Producenci drobiu, zarówno w okresie odchowu jak i produkcji, winni się kierować ogólnymi zasadami technologii chowu określonego gatunku ptaków. Na bieżąco winna być prowadzona karta producenta, w której należy rejestrować dzienne upadki i wybrakowania, spożycie paszy i wody (w tym celu na fermie winny być założone liczniki poboru wody), dzienny zbiór jaj, zaś okresowo — przyrosty masy ciała ptaków.
Fermy wielkostadne powinny mieć zapewniony stały nadzór weterynaryjny. Opiekujący się fermą lekarz weterynarii winien ocenić stopień przygotowania obiektu do odchowu ptaków, wartość biologiczną i stan zdrowotny piskląt, jak też opracować — stosowny do sytuacji epizootycznej danego regionu — program immunoprofilaktyki (szczepień ochronnych).
Wskazaniem do interwencji lekarza weterynarii jest:
— wystąpienie u ptaków klinicznych objawów choroby (osowiałość, utrata apetytu, trudności w oddychaniu, biegunka, zaburzenia nerwowe, spadek produkcji nieśnej , i narowy czyli zachowanie odbiegające od dotychczasowego.
— obniżone spożycie paszy i wody, czy też zwiększone pobranie przez ptaki wody pitnej;
— wzrost wskaźnika śmiertelności.
Bardzo pomocnymi w zapobieganiu problemom zdrowotnym na fermie drobiu są: okresowe lustracje stada ptaków przez lekarza weterynarii zootechnika i właciciela obiektu sekcje ch oraz kontrolne badania serologiczne krwi ptaków pod kątem efektywności zastosowanych u nich szczepień ochronnych.
Przy wykonywaniu szczepień ochronnych u drobiu obowiązują poniższe zasady:
— szczepienia przeprowadza lekarz weterynarii;
— zabieg wykonuje się u ptaków zdrowych;
— dzień przed szczepieniem, w trakcie szczepień i dzień po szczepieniach nie stosuje się środków leczniczych i dezynfekcyjnych;
— w przypadku wody chlorowanej, celem zapobieżenia inaktywacji wirusa szczepionkowego wskazane jest dodawanie mleka odtłuszczonego w ilości 2 g/l wody pitnej;
— szczepionkę podajemy zgodnie ze wskazaniem producenta, odnotowując przy tym jej serię i datę ważności;
— szczepionka powinna być podana w takiej ilości wody pitnej, którą ptaki wypijają w ciągu 2 godzin;
— przy szczepieniu szczepionkami żywymi wskazana jest między nimi przerwa 10-14 dni;
— po 2-3 tygodniach od przeprowadzonych szczepień wskazane jest badanie serologiczne krwi ptaków celem określenia stopnia odporności poszczepiennej.
Występujące u drobiu jednostki chorobowe można ogólnie podzielić na niezakaźne, pasożytnicze
i choroby zakaźne. Pierwsza grupa obejmuje stany chorobowe mające swój związek
z nieprawidłowymi warunkami utrzymania ptaków (keratoconjunctivitis, kanibalizm), nieracjonalnym żywieniem (choroby z niedoboru składników mineralnych i witamin), choroby przemiany materii (syndrom tłuszczowego zwyrodnienia wątroby — FLS, syndrom tłuszczowego zwyrodnienia wątroby i nerek — FLKS, skaza moczanowa) oraz zatrucia. Z chorób pasożytniczych istotne znaczenie w patologii drobiu odgrywają: kokcydioza, histomonadoza, trichomonadoza, glistnica i amidosto-matoza. Natomiast choroby o etiologii zakaźnej obejmują choroby grzybicze, bakteryjne i wirusowe.
Choroby niezakaźne( o etiologii środowiskowej )
KerałoconjunctMtis (zapalenie spojówki i rogówki oka).
Kanibalizm.
Osteomalacja (łomikost).
Peroza.
Niedoborowe rozmiękczenie mózgu (encefalomalacja).
Skaza wysiękowa.
Dystrofia pokarmowa mięśni.
Choroby niezakaźne powstałe na tle zaburzeń przemiany materii
Syndrom tłuszczowego zwyrodnienia wątroby (FLS).
Syndrom tłuszczowego zwyrodnienia wątroby i nerek (FLKS).
Skaza moczanowa.
Zatrucie solą kuchenną (NaCl).
Zatrucia mikotoksynami (mikotoksykozy). Mikotoksynami określamy metabolity grzybów
Zatrucie ochratoksynami Skarmianie paszy skażonej T-2
Mikotoksykozom .
Kokcydioza.
Histomonadoza.
Trichomonadoza (rzęsistkowica)
Choroby inwazyjne wywołane przez nicienie
Glistnica (askarydioza).
Amidostomatoza.
aspergiioza, kandidiaza (moniliaza), daktylarioza i strupień woszczynowaty.
Choroby bakteryjne
Salmoneloza.
Kolibakterioza.
Pastereloza (cholera drobiu
Mikoplazmoza.
Stafylokokoza.
Kampylobakterioza.
Różyca.
Zakażenia wywołane Clostridium (laseczki beztlenowe).
Zakaźne zapalenie torby Fabrycjusza (choroba Gumboro — IBD).
Anemia zakaźna kurcząt (CA
Rzekomy pomór drobiu (ND
Syndrom obrzękłej głowy (SHS
Zakaźne zapalenie krtani i tchawicy (ILT).
Syndrom spadku nieśności (EDS '76
Zakaźne zapalenie nosa i tchawicy indyków (TRT).
Krwotoczne zapalenie jelit indyków (HE
Wirusowe zapalenie wątroby kacząt