W dniach 25-27 marca 2025 r. Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie zrealizował wyjazd studyjny pn. „Rozpowszechnianie dobrych praktyk z zakresu chowu gęsi Białej Kołudzkiej - rodzicielskich i do tuczu”

Projekt był skierowany do osób zamieszkujących obszary wiejskie, zainteresowanych rozwojem gospodarstwa w kierunku drobiarskim, planujących dalszy rozwój, chcących zweryfikować prowadzone praktyki w swoich gospodarstwach, bądź też ewaluacji innowacji w produkcji drobiu wodnego. Wyjazd stanowił również źródło wiedzy teoretycznej i praktycznej dla doradców, hodowców i rolników. Działania te pozwoliły uczestnikom na nawiązanie współpracy z naukowcami w dziedzinie chowu i hodowli drobiu wodnego, wymianę doświadczeń między stronami.

Profesjonalny program merytoryczny wyjazdu zapewnili specjaliści z IZ PIB ZD Kołuda Wielka:

• Dr inż. Kamila Kłos- Dyrektor IZ PIB ZD Kołuda Wielka
• Dr inż. Jakub Badowski – Kierownik Zakładu Wylęgu Gęsi IZ PIB ZD Kołuda Wielka
• Mgr inż. Łukasz Głowacki- Zastępca Dyrektora Zakładu IZ PIB ZD Kołuda Wielka,
• Dr inż. Rafał Zwierzyński- Kierownik Działu Produkcji Rolniczej w IZ PIB ZD Kołuda Wielka
• Dr inż. Lidia Lewko- IZ PIB Zakład Hodowli Drobiu SZGDW w Dworzyskach,
• Dr inż. Jakub Kalisz- IZ PIB Zakład Hodowli Drobiu SZGDW w Dworzyskach
• Andrzej Klonecki- Prezes Fundacji Hodowców Polskiej Białej Gęsi,

Wyjątkowość gęsi Białej Kołudzkiej

Hodowla w Instytucie Zootechniki PIB ZD Kołuda Wielka rozpoczęła się w roku 1962, kiedy to sprowadzono gąsięta białych włoskich. Wieloletnia praca hodowlana prowadzona w Instytucie oraz w Zakładzie Stacji Zasobów Genetycznych Drobiu Wodnego powstałego w 2010 roku w Dworzyskach pod kierownictwem IZ PIB Kołudy Wielkiej; doprowadziła do powstania rasy gęsi Białej Kołudzkiej. Jest to gęś o doskonałych cechach użytkowych, jej hodowla w aspekcie produkcji jaj wylęgowych jak i jakości mięsa gęsi daje ogromne możliwości do osiągnięcia sukcesu hodowlanego i ekonomicznego.

Podczas prelekcji specjaliści przedstawili historię rasy, proces technologii produkcji, walory gęsiny, udokumentowane wieloletnimi badaniami prowadzonymi w Instytucie. Uczestnicy otrzymali dokładne materiały w postaci instrukcji dotyczących utrzymania i wychowu stad rodzicielskich oraz instrukcje wychowu gęsi rzeźnych.

Na zakończenie pasjonującej części wykładowej, uczestnicy mieli okazję zadawać pytania prowadzącym, które doprowadziły do zagorzałych, inspirujących dyskusji. Na zakończenia dnia odbyły się warsztaty kulinarne, przygotowane przez Fundację Hodowców Polskiej Białej Gęsi.  Podczas zajęć praktycznych uczestnicy mieli okazję zobaczyć, jak własnoręcznie prawidłowo ulepić pierogi z gęsiną, które są kulinarną wizytówką regionu wielkopolskiego, jak prawidłowo luzować tuszkę gęsią oraz przygotować aromatyczny farsz. Warsztaty zakończyły się degustacją przygotowanych potraw.

Procedury uboju drobiu wodnego w Zakładach Drobiarskich w Kępnie

Dodatkowo w pierwszym dniu wyjazdu w drodze do Kołudy Wielkiej mieliśmy przyjemność zapoznać się z działalnością Zakładu Drobiarskiego w Kępnie DROP S.A. Zakład z wieloletnią tradycją w przetwórstwie produktów drobiowych, prowadzący również ubojnie drobiu. Grupa rolników została przywitana na sali konferencyjnej przez Panią Dyrektor Zakładu Renatę Michalczyk i Agnieszkę Gudra -Pełnomocnik ds. Systemów Zarządzania Jakością. Omówiona została specjalność tego miejsca oraz technologie uboju drobiu wodnego- gęsi i kaczek.

Europejskie innowacje w budownictwie inwentarskim

Kolejnym miejscem prelekcji był zakład zajmujący się produkcją i dystrybucją kurników mobilnych firmy Quramo,  znajdujący się w Nowej Wsi Książęcej. Właściciel zakładu Leszek Sawicki wraz z przedstawicielem firmy Przemysławem Seteckim i współpracownikami,  zapoznali uczestników wyjazdu  z  innowacyjnymi systemami chowu i hodowli w produkcji drobiarskiej,  prezentując technologię produkcji i zastosowanie kurników mobilnych. Kurniki te posiadają wiele ciekawych aspektów pod względem produkcyjnym.  Prezentowany przez firmę Quramo, system chowu drobiu jest powszechnie stosowany w Wielkiej Brytanii, umożliwia wypas zwierząt na terenach zielonych w sposób kontrolowany, tworząc kwatery wypasu, co pozwala też na regulację zanieczyszczeń środowiska odchodami zwierzęcymi. Kurniki mobilne znajdują szerokie zastosowanie w małych gospodarstwach. Z uwagi na mobilność kurników, rodzaj tych obiektów może być z powodzeniem wykorzystany w produkcji ekologicznej, gdzie szczególny nacisk kładzie się na uzyskaniu produktów pochodzenia zwierzęcego, bazującego na paszach pochodzenia naturalnego. Pozyskując w ten sposób produkty zwierzęce o wyższej jakości pod względem spożywczym.

Osiągnięte cele wyjazdu studyjnego

W trakcie wyjazdu studyjnego do Kołudy Wielkiej zostały poruszone zagadnienia dotyczące procesu produkcji drobiu wodnego, począwszy od produkcji jaj , wylęgu, odchowu młodych ptaków do uzyskania ptaków o wartościach rzeźnych. Dodatkowo uczestnicy zgłębili wiedzę na temat sposobu uboju tych zwierząt, aby zachować najwyższe wartości tuszek, zgodnie z obowiązującymi przepisami krajowymi i UE. Przedstawione zostały nowe technologie obiektów inwentarskich sprzyjających środowisku, oraz inspiracje lepszego zagospodarowania terenów rolniczych, które nie są wykorzystywane do intensywnej produkcji. Chów gęsi Białej Kołudzkiej stwarza wiele możliwości na dochodowy biznes również dla kobiet z terenów wiejskich, mogących rozwijąć i wzbogacić swoje gospodarstwa o ekologiczne produkty spożywcze dla lokalnej społeczności w postaci wyrobów mięsnych z gęsiny.

Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Planu Strategicznego WPR 2023-2027. II Schemat Pomocy Technicznej - Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich +. Operacja opracowana przez Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie. Instytucja Zarządzająca Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Edyta Płazak – Kowal

Dział TPRiD o./Mikołów

Zdjęcia: Edyta Płazak - Kowal i  Rafał Przybyła