Polska jest jednym z głównych producentów ziół w Europie. Klasuje się ona na trzecim miejscu w ich produkcji na tym, kontynencie. Na rynki zachodnie trafia ok. 80 proc surowca zielarskiego. Dlatego z całą pewnością można stwierdzić, że uprawa ziół w Polsce daje dobre perspektywy na przyszłość.

Wzrastające  zainteresowanie medycyną naturalną, głównie ziołolecznictwem oraz rozwijający się przemysł spożywczy, kosmetyczny i farmaceutyczny, bazujący na surowcach zielarskich, pobudzają rozwój tej gałęzi rolnictwa. Przemysł, głównie farmaceutyczny wymaga innowacyjnych technologii oraz surowca zielarskiego o wysokiej i wyrównanej jakości.

Cena za surowiec uzależniona jest od zbytu i koniunktury na dany gatunek zielarski. Asortyment skupowanego przez daną firmę ziela zmienia się w zależności od zapotrzebowania. Gatunki niszowe takie jak m.in. żubrówka, werbena lekarska, chaber bławatek, jasnota. uprawiane są na małą skalę, ale cieszą się sporym zbytem.

Zdaniem wielu specjalistów do spraw rolnictwa, w ostatnich latach wobec spadającej opłacalności uprawy tradycyjnych upraw rolniczych czy ogrodniczych, uprawa ziół może stać się alternatywnym źródłem dochodu dla wielu gospodarstw.

„Każde zioło podarowane człowiekowi to zamknięta księga mądrości, trzeba tylko ją otworzyć, przestudiować i tę mądrość w życiu zastosować”

Ks. Jan Twardowski

Gatunki ziół najczęściej uprawianych w Polsce to:

• - Zioła jednoroczne – to zioła, które w jednym sezonie wegetacyjnym produkują liście, wióry i nasiona, a następnie obumierają. Ten rodzaj ziół szybko rośnie wiosną, osiągając dojrzałość po około dwóch miesiącach, w zależności od odmiany. Pod koniec sezonu roślina produkuje nasiona i umiera wraz z nadejściem zimy. Na przykład : bazylia, cząber, kolendra, majeranek, rukola, rzeżucha, koper, trybula.
• - Zioła dwuletnie – to zioła, które tworzą liście w pierwszym sezonie wegetacyjnym sadzonki i nasiona w drugim sezonie, a następnie umierają. Tylko kilka gatunków ziół to rośliny dwuletnie. Na przykład - szałwia, dziewanna, kozłek lekarski.
• - Zioła wieloletnie -to zioła, które żyją dłużej niż dwa sezony wegetacyjne. Zioła wieloletnie, wyhodowane z nasion, mogą rosnąć powoli w pierwszym roku, a w drugim roku nabrać wigoru i dojrzałości. Obumierają na zimę i odrastają na wiosnę. Na przykład – oregano, melisa (lekarska i cytrynowa), lubczyk, rozmaryn. mięta pieprzowa. tymianek (macierzanka) , szczypiorek, estragon.

Zioła uprawiane w Polsce pochodzą z upraw polowych i naturalnych. W naszym kraju uprawianych jest około 2 500 gatunków roślin zielnych, a polski przemysł ziołowy wykorzystuje około 160 gatunków.

Zioła mogą być uprawiane z nasion, sadzonek lub łodygi. Nasiona można

wysiewać bezpośrednio do gleby, a później rozmieszczać w odpowiednich odstępach. Mogą też rosnąć w szkółce a sadzonki można przesadzić później w miejsce docelowe.

W uprawach polowych ziół dobór odmian zależy od długości okresu wegetacyjnego. Biorąc pod uwagę ten czynnik można zioła podzielić na:

• - zioła z krótszym okresem wegetacyjnym, np. mięta pieprzowa czy kozłek lekarski,
• - zioła z dłuższym okresem wegetacji – tymianek pospolity lub majeranek ogrodowy.

Ważne są także czynniki, takie jak temperatura gleby, suma opadów w okresie wegetacyjnym, warunki glebowe czy ruch powietrza na danym terenie.

Producenci ziół powinni pamiętać o następujących zasadach: 

• - dobór gatunków roślin zielarskich dopasowanych do lokalnych warunków glebowo-klimatycznych,
• - zmianowanie roślin, w celu ograniczenia zachwaszczenia oraz wprowadzić składniki
•    pokarmowe z przedplonu,
• - uprawa i pielęgnacja roślin zgodnie ich wymogami,
• - utrzymanie plantacji przy presji agrofagów,
• - ustalenie optymalnego terminu zbioru surowca,
• - prawidłowe składowanie, suszenie surowca,
• - pakowanie suchego surowca, wysyłka do odbiorcy.

Pod uprawę ziół najlepsze gleby lessowe, rędziny, mady, czarnoziemy, czarne ziemie oraz gleby torfowe. Zioła o mniejszych wymaganiach lub odporne na słabą jakość roli, można wysiewać na glebach gliniasto-piaszczystych i piaszczystych

Najlepszym przedplonem dla roślin zielarskich są okopowe lub warzywa, z powodu pozostawiania przez te rośliny gleby w dobrej kulturze.

Zbiera się liście, korzenie, nasiona, kwiaty.

Przetwórstwo ziół

Do najbardziej popularnych metod przetwarzania i konserwacji ziół jest suszenie. Proces ten  powinien być przeprowadzany w odpowiednich warunkach, czyli takich, które nie obniżają jakości surowca. Tradycyjne metody przetwarzania ziół to suszenie na wolnym powietrzu, suszenie na słońcu lub suszenie w cieniu. Na mniejszą skalę można zastosować również liofilizację, suszenie konwekcyjne gorącym powietrzem i wspomagane ultradźwiękami.

Przechowywanie w gospodarstwie

Czas przechowywania ziół w gospodarstwie powinien być ograniczony ze względu na ciągły spadek składników aktywnych. W przechowalnictwie ziół zaleca się: skrócenie do minimum czasu przechowywania suszonych ziół , utrzymywanie niskiej temperatury w pomieszczeniu magazynowym, chronienie ziół przed szkodnikami i owadami.

Długoterminowe przechowywanie powinno odbywać się w punktach zbiórki lub przetwarzania ziół. Takie pomieszczenia magazynowe muszą spełniać warunki sprzyjające zachowaniu jakości surowca, uregulowane odpowiednimi przepisami.

W dzisiejszych czasach w Polsce wzrasta zainteresowanie produkcją zielarską, poprzez ciągły wzrost rynków zbytu i większy popyt na określone surowce zielarskie w różnych gałęziach gospodarki. Aby sprostać wymaganiom produkcji zielarskiej, należy jednak ciągle inwestować w sprzęt rolniczy oraz utrzymanie pracowników. Duże koszty początkowe zwracają się, jeśli utrzymujemy uprawę zielarską w odpowiedniej kulturze i produkujemy surowiec najwyższej jakości.