W „Galerii Po Schodkach” w Janowie przy współpracy Powiatowego Doradztwa Rolniczego w Częstochowie pod koniec stycznia 2018 r. i w ostatnie poniedziałkowe popołudnie tegoż karnawału odbyły się dwa niezwykłe pokazy z członkiniami Koła Gospodyń Wiejskich ze Zrębic z gminy Olsztyn i mieszkankami gminy Janów. Spotkanie miało na celu poznanie tradycji darcia pierza, zwanego gwarowo pierzajkami, wyskubkami. Tradycja ta wywodzi się z czasów, kiedy wieś była samowystarczalna. Aby mieć pościel, gospodynie hodowały gęsi i kaczki. Następnie podskubywały im pióra. Kiedy zebrały większą ilość pierza, w zimowe wieczory zapraszały inne gospodynie, sąsiadki by wspólnie podrzeć pierze. Polegało to na oddzielaniu puchu od twardej stosiny. Z puchu szyto poduszki i pierzyny. Czynność ta miała swoją oprawę – poczęstunek i przyśpiewki. Darcie pierza urządzano w domach, w których były panny na wydaniu, gdyż przygotowywano im wyprawę, którą otrzymywały po zamążpójściu.
Na spotkanie wszyscy uczestnicy stawili się punktualnie. Pani Janina Ulrich ze swojego gospodarstwa przyniosła pióra z gęsi . Po zaprezentowaniu sposobu darcia pierza, wszyscy ochoczo zabrali się do pracy. Panie biorące udział w spotkaniu opowiadały różne historie o dawnym życiu na wsi, wszyscy śpiewali ludowe piosenki przy akompaniamencie gitary, na której grała Pani Urszula Ostrowska z Samorządowego Ośrodka Kultury i Sportu w Janowie. Jedna, która spodobała się uczestnikom, brzmiała następująco:
„Leciały gąseczki z wysokiej góreczki
Zbieraj Maryś piórka będą poduszeczki.
Nie będę zbierała, bo mi mama dała
Cztery poduszeczki piątą obiecała”.
Wszyscy szybko się jej nauczyli i wspólnie śpiewali.
Godziny pokazu darcia pierza minęły bardzo szybko. Prędko posprzątaliśmy salę i udaliśmy się na poczęstunek zwany wyskubkiem. Kończył on zawsze pracę w danym domu, a gdyby gospodyni okazała się chytra i pożałowała jadła i napitku, nie mogłaby liczyć na pomoc sąsiadek w kolejnych latach.
Niebagatelny był również wątek edukacyjny – dzieci i osoby dorosłe, które nigdy nie brały udziału w darciu pierza mogły się przekonać „jak to dawniej bywało ”. Okazało się, że było kilka uczestniczek, które technikę darcia pierza widzieli i brali w niej udział pierwszy raz w życiu Ze zdartego pierza szkubaczki zrobiły poduszeczkę w prezencie, zostanie ona przekazana dla pierwszego dziecka, które urodziło się w gminie Janów w 2018 roku. Dziękujemy pracownikom Samorządowego Ośrodka Kultury i Sportu w Janowie za współpracę przy organizacji pokazu nt. ,,Darcie pierza" w gminie Janów. Spotkanie bardzo się podobało, poznaliśmy i przypomnieliśmy jedną z tradycji ludowych, dowiedzieliśmy się wiele o życiu dawnej polskiej wsi .Zachęcam, aby te piękne tradycje i zwyczaje przywoływać na pamięć i edukować młode pokolenie.