Tradycyjny termin siewu fasoli szparagowej przypada między 10 i 15 maja, gdy temperatura gleby wynosi około 12 ºC i minie już zagrożenie wiosennych przymrozków.

W dotychczasowych zalecaniach, aby przedłużyć okres zbiorów tego warzywa proponowano siew co 10–14 dni, ale tylko do połowy czerwca, ponieważ późniejszy dawał obniżkę plonu, a siew w pierwszej połowie lipca obniżał plon do połowy i był ryzykowny ze względu na niebezpieczeństwo wystąpienia wrześniowych przymrozków.

W latach 2018 i 2019 w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Szczecinie Dąbiu (woj. zachodniopomorskie) przeprowadzono doświadczenie polowe. Wykazało ono, że warto wydłużyć zbiór fasoli a tym samym jej spożycie poprzez wysiew od maja do II połowy czerwca a nawet aż do II dekady lipca!

Fasola karłowa cechuje się krótszym niż tyczna okresem wegetacji i właśnie jej odmiany warto wysiać na wydłużony zbiór.

Fasola zwykła karłowa spośród 69 odmian wpisanych do Krajowego Rejestru Odmian, poniżej wybrane odmiany fasoli szparagowej:

Basta – polecana do upraw wczesnych pod folią i do gruntu. Strąki o dł. 14 cm, proste, bezwłókniste koloru żółtego. Nadaje się do spożycia bezpośredniego oraz do przetwórstwa. Odmiana odporna na uszkodzenia mechaniczne i na choroby.

Krakuska - lenna odmiana o okresie wegetacji 75 dni. Strąki bezwłókniste, intensywnie żółte, o długości 13,5 – 15 cm, grubości około 0,9 cm, równomiernie dojrzewające. Strąki zebrane w górnej i środkowej części rośliny. Odmiana odporna na antraknozę i bakteriozę.

Delfina – wczesna (75 dni), plenna. Strąki okrągłe o dł. 12-13 cm bezwłókniste, delikatne i smaczne koloru zielonego. Polecana do bezpośredniego spożycia. Posiada duże właściwości przetwórcze, zalecana głównie do mrożenia i konserwowania.

Esterka – wczesna (70 dni), plenna odporna na choroby i suszę. Strąki o dł. 13-15 cm, zielone, proste, bez przewężeń, gładkie, bezwłókniste. Długo utrzymują wartość konsumpcyjną. Przeznaczona do bezpośredniego spożycia, mrożenia i konserwowania. Esterka odporna jest na antraknozę i na bakteriozę obwódkową, dobrze znosi okresowe braki wody.

Galopka – średnio wczesna (65-75 dni), wyjątkowo plenna. Rośliny wyrastają do 50–55 cm wysokości, pokrój krzaczasty, ze strąkami osadzonymi w górnej części. Strąki mają jasnokremowy odcień, są proste, lekko spłaszczone o dł. 12–14 cm, gładkie, mięsiste i bezwłókniste. Odmiana polecana do uprawy amatorskiej, do bezpośredniego spożycia.

Finezja – odmiana późna (82 dni) pokrój roślin skupiony, bez tendencji do wylegania. Strąki cienkie i długie 12-14 cm, szerokości 0,7 – 0,9 cm, ciemnozielone, bez włókna, nie przerastają. Strąki dojrzewają równomiernie, łatwe do obrywania. Finezja jest odmianą bezwłóknistą, o nieprzerastających nasionach. Rośliny są odporne na antraknozę i bakteriozę.

Fasolę szparagową uprawia się w drugim roku po oborniku. Fasola preferuje gleby lżejsze o odczynie zbliżonym do obojętnego. Korzystna jest oczywiście duża zawartość próchnicy w podłożu. Jeśli fasolę wysiejemy na glebach zbyt żyznych wytworzy ona dużo zielonej masy i będzie źle plonować. Nie można zapomnieć o podlewaniu! Fasola lubi delikatne spulchnianie gleby podczas pielenia. Najlepsze strąki – ziarnka fasoli w wielkości ziaren pszenicy. Obok fasoli nie należy uprawiać kopru, cebuli i kolendry – nie lubią się.

Fasola odmiany: Krakuska - żółta (lewo) i Finezja - zielona (prawo)

Fasola odmiany: Malwina - zielona (lewo) i Galopka- zółta (prawo)

Zdjęcia pochodzą z pola ogrodniczego przy ŚODR w Mikołowie z 25/06/2018. Na polu jest gleba lekka, mniej żyzna - odpowiednia do uprawy fasoli. Jednak wszystkim warzywom uprawianym na naszym polu bardzo doskiewa brak wody. A ją fasola bardzo lubi.

Bakterioza obwódkowa fasoli jest jedną z najgroźniejszych chorób fasoli. Objawy: na liścieniach i pierwszych liściach pojawiają się małe (1-3 mm) uwodnione plamki. Mają one kolor brązowy i często, ale nie zawsze posiadają jasnozieloną otoczkę. Plamy mogą pokryć sporą powierzchnię blaszki liściowej, a następnie się wykruszać. Jeśli jest wilgotno to na dolnej stronie liści, w miejscu występowania plam, można zaobserwować śluzowaty wyciek komórek bakteryjnych.W późniejszym okresie plamy pojawiają się na łodygach oraz na strąkach, a ich średnica sięga 1 cm. W przypadku wczesnego zakażenia strąków, Choroba może rozwinąć się też na nasionach.

Im później dochodzi do infekcji tym większe są szanse na uzyskanie nasion bez objawów!

Chorobę wywołuje bakteria Pseudomonas savastanoi pv. Phaseolicola. Zimuje w zakażonych nasionach (nawet 6 lat) oraz w resztkach roślinnych. Przenosi się na zdrowe egzemplarze wraz z kroplami deszczu lub z wiatrem.

Ochrona
Podstawą jest siew zdrowych nasion, które można także odkażać termicznie mocząc je w wodzie o temperaturze 50ºC przez 10 min. lub w 45ºC przez 30 minut. Aby nie uszkodzić nasion, czynność tę należy wykonywać ostrożnie. Do zwalczania bakterii można stosować środki miedziowe.

Przy wyborze odmiany fasoli, warto wybrać tę o zwiększonej odporności na bakteriozę obwódkową oraz inne choroby fasoli. Obecnie coraz więcej odmian posiada geny odporności na tak groźne patogeny.

Literatura czasopismo: WiOM (Warzywa i Owoce Miękkie), Polan