyskiwanie energii ze słońca, wiatru, wody; farma kultury – dostarczanie informacji na tematy związane z ekologią, nowoczesnym rolnictwem, promowanie produktów tradycyjnych, farma zdrowia – utworzenie kompleksu wypoczynkowo – rehabilitacyjnego, przebadanie i wdrożenie programu anty-aging dla seniorów.
Pan Arkadiusz Kartus – Prezes Stowarzyszenia EKOOWOC przedstawił tematykę związaną z prowadzeniem ekologicznego gospodarstwa sadowniczego – to się opłaca. Stowarzyszenie EKOOWOC – rolnictwo regeneracyjne przyjazne dla środowiska. Wykorzystanie w sposób praktyczny pożytecznych mikroorganizmów w uprawach sadowniczych na przykładzie własnego gospodarstwa sadowniczego „EkoMarchaty” produkcja ekologicznych owoców jabłoni (odmiany: Gold Millenium, Gaia, Gala Must, Šampion, Topaz, Idared, Chopin) i czereśni (odmiany: Kordia, Hudson, Summit). Konferencję zakończyła prelekcja Pani Barbary Wójcik z Podbeskidzkiego Centrum Mikroorganizmów w Kaniowie prezentująca przykłady zastosowań probiotechnologii i naturalnych technologii w uprawach roślinnych i w hodowli zwierząt na przykładach rodzinnych gospodarstw z terenu woj. Śląskiego.
Przeprowadzona konferencja była czasem obfitującym w żywe dyskusje z udziałem rolników i wykładowców, merytoryczną wymianą spostrzeżeń, doświadczeń, analizą sytuacji problemowych, a także dobrym sposobem do nawiązywania kontaktów biznesowych i wsparciem zarówno ze strony prelegentów jak również doradców rolnych.

Tomasz Mrowiec
Spec. ds. produkcji roślinnej
ŚODR O./Mikołów