W tradycji ludowej jest ona symbolicznym przejściem od karnawału do wiekopostnego wyciszenia.

 W tym dniu obowiązywał post – w kuchni królował żur, jęczmienne kasze, ziemniaki, śledzie, ryby. Na obiad jadano najczęściej jednogarnkowe potrawy bez tłuszczu. W Małopolsce niezwykle popularny był żur, a na Pomorzu grochówka ze śledziem.

     „Przemyski żur ze śledziem”

2 szklanki zakwasu owsianego (z grubo mielonej mąki)

3 szklanki wody,

1 solony śledź,

4-5 suszonych grzybów,

pół szklanki śmietany,

sól, pieprz

Solonego śledzia moczymy, obieramy ze skóry i ości, kroimy w cienkie plasterki. Umyte grzyby zalewamy przegotowaną wodą, zostawiamy na 2-3 godziny, gotujemy. Miękkie wyjmujemy, kroimy w paseczki, a do wywaru z grzybów wlewamy zakwas owsiany. Zagotowujemy, doprawiamy do smaku solą i pieprzem, wlewamy śmietanę, mieszamy i podgrzewamy. Do wazy wrzucamy pokrojonego śledzia i grzyby, wlewamy żur, mieszamy. Podajemy z gotowanym grochem lub gotowanymi ziemniakami.

      Kaszubska grochówka

200 g grochu,

1 kg ziemniaków,

3 solone śledzie,

2 listki laurowe,

łyżka majeranku,

sól, szczypta pieprzu

Solone śledzie namaczamy na noc. Umyty groch zalewamy 2 l przegotowanej wody i zostawiamy na noc. Następnego dnia dodajemy liście laurowe i majeranek, gotujemy na niewielkim ogniu. Gdy groch jest już prawie miękki, doprawiamy solą, pieprzem, wyjmujemy liście laurowe. Ziemniaki obieramy, kroimy w grubą kostkę, gotujemy w osolonej wodzie na pół twardo. Odcedzamy, dodajemy do grochu, gotujemy razem kilka minut. Wymoczone śledzie obieramy ze skóry, usuwamy ości, kroimy na dzwonka, dodajemy do zupy. Jeśli zupa jest zbyt gęsta, dolewamy wody.

Tradycyjny żur postny

Dwie szklanki razowej mąki żytniej zalać wrzącą wodą aż do uzyskania rzadkiego ciasta. Gdy przestygnie, dolać litr letniej wody i włożyć kromkę chleba razowego. Przelać do słoja, obwiązać gazą i odstawić w ciepłe miejsce. Po trzech – czterech dniach zakwas będzie gotowy do użycia.

Na podstawie "Polskie tradycje świąteczne" – Hanna Szymanderska.