Fermowy odchów kurcząt brojlerów należy do najtrudniejszych działów produkcji drobiarskiej. Podstawowa trudność wynika z tego, że technologia chowu brojlera trwa bardzo krótko. Powoduje to, że każdy dzień w tej produkcji ma swoją ważność i posiada swoją wagę tj. masę dziennego przyrostu. Celem uniknięcia strat spowodowanych przez groźne choroby wirusowe, bądź pasożytnicze, prowadzone są szczepienia profilaktyczne. Z drugiej strony, w celu uzyskania piskląt dobrze zabezpieczonych przed zakażeniami z jakimi mogą się one spotkać w pierwszych dniach po wstawieniu lub nawet w wylęgarni, prowadzone są szczepienia profilaktyczne stad rodzicielskich.

Nasuwa się więc wniosek, że wstawiając takie pisklęta, podając im właściwej jakości paszę i wodę, praktycznie po niecałych 6 tygodniach powinny być oddane do uboju o wadze ciała satysfakcjonującej hodowcę. Na podstawie przeprowadzonych obserwacji demonstracyjnych, na wybranych fermach stwierdzamy, że nie zawsze jest tak „wspaniale”.

Obserwowane, przez nas pisklęta brojlerowskie, bez wyjątku na wszystkich fermach były bardzo żywe. Jednakże od samego początku od wylęgu (w specjalistycznych zakładach - wylęgarniach), po wstawienie w kurniku i cały trzystopniowy okres odchowu, podlegały ogromnej presji środowiska, a najważniejszym z nich był stres. W celu obniżenia stresogenności, wszystkie fermy stosowały postępowanie profilaktyczne w stadzie kurcząt brojlerów, w wielu kierunkach pod nadzorem lekarza weterynarii właściwego dla danego powiatu inspekcji weterynaryjnej. Stres towarzyszy ptakom w całym okresie ich życia. Od momentu wstawienia do kurnika, pisklęta muszą znaleźć drogę do wody i paszy, zasiedlić swój obszar budynku. Szybki przyrost masy ciała, jaki występuje w czasie pierwszych trzech tygodni jest w tym okresie dla hodowcy niemałym wyzwaniem i okresem wrażliwym w pierwszym cyklu produkcyjnym i wymaga ogromnego wyczucia zootechnicznego. Z przeprowadzonego wywiadu fermowego z właścicielami kurników, wynika jednak, że najsilniejsze działanie stresogenne związane jest z następującymi sytuacjami: nagłą zmianą paszy, brakiem paszy, rzadziej brakiem wody, dużym zagęszczeniem ptaków, przegrzaniem (stres cieplny).

Rozwijając to zagadnienie pod kątem zoohigienicznym, stwierdzamy że każda z powyższych sytuacji powoduje mobilizację obronną organizmu. Następuje wzmożona reakcja rozkładu energetycznych substancji zapasowych, zgromadzonych w wątrobie. Następstwem długo utrzymującego się stresu jest często wypłukanie z organizmu wapnia, magnezu, potasu, sodu, chloru oraz dużych ilości płynów buforujących. Większość z producentów demonstracyjnych stosowała w takich przypadkach, atestowane preparaty probiotyczne, witaminy, minerały z „bukietem” makro i mikro elementów oraz ziołowe preparaty na bazie czosnku z bardzo dobrym skutkiem bioasekuracyjnym. Z uzyskanych relacji od producentów demonstracyjnych kurcząt brojlera wynika, że często reakcją na stres były pojawiające się biegunki, zawierające duże objętości treści wodnistej. Przy dłużej trwającym stresie można było zauważyć w stadzie ptaki siedzące lub leżące w różnych pozycjach.

W grupie kurcząt, która była objęta biegunką, a tym samym pod wpływem wydłużającego się stresu, wzrastała liczba padłych ptaków. W takich przypadkach biegunek stresowych kurcząt, hodowcy w celu obniżenia strat, spowodowanych upadkami technologicznymi stosowali profilaktyczne zabiegi zootechniczno-weterynaryjne, polegające na podawaniu witaminy C w dawce 30 dkg na tonę paszy lub 50 dkg i więcej na 1000 litrów wody; witaminy E w dawce 20 dkg witaminy w czystej postaci na 1000 litrów wody. W okresie upalnego lata 2015, kiedy występowała tzw. „przyducha” , spowodowana wysokimi temperaturami na zewnątrz kurnika, jak również w przypadku wystąpienia stresu cieplnego, hodowcy podawali - kwas acetylosalicylowy w dawce od 5- 10 dkg czystego związku na 1000 litrów wody.

Z uzyskanych relacji hodowców, którzy prowadzili cykl produkcyjny przypadający na okres letnich upałów wynika, że w związku z wielkim spustoszeniem w organizmach ptaków, spowodowanym utratą ogromnej masy pierwiastków „koniecznych do życia”, uzasadnione było dodatkowe podanie preparatów witaminowo- mineralnych, zawierających w swoim składzie zarówno składniki mineralne wymienione wcześniej oraz witaminy. Podsumowując aspekt stresu cieplnego, który okazał się dla niektórych hodowców demonstracyjnych niemałym wyzwaniem w roku 2015, należy stwierdzić, na podstawie przeprowadzonych obserwacji, że zastosowane we wszystkich przypadkach preparaty, bez względu na ich producenta, powinny być podawane w całym stadzie kurcząt brojlera, w wodzie do picia, a w przypadku podejrzewanego stresu cieplnego, jeszcze przed wystąpieniem szczytu wysokiej temperatury. Następnym ważnym elementem podnoszonym przez hodowców demonstracyjnych w produkcji kurcząt brojlera mięsnego, jest bioasekuracja i profilaktyka, obejmująca okres pierwszych dni po wstawieniu ptaków, która skupiona jest na ochronie przewodu pokarmowego przed zakażeniami bakteryjnymi.

Temu celowi służą zabiegi profilaktyczne eliminujące zakażenia pochodzące z wylęgarni i transportu piskląt na fermę. Postępowanie zoohigieniczne prowadzi się celem zasiedlenia środowiska jelitowego florą jelitową, pochodzącą z preparatów probiotycznych oraz zapewnienie ptakom wysokiej jakości paszy pełnoporcjowej, pokrywającej ich zapotrzebowanie bytowe, wzrostowe oraz regulujące właściwy rozwój układu odpornościowego. Z przeprowadzonych obserwacji demonstracyjnych właścicieli kurników wynika, że gdy do hali produkcyjnej na wcześniej wydezynfekowaną ściółkę wstawione są pisklęta, często w pierwszej dobie, mimo wnikliwej obserwacji zachowań behawioralnych, nic nie można powiedzieć i wywnioskować na temat ich zdrowotności. Zauważone przez nas upadki pojawiają się zwykle pod koniec drugiej doby życia, ze szczytem na przełomie 3- 4 doby. Bioasekuracyjne i profilaktyczne postępowanie rutynowe polega na podawaniu dopuszczonego preparatu weterynaryjnego z ogólnie dostępnych listy leków.

Dobry stopień zabezpieczenia zdrowotności stada brojlerów, uzyskuje się podając preparaty zawierające właściwą, żywą florę bakteryjną jelit dwukrotnie, w wodzie do picia, z jednodniową przerwą. Preparaty te używane są do zabezpieczania przed zakażeniami drobnoustrojami. Stosowane na fermach demonstracyjnych środki probiotyczne wpłynęły w sposób pośredni na uzyskiwane bardzo dobre wyniki produkcyjne, gdyż w swoim składzie zawierały bakterie kwasu mlekowego, posiadające właściwości zakwaszające przewód pokarmowy. Podobne, pozytywne wyniki wskaźników odchowu, zaobserwowano na tych fermach demonstracyjnych, które stosowały preparaty roślinne, zwiększające poziom włókna surowego w dziennych dawkach żywieniowych, w efekcie czego następowała poprawa zdrowotności, spowodowana szybszym rozwojem kosmków jelitowych. W kolejnych tygodniach życia kurcząt brojlerów, duże znaczenie przywiązuje się do tempa przyrostów masy ciała.

Podstawą równomiernych przyrostów jest utrzymanie właściwego pH w poszczególnych odcinkach jelit. Większość ankietowanych hodowców demonstracyjnych deklarowała, że stosuje preparaty zakwaszające. Na rynku jest cała gama środków, które powodują zakwaszenie treści w ciągu przechodzenia  przez układ pokarmowy. Jednocześnie należy stwierdzić, że ciągłe bądź okresowe zakwaszanie paszy, stwarza niekorzystne warunki dla rozwoju bakterii patogennych. Ponieważ hodowcy i producenci drobiu mają niewiele do powiedzenia w walce z wirusami oraz na temat roli wirusów bytujących w jelitach kurcząt brojlerów i ich wpływie na efekty produkcyjne, dlatego obowiązujące przepisy sanitarno-weterynaryjne, przestrzegają wszyscy, bez wyjątku, wraz z podstawową zasadą bioasekuracji „Osobom postronnym zakaz wstępu na fermę”, posiłkując się 3xdezynfekcją, 3xdezynsekcją i 3xderatyzacją. Hodowcy podkreślają dużą rolę profilaktyki nieswoistej, polegającej na podawaniu substancji naturalnych, wpływających na prawidłową budowę układu odpornościowego. Miejscem, gdzie układ odpornościowy się rozwija, są jelita i aby rozwinął się prawidłowo, należy zapewnić ptakom niektóre składniki odżywcze w dawkach większych niż są potrzebne do rozwoju masy ciała ptaków, są to: aminokwasy (metionina, walina, arginina), witaminy (E i C), właściwa zawartość witaminy A, ryboflawiny, kwasu pantotenowego i selenu.

Główna jego rola polega na wytwarzaniu przeciwciał i zabezpieczeniu kurcząt przed wtórnymi zakażeniami. Uzyskanie w jak najkrótszym czasie równowagi w pracy jelit stwarza podstawy, że układ odpornościowy będzie się rozwijał prawidłowo sprawiając, że stado będzie odporne na oddziaływanie środowiska zewnętrznego. Z obserwacji demonstracyjnych wynika, że do zaburzeń w pracy jelit kurcząt brojlerów dochodziło często podczas technologicznej zmiany paszy (starter/grower, grower/finiszer). Mimo, że pasza pochodziła od tego samego dostawcy i producenta pełnoporcjówki i była wolna od patogenów -  takie sytuacje się zdarzały w przypadku zmiany stosunku białkowo/energetycznego. Było to często „wydarzenie” burzące wszelkie systemy powiązań równowagi bakteryjnej i pH w jelitach.

Jako skutek takiego postępowania bardzo często występowało namnożenie bakterii beztlenowych, powodując zapalenia jelit spowodowane wytworzonymi toksynami. Następstwem były upadki i właściciele ferm musieli posiłkować się interwencją lekarza weterynarii, który podejmował postępowanie terapeutyczne. W tym miejscu należy podkreślić, że hodowcy stosujący preparaty zakwaszające unikali w większości przypadków, konieczności leczenia swojego stada i podkreślali jednomyślnie celowość zabezpieczenia kurcząt, przez podawanie w czasie zmiany paszy, preparatów zakwaszających, zawierających w swoim składzie bakterie kwasu mlekowego, wyciągi z drożdży i czosnku.

Nagła zmiana paszy jest czynnikiem bardzo silnie stresowym, zaburzającym pracę jelit, może stwarzać korzystne warunki do namnażania oocyst kokcydii. Dlatego hodowcy do działań profilaktycznych włączali okresowe badania diagnostyczne w tym kierunku, w labolatorium WIW w Katowicach.

Kokcydioza jest często przyczyną niepowodzeń w produkcji drobiarskiej. Oocysty na całej długości jelit niszczą błonę śluzową jelit, uszkadzając ją i zahamowują przyrosty masy ciała. Stwierdzenie choćby niewielkiej ilości oocyst, jest już sygnałem do zastosowania profilaktyki antykokcydiozowej.