W dniu 26 czerwca 2016 r. w siedzibie Oddziału  ŚODR w Mikołowie, w ramach XXXVII Dni Otwartych Drzwi Śląskiego Ośrodka Rolniczego w Częstochowie, odbyła się wojewódzka konferencja dla hodowców pszczół i miłośników pszczelarstwa, nt. „Optymalizacja produkcji profilaktyka i bioasekuracja w gospodarce pasiecznej ”. Organizatorem głównym konferencji był ŚODR w Częstochowie, natomiast współorganizatorem i partnerem finansowym, wspierającym Przedsiębiorstwo Pszczelarskie Tomasz Łysoń Sp. z o.o. Spółka Komandytowa, za przebieg i merytorykę odpowiedzialni byli specjaliści Działu Systemów Produkcji Rolnej, Standardów Jakościowych i Doświadczalnictwa. Konferencji towarzyszyła plenerowa wystawa sprzętu pszczelarskiego, materiału genetycznego matek pszczelich. Organizatorzy konferencji przygotowali bardzo interesującą ofertę merytoryczną dla słuchaczy. Ciekawa tematyka prezentacji przedstawionych przez najlepszych fachowców z branży sprawiła, że zainteresowanie przerosło najśmielsze oczekiwania organizatorów. Liczba uczestników wyniosła ponad 90 osób.

Wykładowcami byli znani w branży przedstawiciele nauki i praktyki pszczelarskiej. Dr inż. Marek Podlewski w trakcie swoich prezentacji wykładowych poruszył rozległą tematyką prac hodowlanych, między innymi omówił:  jakie są rodzaje matek pszczelich?.Matki rojowe - bardzo dorodne, dobrze rozwinięte - duże, ponieważ od jajeczka są przygotowane do swojej przyszłej funkcji. Matki rojowe przekazują swojej rodzinie genetycznie uwarunkowaną cechę rojliwości. Matki z cichej wymiany - cicha wymiana spowodowana jest najczęściej zaawansowanym wiekiem matki, jej wadami lub odmiennością rasową. Matki z cichej wymiany są bardzo dobrej jakości. Matki ratunkowe - pojawiają się w ulu, gdy dotychczasowa matka zginie z jakiejś przyczyny. Matki ratunkowe są bardzo zróżnicowane pod względem jakości. W jakim celu tworzymy odkłady? -zapobiegamy nastrojowi rojowemu - możemy powiększyć lub odbudować stan rodzin w pasiece - tworzymy rodziny przejściowe do unasieniania matek  - możemy zimować matki zapasowe, -możemy prowadzić z powodzeniem biologiczną walkę z warrozą.

Jakie są zalety tworzenia odkładów ? Brak przerwy w czerwieniu w rodzinach produkcyjnych, - wymieniamy matki przez łączenie rodzin produkcyjnych z odkładami na jesieni ( mamy więcej czasu), - mamy bardzo małe straty w unasienieniu matek, - jeśli poddajemy mateczniki unikamy zbędnej i czasochłonnej manipulacji. Podczas prezentacji zostały omówione metody wychowu matek z jajeczek i larw. Wiek zarodków ma ogromny wpływ na jakość uzyskanych matek. Jakość matek dramatycznie spada jeżeli do wychowu użyje się larw starszych niż 24-godzinne. Pewien wpływ na jakość ma rodzaj podłoża na jakie przenosi się larwy (rozcieńczone mleczko, nakrop, rozcieńczony miód, woda). Najlepiej jest przekładać larwy na rozcieńczone mleczko. Doskonałym narzędziem do przekładania larw jest chińska łyżeczka. Wykładowca proponował , by przekładać larwy do miseczek matecznikowych wykonanych z dobrze sklarowanego wosku pszczelego. Optymalna średnica tych miseczek to 8-9 mm. W największym stopniu o sukcesie wychowu decyduje rodzina wychowująca. W rodzinie wychowującej powinien znajdować się czerw w różnym wieku (otwarty i zasklepiony). Larwy w takiej rodzinie powinny być podlane w nadmiarze mleczkiem pszczelim. W rodzinie powinien być także nadmiar młodych pszczół karmicielek.

Ostatnim punktem wystąpienia dr Marka Podlewskiego było omówienie technik i metod poddawania matek. Wielu mistrzów pszczelarstwa stosuje różne metody poddawania matek pszczelich. Przyjmuje się, że aby skutecznie poddać matkę pszczelą należy uprzednio usunąć matkę starą. Żadna z metod nie jest w 100% skuteczna. Ogromny wpływ na efektywność wymiany matek ma pogoda i pożytek. Najlepiej przyjmowane są matki przy dobrym naturalnym wziątku. Nie powinno poddawać się matek przy trwających rabunkach i rozdrażnionych tym pszczołach. Rodzinę której poddajemy matkę dobrze jest podkarmić rzadkim syropem. Autor wykładu omówił szczegółowo metodę Andrzeja Zawilskiego. Rodzinę osieracamy. Czekamy 9 dni podkarmiając rodzinę. Następnie dokonujemy przeglądu rodziny i zrywamy wszystkie mateczniki ratunkowe. Poddajemy matkę. Jest to metoda niemal pewna na 100%.Przy dobrych warunkach można poddawać matki przez wylot. Rodzinę osieracamy. Czekamy 5-6 godzin. Matki wpuszczamy do rodziny przez wylot. Przy dobrych warunkach poużytkowych uzyskuje się około 90% skuteczność przy poddawaniu matek tą metodą.

Dr Mirosław Prycik w przeprowadzonym wykładzie zwrócił uwagą na zwalczanie i zapobieganie warrozie. Przypomniał, że zapobieganie polega na: kontrolowaniu wędrówek pasiek (świadectwo zdrowia), kontrola importu matek, przeglądy pasiek, badanie osypów, ograniczenie błądzenia pszczół, bieżąca kontrola czerwiu trutowego, utrzymywanie w pasiece silnych rodzin, odkażanie uli i sprzętu pasiecznego. Przypomniano drogi szerzenia choroby przez: pszczoły dorosłe, błądzenie, rabunki, wędrówki z rodzinami pszczelimi, obrót matkami pszczelimi i pszczołami, łączenie rodzin, zasilanie rodzin plastrami z czerwiem, rójki, pszczelarz, osy. Prelegent zaprezentował na czym polega zwalczanie pasożyta – warrozy wzintegrowanym systemie (IMP), przedstawił zabiegi chemiczne: Bayvarol, Apiwarol, Biowar, Apiguard ,zabiegi biotechniczne: wycinanie plastrów trutowych, ramka pracy /ramki sekcyjne/,izolacja matki na jednym plastrze, substancje naturalne: kwasy organiczne , olejki eteryczne. Dopuszczone substancje czynne w lekach i innych preparatach służące do zwalczania warrozy zgodnie z Rozporządzeniem Komisji Europejskiej Nr 37/2010 to: Amitraza ( MLP dla miodu 2,00μg/kg), Kumafos (MLP dla miodu 100μg/kg) oraz Flumetryna, tau fluwalinat, kamfora, mentol, eukaliptus, kwas szczawiowy, kwas mrówkowy, kwas mlekowy – bez wymaganego MLP.
W drugiej części wykładu, uczestnicy mogli wysłuchać interesujących praktycznych rozwiązań na temat biohigienizacji pasiek z zastosowaniem preparatów probiotycznych w bioasekuracji rodzin pszczelich w celu zwiększenia odporności na zagrażające pszczołom patogeny. Prelegentka inż. Barbara Wójcik zaprezentowała biopreparty ApiFarma jak i ApiBioFarma, są to probiotyczne substraty wyselekcjonowanych bakterii tlenowych i beztlenowych. Pierwsza z nich ApiFarma to kompozycja oparta o probiotyczne mikroorganizmy na pożywce z ekologicznej melasy z trzciny cukrowej. ApiBioFarma natomiast, to produkt rozszerzony o dodatkowy komponent, jakim są wyciągi z ziół: bylica boże drzewko ,mięta pieprzowa, orzech włoski, pokrzywa zwyczajna, szałwia lekarska, czarnuszka siewna, biedrzeniec anyż, rozmaryn lekarski, melisa lekarska. Wykładowcy omówili sposoby stosowania biopreparatów jako: dodatek do wody pitnej w okresie od wiosny do jesieni, dodatek do syropu wodno-cukrowego lub ciasta (przed zimowlą i w okresach bez pożytków), oprysk (zamgławianie) ula wewnątrz, wylotek, ramek i pszczół, higienizacja ula przed zasiedleniem odkładów, oprysk ramek, na których pojawiła się pleśń, higienizacja narzędzi do pracy w pasiece, oczyszczanie ramek z porażonego czerwiu, oprysk zewnętrznych powierzchni ula i jego otoczenie. Badania i praktyka pszczelarska potwierdziły, że produkty te pobudzają pszczoły i przedłużają ich życie, stają się coraz to popularniejsze w praktyce pszczelarskiej, a obserwacje pasieczne wykazują, że woda w poidle z dodatkiem tych substratów jest 2-3 razy liczniej odwiedzana przez pszczoły, niż woda normalna.) Pamiętajmy że wodę powinniśmy odstać na 24 godz., aby pozbawić ją chloru. Bardzo interesujący wykład sprawił, że dyskusja i pytania ze strony zebranych na sali pszczelarzy nie miały końca.

Po zakończeniu części wykładowej odbyła się wspomniana powyżej ożywiona dyskusja z wszystkim wykładowcami, prowadzona przez moderatora. Omawiana problematyka wykładów wzbudziła niezwykłe zainteresowanie, koniecznością stało się przedłużenie zaplanowanego czasu przewidzianego na dyskusję. Na forum dyskusyjnym   dokonano wymiany myśli, doświadczeń, ale także praktycznych rozwiązań dotyczących w szerokim zrozumieniu, możliwości i uwarunkowania rozwoju pszczelarstwa w województwie śląskim. Pozwoliło to osobom zainteresowanym na wyjaśnienie wielu wątpliwości i problemów, które napotykają w codziennej pracy w gospodarce pasiecznej.

Zgromadzeni na sali hodowcy pszczół gromkimi brawami podziękowali organizatorom,a w szczególności wykładowcom za osobiste zaangażowanie, profesjonalne i bardzo interesujące przedstawienie powyższych tematów, zarówno pod względem merytorycznym, jak i dydaktycznym, a także za ponadprogramowe wystąpienia. Uwieńczeniem części oficjalnej konferencji było wspólne zwiedzanie wystawy rolniczej w ramach XXXVII ‘’Dni Otwartych Drzwi” ŚODR w Częstochowie, zorganizowanej przez Oddział w Mikołowie. Podczas kuluarowych i plenerowych rozmów, w mniej zobowiązującej atmosferze, uczestnicy wojewódzkiej konferencji pszczelarskiej dzielili się praktycznymi uwagami i aktualnymi problemami. Podkreślano jednomyślnie celowość i konieczności organizowania tematycznych konferencji oraz częstszych, specjalistycznych i seminaryjnych spotkań w celu konsolidacji środowiska oraz wspólnej wymiany merytorycznych poglądów i doświadczeń w branży pszczelarskiej.