Według badań prowadzonych przez podmioty zajmujące się ochroną środowiska wynika, że rolnictwo w bardzo dużym stopniu przyczynia się do ogólnej emisji amoniaku. Amoniak i jego emisja związane są z prowadzeniem produkcji roślinnej, a także utrzymywaniem zwierząt. Uważa się, że produkcja zwierzęca jest przyczyną uwalniania się aż 83% amoniaku pochodzącego z zagospodarowania i utylizacji odchodów zwierzęcych. Natomiast produkcja roślinna jest odpowiedzialna za pozostałe 17%. Strata ta dotyczy sytuacji, w których następuje utlenianie się amoniaku pochodzącego z mineralnych nawozów azotowych, a dokładna wielkość tej straty zależy od rodzaju zastosowanego nawozu oraz techniki jego aplikacji.
Aby ograniczyć emisję amoniaku zaleca się:
- właściwie przechowywać obornik i gnojowicę – zalecenia jak bezpiecznie przechowywać nawozy naturalne znajdują się w „Programie działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz.U. 2018 poz. 1339).
- zredukować powierzchnię zbiorników na nawozy płynne- wiąże się to ze zmniejszeniem powierzchni emisyjnej. Jednak minimalna pojemność powinna pozwolić na przechowywanie nawozów płynnych przez okres sześciu miesięcy.
- zastępowanie lagun zbiornikami- pozwala ograniczyć emisję amoniaku. Laguny zastępowane przez głębsze zbiorniki pozwalają na zmniejszenie powierzchni przypadającej na jednostkę gnojowicy, a tym samym emisja amoniaku zostanie proporcjonalnie zredukowana.
- stosowanie niskoemisyjnych praktyk aplikacji nawozów naturalnych- zaleca się wyeliminowanie rozbryzgowej aplikacji oraz aplikowanie nawozów przy użyciu węży wleczonych bądź węży z redlicami, iniekcja w zamknięte bądź otwarte szczeliny, iniekcja do gleby lub niezwłoczne przyoranie gnojowicy aplikowanej na powierzchni pola. Aplikacja doglebowa gnojowicy ogranicza emisję amoniaku z uwagi na zmniejszenie kontaktu nawozu z powietrzem.
- stosowanie nawozów naturalnych przy odpowiednich warunkach atmosferycznych- zaleca się, aby gnojowicę stosować na pole w dzień chłodny, bezwietrzny i wilgotny, zaś na płaskich polach przed deszczem nie intensywniejszym niż 10mm. Można to uczynić wieczorem, gdy prędkość wiatru i temperatura są niższe. Należy aplikować nawóz na glebę świeżo uprawioną. Natomiast straty amoniaku z obornika maleją wraz ze zwiększeniem głębokości umieszczenia nawozu w glebie. Źródła podają, że wykonanie głębokiej orki natychmiast po nawiezieniu pola obornikiem skutkuje redukcją emisji o 90%. Przyoranie obornika w ciągu 4 godzin redukuje emisję o 45-65%.
- ograniczenie emisji amoniaku wynikające ze stosowania nawożenia mineralnego- aby ograniczyć straty azotu z mocznika nie zaleca się stosować tego nawozu na suchą glebę, ani też stosować go pogłównie z uwagi na brak możliwości wymieszania granul nawozu z glebą. Przykrycie mocznika glebą natychmiast po aplikacji daje obniżenie emisji o ok. 50-80%. Zalecane jest podawanie tego nawozu do gleby poprzez bezpośredni wtrysk w zamkniętą szczelinę, co pozwala na ograniczenie emisji o ok. 90%
Źródło:
"Program działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu" ,
„Wdrażanie dyrektywy NEC oraz konkluzji BAT w zakresie redukcji amoniaku z rolnictwa” red. Naukowy Jacek Walczak, 2019, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR