Facelia Błękitna- (Phacelia tanacetifolia Benth) jedna z najbardziej cenionych roślin miododajnych. Jednoroczna roślina z rodziny faceliowatych (Hydrophyllaceae), które pochodzą z Kalifornii. Osiąga najczęściej wysokość 40–70 cm, choć zdarza się przy sprzyjających warunkach, że dorasta do 1 m. Ma ciekawe zrosłopłatkowe, błękitne, pachnące kwiaty, wabiące pszczoły, stąd jest jedną z 20 najpopularniejszych miododajnych roślin. Kwitnie przez 6–8 tygodni, co jest korzystne dla owadów zapylających.

Uznawana jest za roślinę fitosanitarną gdyż niektóre z jej odmian ograniczają w glebie liczebność mątwika. Poza tym roślina choruje bardzo rzadko i równie rzadko jest atakowana przez szkodniki. Facelia pozostawia też po sobie dużą ilość materii organicznej, która wzbogaca glebę i poprawia jej strukturę.

Cechy charakteryzujące facelię:

- małe wymagania siedliskowe, wodne oraz pokarmowe

- szybkie tempo wzrostu

- krótki okres wegetacji

Wymagania glebowo-klimatyczne, mocne strony

Nie ma dużych wymagań glebowo-klimatycznych. Nadaje się do uprawy na wszystkich typach gleb z wyjątkiem gleb lekkich i silnie zakwaszonych pH 5,6-6,6 oraz podmokłych. Nie toleruje za to gleb zaskorupiających się, ciężkich. Najlepszy dla facelii jest kompleks żytni bardzo dobry i dobry. Natomiast kompleks pszenny jest zbyt żyzny, a co z tym się wiąże to, że rośliny zbyt bujnie rosną, gorzej kwitnie i rośliny wylegają. Jest odporna na przymrozki i dobrze znosi krótkotrwałe ochłodzenie poniżej -7oC.Jest rośliną ciepłolubną o krótkim okresie wegetacji 100 dni. Za najlepszy przedplon uważa się okopowe na oborniku oraz zboża.

Warunki klimatyczno- glebowe panujące w naszym kraju sprzyjają uprawie międzyplonów ścierniskowych. Zadawalające plony można osiągnąć przy sumie opadów 140-160 mm w okresie lipiec-wrzesień. Warunkami skutecznej uprawy są:

- wczesny siew

- pobieranie składników pokarmowych w krótkim czasie bez nadmiernego wyczerpywania gleby

- duży plon masy zielonej.

Do czynników, które trzeba wziąć pod uwagę przy plonowaniu poplonów należą:

- dobór odpowiedniego stanowiska,

- termin zbioru przedplonu,

- warunki wilgotnościowe w okresie żniw.

Facelia błękitna to świetna kandydatka w poplonie ścierniskowym. Ma małe wymagania glebowe. Jest odporna na warunki stresowe (susza, przymrozki). Cechują ją wysokie tempo wzrostu w porównaniu do innych roślin poplonowych. Określana jest mianem rośliny pionierskiej uprawianej na terenach czasowo wykluczonych z uprawy. Ogranicza wzrost chwastów jedno i dwuliściennych. Można ją pozostawić w mulczu- (okrywa ochronna gleby, umieszczana na jej powierzchni głównie w celu zniwelowania niekorzystnych oddziaływań czynników siedliskowych. Jako mulczu używa się materii organicznej wyprodukowanej na polu: słomy, nieprzyoranych międzyplonów, skoszonej trawy lub niekwitnących chwastów) na okres zimowy, ponieważ nie wytwarza silnie zdrewniałej przemarzającej masy nadziemnej.

Uprawa facelii na nasiona nie należy do łatwych. Uzyskanie wysokich jakościowo i ilościowo plonów uzależnione jest od przebiegu warunków pogodowych w okresie wegetacji. Czynnikami, które znacznie obniżają plenność i zbiór są obfite deszcze w okresie kwitnienia i dojrzewania. Gęsty siew stymuluje silne rozgałęzienie rośliny, co jest niekorzystne dla uprawy. Znaczne straty obserwuje się przy wydłużającym okresie wegetacji- pękanie i obsypywanie nasion na ziemię.

Głównym kierunkiem przeznaczenia i użytkowania facelii jest :

- pasza

- na przeoranie jako nawóz zielony

Jest rośliną bardzo wydajną gdyż może być wysiewana 2-3 razy w ciągu jednego sezonu dając 15 do 20 t zielonki z ha.

Dobrą mieszankę jako międzyplon ścierniskowy stanowią:

- 4 kg facelii plus 80 kg łubinu żółtego

- 5 kg facelii plus 10 kg gorczycy białej

- 6 kg facelii plus 40 kg wyki ozimej

- 3 kg facelii plus 10 kg słonecznika plus 50 kg wyki jarej  

Gdy facelię chcemy uprawiać w poplonach, po wcześnie schodzących przedplonach, to można ją wysiewać w następujących mieszankach: facelia (4 kg) + wyka (40 kg), facelia (4 kg) + seradela (40 kg). W praktyce stosuje się często mieszanki: facelia (6 kg) + gorczyca (10 kg), facelia (3 kg) + łubin żółty (80 kg).

Mieszanki wysiewamy do 5 sierpnia nie później.

Agrotechnika facelii w poplonie

Pierwszym zabiegiem w uprawie facelii błękitnej po zbiorze rośliny poplonowej jest podorywka na głębokość 15cm i bronowanie.

Jeśli chodzi o nawożenie wymagane jest przedsiewne- fosforowe i potasowe K₂O-70 kg, P₂O₅-50 kg. Siew wykonujemy 15 sierpnia w ilości 15 kg i rozstawie międzyrzędzi 25 cm. Nasiona wymagają dokładnego przykrycia z glebą. Kolejnym zabiegiem jest wałowanie i bronowanie posiewnie. Nawożenie azotowe po wschodach w ilości 30 kg. Zbiory zielonej masy przypadają na listopad. Zebrana masa musi być bezpośrednio wykorzystana do skarmiania lub przyorania, zwałowania lub rozdrobniona a potem zaorana.

Przyorana zielona masa może zastępować obornik, jego równowartość dochodzącą do 200-250 dt. Zielona masa facelii w porównaniu z innymi poplonami, nie starzeje się tak szybko. Korzystny stosunek C: N wpływa na dobry rozkład w glebie.

Uprawa międzyplonów niezależnie od ich rodzaju podnosi potencjał produkcyjny roślin wysiewanych plonie głównym. Stanowią też dodatkowe źródło dochodów w gospodarstwie, które pozostawiają je na zimę a wiosną zaorują.

Źródło: www.rynekrolny.pl