Seminarium Pszczelarskie Majowa Optymalizacja Gospodarki Pasiecznej

W ramach zaplanowanych kwietniowych spotkań seminaryjnych, w siedzibie Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej odbyło się seminarium dla hodowców i producentów pszczół. Organizatorem seminarium było : Stowarzyszenie Pszczelarzy w Dąbrowie Górniczej oraz ŚODR w Częstochowie Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w Będzinie. Powitania hodowców pszczół i zaproszonych gości dokonał tradycyjnie Prezes Stowarzyszenia Stefanik Wiesław.

W dalszej części słowo wstępne o działalności Stowarzyszenia oraz roli stowarzyszenia w branży pszczelarskiej wygłosił Prezes i V-ce Prezes Jarosław Bretner. Uczestnikami seminarium było 41 czołowych hodowców pszczół i producentów miodów z regionu zagłębia Śląsko-Dąbrowskiego. Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie, miał zaszczyt reprezentować jako prelegent autor niniejszego artykułu. W trakcie spotkania branżowego poruszono szereg istotnych dla środowiska hodowców pszczół kwestii i wygłoszono kilka stojących na bardzo wysokim poziomie merytorycznym wykładów.

Tematyką wiodącą pierwszej części merytorycznej seminarium była praktyczna wymiana doświadczeń pszczelarzy na tematy związane z aktualną problematyka w gospodarce pasiecznej, przygotowaniem bioasekuracyjnym, profilaktyki weterynaryjnej w głównej mierze do zwalczania warozy, na zakończenie pierwszej części odbyła się ożywiona dyskusja. Na forum dyskusyjnym każdy z obecnych na sali pszczelarzy podsumował i bilansował przezimowanie własnych rodzin pszczelich w nietypowych warunkach przedłużającej się zimy.

W drugiej części wykładowej seminarium, odbyły się wystąpienia zaproszonych gości i prelegentów, prezentujących swoje prezentacje w formie zaleceń dotyczących optymalizacji prac w gospodarce pasiecznej, poniżej prezentujemy w formie krótkiej reasumpcji kilka z nich:

1. Ustalić rodziny do podkarmiania, do połączenia, gdy są za słabe, ustalić czy wszędzie są matki (obecność czerwiu świadczy o obecności matki)

2. Dobrze docieplić gniazda suchymi matami (chronić przed utratą ciepła)

3. Wylotki zwęzić do 1 cm. (poszerzyć z nadejściem gorących dni)

4. Rodziny bez matek zlikwidować (dołączyć z innymi)

5. Wolne ule wyczyścić, zdezynfekować, pomalować na zewnątrz, gdyż powinny być gotowe na   ewentualną rójkę.

6. Dbamy o pójło, by nigdy nie zabrakło w nim wody

7. Jeżeli zła pogoda spowoduje utrudnienie zbiorów nektaru i pyłku, to wynikłe braki uzupełniamy porcją ok. 1 kg ciasta miodowo-cukrowego lub drożdżowo-cukrowego. Sposób przygotowania 12 dag drożdży piekarniczych wymieszać z 1 kg cukru pudru, zrobić ciasto jak na makaron. Drożdże zawarte w cieście cukrowym stanowią białkowy pokarm pszczół, zastępują pyłek niezbędny przy wychowie czerwiu.

8.Wytypować rodziny pszczele do wymiany matek.

9. Gdyby zaszła potrzeba powiększenia gniazda pod koniec miesiąca, to powiększamy dodając woszczynę.

10.Czas wiosenny wykorzystujemy na sadzenie dodatkowych drzew, krzewów miododajnych
i pyłkodajnych wzbogacając nasze pożytki pszczele.

11.Gniazdo poszerzamy, gdy pszczoły obsiadają wszystkie plastry gniazdowe na czarno.

12.Jednorazowo dostawiamy 1 lub 2 plastry ( jasnobrązowy susz, z którego w ubiegłym roku wygryzło się co najmniej jedno pokolenie pszczół)

13.Poszerzać systematycznie nie dopuścić, aby czerw był na plastrach okrywowych, bo to świadczy
o braku miejsca do czerwienia.

14. Poszerzając nie należy wstawiać plastrów między czerw, bo to jeszcze nie pora na „rozdzielenie czerwiu”.

Podsumowaniem seminarium było wydanie zaleceń na miesiąc maj, który dostarcza różnorodnego nektaru i pyłku. Sprzyjająca pogoda przyspiesza rozwój pożytków, a co za tym idzie, szybszy rozwój rodzin pszczelich. Dostarczamy sukcesywnie ramek, robiąc miejsca na donoszony intensywnie nektar, pyłek i składane jajeczka. Przygotowane ule z dobrą matką i dużą ilością czerwia, zaopatrzone w ok. 3 kg pokarmu, na ewentualną niepogodę, możemy wywieść na wczesny pożytek np.: klony, rzepaki, czy mniszek jeżeli jest obecny w zasięgu oblotu pszczół. W tym okresie w rodzinach pszczelich wygryzają się pszczoły z „kwietniowego” czerwiu. Im więcej czerwiu w kwietniu tym silniejsza rodzina w maju. Maj dostarcza około 30 % całorocznych pożytków zaliczanych wczesnych i średnio-wczesnych, które mogą być wykorzystywane jako pożytki rozwojowe lub towarowe np. rzepaku ozimego, z drzew owocowych i mniszka lekarskiego. Ponieważ majowe pogody bywają bardzo zmienne, chłody i deszcze dezorganizują pracę pszczelarzowi oraz przyczyniają się do wystąpienia „choroby majowej pszczół”. Jest to niezaraźliwa choroba pszczół dorosłych, której przyczyną jest zablokowanie przewodu pokarmowego u pszczół karmicielek, masami kałowymi nie strawionego pyłku. Pszczoły mają rozdęte odwłoki, leniwie się poruszają po plastrach i dennicy. W rodzinach trwa intensywny rozwój, jest dużo czerwiu do wykarmienia, wzrasta zapotrzebowanie na wodę niezbędną do sporządzani papki miodowo-pyłkowej.

Z uwagi na niekorzystne warunki pogodowe pszczoły nie mogą korzystać z poidła ani innych źródeł wody znajdujących się poza ulem. Na wskutek choroby majowej pszczoły karmicielki padają a rodzina słabnie. Należy z chwilą wystąpienia chłodów, zwłaszcza rodziną silnym dostarczyć wodę, gniazdo ścieśnić, praktykowane jest podkarmianie syropem rzadkim, choroba ustępuje z chwilą poprawy pogody. Do 15 maja wskazane jest poszerzanie gniazd ramkami z jasnym suszem, które matka chętnie zaczerwia, zaś poszerzanie węzą przypada w momencie „pobielania plastrów”. W pierwszej połowie maja, ale bywa też że już w kwietniu, aby zapobiec powstawaniu nastroju rojowego poszerzamy gniazda węzą. Podawane we właściwym czasie ramki są chętnie przez pszczoły odbudowywane , a związana z tym częsta wymiana plastrów zapewnia właściwą higienę pasieki. Poszerzając węzą należy zachować umiar co do ilości jednorazowego wstawienia ram – najpierw po jednej ramce z węzą bezpośrednio przy plastrze z krytym czerwiem. Maj jest miesiącem intensywnego wydzielania wosku przez pszczoły.

Dlatego podajemy im ramki pracy, aby następnie wyciąć plastry trutowe Ponieważ w maju notowane są obfite pożytki pyłkowe, często przekraczające potrzeby pszczół. Nadwyżki tego produktu może pozyskiwać pszczelarz przez zastosowanie poławiaczy odnóży lub też przez systematyczne zabieranie ramek wypełnionych pierzgą. Produkt pozyskany tymi sposobami może być podawany rodzinom pszczelim w warunkach wystąpienia „głodu” pyłkowego w okresie wczesnej wiosny i jesieni, a nadmiar sprzedany. W drugiej połowie maja jeżeli mamy taką możliwość można pszczoły wywieść no pożytki leśne : na kwiat czernicy, brusznicy, maliny, jeżyny, runa leśnego, czereśni amerykańskiej, bądź na kwitnącą w trzeciej dekadzie maja akację. Prawie równocześnie z akacją nektarować zaczyna dwuletnia malina plantacyjna. Jeżeli pszczelarz ma możliwości może posiać grykę, której już nie będą zagrażały przymrozki. Pod koniec maja kwitnie facelia o ile została zasiana jesienią. Obecność czerwiu trutowego jest sygnałem do przystąpienia odchowu wczesnych matek. Dostarczamy ramki z węzą, w miejsce wycofanych ciemnych z miodem.