Brzoskwinia zwyczajna – Prunus persica (L.)

Jest krzewem lub drzewem dorastającym do 3–6 m wysokości, wywodzącym się z Chin. Wykształca długie, wąskie liście o drobno piłkowanym brzegu. Ciemnoróżowe, rzadziej białe kwiaty, wyrastają na bardzo krótkich szypułkach. Zakwitają przed rozwojem liści pod koniec kwietnia lub na początku maja.

Kwiaty cechują się pięciokrotnym okwiatem (utworzonym z 5 zewnętrznych działek kielicha i 5 wewnętrznych płatków korony), mają liczne pręciki i 1 słupek. Owocem jest kulisty pestkowiec, który w zależności od odmiany, może być gładki (nektarynka) lub silnie omszony.

Kwiaty brzoskwini są źródłem pyłku i nektaru. Pszczoły odwiedzają je od godzin rannych do późnych popołudniowych, z największym natężeniem miedzy 11:00 a 15:00. Stwierdzono, że 1/3 robotnic zbiera pyłek, pozostałe zaś nektar.

Jeden kwiat wydziela 0,2–3,6 mg cukrów. Wydajność miodowa gatunku waha się od 3,5 do 15 kg/ha. Miód z rośliny cechuje się delikatnie różowym odcieniem, jest wonny i smaczny. Krystalizuje już po kilku tygodniach od zbioru, tworząc drobne kryształy.

Pojedynczy kwiat produkuje 0,5–1,8 mg pyłku, z którego robotnice formują obnóża w kolorze żółtawobrązowym. Pyłek zawiera 25–29% białka. Wydajność pyłkowa waha się od 7 do 28 kg/ha

W zasadzie wszystkie uprawiane u nas odmiany są samopylne.

INTEGROWANA OCHRONA

Kędzierzawość liści brzoskwini

Pod koniec wiosny na liściach pojawiają się przebarwienia, które kolejno deformują blaszkę liściową, liście są zgrubiałe i kruche. Liście początkowo są bladozielone, następnie czerwienieją, brunatnieją i opadają. Objawy na pędach to nabrzmiewanie miękiszu korowego, na owocach deformacje i ciemnoczerwone nekrozy. Zmiany powodowane przez grzyba rzadziej występują na pędach, kwiatach i owocach. Drzewa stale porażane przez kędzierzawość liści są słabsze, bardziej podatne na wymarzanie, mają słabą kondycję i wyraźnie osłabiony wzrost co wpływa na plon owoców.

Metody agrotechniczne

Wycinanie pędów z najbardziej porażonymi liśćmi, w czasie wegetacji regeneracja drzewa poprzez stosowanie dolistnie mocznika

Metoda chemiczna

Fungicydy- preparaty miedziowe, zapobiegawczo i interwencyjnie preparaty zawierające dodynę (zabieg wykonać od początku nabrzmiewania pąków liściowych do fazy pękania pąków i oddzielania się pierwszych liści, i/lub po zbiorach od fazy, gdy 50% liści przebarwiło się lub opadło do fazy, gdy wszystkie liście opadły).Temperatura podczas oprysku brzoskwini powinna wynosić powyżej 6°C.

Parch brzoskwini

Parch brzoskwini to niebezpieczna choroba grzybowa, w wyniku której na owocach oraz pędach pojawiają się drobne oliwkowe plamy. Plamy są drobne o średnicy 1-6 mm, najwięcej jest ich przy szypułce, wraz z powiększaniem się plamy ciemnieją. W miejscach uszkodzeń pojawiają się spękania skórki co daje możliwość na rozprzestrzenianie się wtórnych patogenów powodujących gnicie owoców. Plamy na porażonych pędach ciemnieją, powiększają się, przypominają strupy. Choroba najgroźniejsza jest w wilgotne lata.

Metoda agrotechniczna

Uprawa odmian mało podatnych, prześwietlanie korony, wycinanie zarażonych pędów, usuwanie opadłych jesienią liści

Metoda chemiczna

Fungicydy - Obecnie brak jest zarejestrowanych środków chemicznych do zwalczania tej choroby

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych

W wyniku porażenia kwiatów brzoskwini, grzybnia przerasta do pędów i powoduje ich zamieranie. Porażenie kwiatów i pędów występuje rzadko. Częściej porażane są owoce, szczególnie w latach o większej liczbie opadów i temperaturze około 20°C. Grzyb atakuje owoce przez uszkodzoną skórkę lub w wyniku kontaktu chorego owocu ze zdrowym. W miejscu infekcji grzyb tworzy koncentrycznie ułożone beżowe skupiska zarodników, owoce gniją.

Metody agrotechniczne:

Uprawa odmian mało podatnych,

cięcie, prześwietlanie korony

usuwanie porażonych owoców i mumii

Metody chemiczne:

Insektycydy – ograniczenie występowania owadów uszkadzających owoce

Fungicydy – stosowanie dostępnych preparatów działających zapobiegawczo, interwencyjnie i wyniszczająco. Preparaty m.in. miedziowe, zawierające fenpyrazaminę, tiofanat metylowy

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem środków ochrony roślin (herbicydów, insektycydów, fungicydów i innych) przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie oprysku i informacje dotyczące stosowania środka ochrony roślin.

Leukostomoza drzew pestkowych

Atakuje najczęściej słabe drzewa, po mrozach, suszy czy niedożywieniu. Objawy pojawiają się na pąkach, młodych i starych pędach, nekrozy na korze, zasychanie młodych pędów i gałęzi, a nawet całych drzew. Zamierająca kora pokryta jest drobnymi, ciemnymi wypukłościami z owocnikami. Z nich, przy dużej wilgotności powietrza, wydzielają się cienkie żółte, pomarańczowe lub brunatne, skręcone nitki - zarodniki grzyba. Na starszych gałęziach z ran obserwuje się wycieki gumy, w przekroju drewno ma siny kolor. Należy karczować i palić mocno porażone drzewa, a ze słabiej zainfekowanych wycinać porażone pędy.

Metoda agrotechniczna

Wybór stanowiska z najmniejszym ryzykiem uszkodzeń mrozowych, prawidłowy termin cięcia, ochrona przed zranieniami pędów

Metoda chemiczna

Fungicydy – zabezpieczanie ran po cięciu, stosowanie środków zawierających tiofanat metylowy od początku fazy kwitnienia (gdy jest otwartych około 10% kwiatów) do początku fazy dojrzewania, wybarwiania owoców na typowy dla danego gatunku kolor

Mączniak prawdziwy brzoskwini

Występuje na podatnych odmianach, poraża liście, pędy i owoce. Zimuje na pędach i pąkach w postaci grzybni i otoczni z zarodnikami. Na górnej stronie blaszki liściowej widoczne są małe, żółte plamy, dolna strona pokryta białymi plamami z obfitym jasnoszarym nalotem. Porażone liście są zdeformowane, zasychają i opadają. Pędy i owoce pokrywają żółte plamy i szarobiały nalot. Porażone owoce są drobne, nie nadają się do handlu. Silnie porażone pędy zasychają, należy je koniecznie wyciąć i spalić.

Metoda agrotechniczna

Uprawa odmian mało podatnych, odpowiednie cięcie ograniczające zagęszczenie korony, usuwanie porażonych pędów

Metoda chemiczna

Fungicydy - preparaty zawierające olej z pomarańczy (uszkadzają tkanki grzyba powodując ich wysuszenie). Preparaty zawierające siarkę - stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby. Tiofanat metylowy - stosować od początku fazy kwitnienia (gdy jest otwartych około 10% kwiatów) do początku fazy dojrzewania, wybarwiania owoców na typowy dla danego gatunku kolor

Rak bakteryjny brzoskwini

Jest groźniejsza u innych drzew owocowych. Poraża wszystkie nadziemne organy, na kwiatach pojawiają się nekrozy powodujące zgorzel, później przenoszą się na krótkopędy. Choroba powoduje powstanie ran u nasady krótkopędów i w rozwidleniu gałęzi, z ran może wyciekać guma. Przy silnym porażeniu może dojść do obumarcia całego drzewa.

Metoda agrotechniczna

Zdrowy materiał nasadzeniowy, odmiany mało podatne. Ważne jest odpowiednie formowanie korony, tak aby kąty rozgałęzienia konarów zbliżone było do 90°. W uformowanych pod innym kątem zbiera się woda, która wiosną zamarza i rozsadza gałęzie. Bardzo łatwo dochodzi do szkodliwych zakażeń pnia i rozwidleń konarów. Należy usuwać porażone pędy i smarować specjalnym preparatem rany po cięciach, a zrakowacenia czyścić.

Metoda chemiczna

mikrobiologiczny środek grzybobójczy - stosować zapobiegawczo od początku kwitnienia do końca fazy zaawansowanego dojrzewania owoców

Ospowatość (szarka) śliwy

Choroba często występuje w formie utajonej, objawy nie zawsze są widoczne, pierwsze pojawiają się na liściach zaraz po kwitnieniu. Początkowo dochodzi do rozjaśnienia nerwów liści, część blaszki nie rozwija się, liście są zdeformowane i poskręcane. Objawy szarki z łatwością można pomylić z objawami żerowania mszyc i szpecieli bądź przemarznięć spowodowanych przymrozkami wiosennymi. Na porażonych owocach pojawiają się pierścieniowe plamy, które mogą znikać w miarę dojrzewania brzoskwiń. Owoce tracą walory smakowe i wcześniej opadają. Wirus przenoszony jest często przy wegetatywnym rozmnażaniu drzewek. Może być również przenoszony przez mszyce w sposób nietrwały (np. mszyca brzoskwiniowo-ziemniaczana).

Metoda agrotechniczna

Zdrowy materiał nasadzeniowy, zaleca się wykonywanie lustracji do końca czerwca pod kątem obecności objawów szarki.

Metoda chemiczna

Insektycydy - zwalczanie szkodników przenoszących szarkę, opryski wykonuje się po pojawieniu się pierwszych szkodników.

Zabiegi preparatami miedziowymi wykonywane przeciwko kędzierzawości liści brzoskwini w okresie nabrzmiewania pąków oraz w czasie opadania liści ograniczają występowanie raka bakteryjnego