„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach
Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 -2020.Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020
- Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

W dniu 7 czerwca b.r. grupa uczestników wyjazdu studyjnego pt. „Innowacyjne sposoby ograniczania niskiej emisji gazów cieplarnianych na obszarach wiejskich”, zorganizowanym przez Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie w ramach Sieci na Rzecz Innowacji w Rolnictwie i na Obszarach Wiejskich, do Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa PIB  w  Puławach, miała okazję zapoznać się z założeniami projektu LCAgri, który jest realizowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu Środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo BIOSTRATEG.
W jego ramach w 8 gospodarstwach doświadczalnych IUNG-PIB, zlokalizowanych w różnych regionach Polski, stosowane są innowacyjne nisko-emisyjne praktyki rolnicze. Wykonywane są także  pomiary polowe emisji gazów cieplarnianych takich jak podtlenek azotu i dwutlenek węgla oraz badania oceny efektywności technicznej i ekonomicznej proponowanych innowacyjnych praktyk.
W wyjeździe studyjnym, który miał na celu zapoznanie uczestników z wdrożeniami praktyk  - innowacji - wzięły udział 42 osoby,  w tym 34 rolników z województwa śląskiego 7 doradców ze Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie oraz Anna Kowalska-Fert – koordynator SIR przy Śląskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego.
Na miejscu,  w Centrum Szkoleniowo – Kongresowym w Hotelu IUNG, po powitanym poczęstunku, tj. kawie i cieście, uczestnicy wysłuchali prelekcji dr hab. Jerzego Kozyry, pracownika Zakładu Biogospodarki IUNG,  na temat „Wyzwania dla produkcji rolniczej w dobie zmian klimatycznych”.
Uczestnicy mogli także skorzystać z publikacji Instytutu na tematy rolnicze.
Następnie prelegent, będący z zamiłowania także przewodnikiem oprowadził naszą grupę po Pałacu Czartoryskich, przyległych zabudowaniach oraz pięknym parku opowiadając jednocześnie jego historię i ciekawostki związane z położeniem geograficznym terenu.
Po obiedzie w zabytkowej restauracji Stara Octownia wraz z naszym prelegentem, dr hab. Jerzym Kozyrą oraz profesorem Januszem Smagaczem, pracownikiem Zakładu Systemów i Ekonomiki Produkcji Roślinnej IUNG PIB, który do nas w tym czasie dołączył, udaliśmy sie na  gospodarstwo Kępa położone nieopodal Instytutu a wchodzące w skład Rolniczego Zakładu Doświadczalnego „Kępa – Puławy” (610 ha). Tu omówiono porównania systemu orkowego, bezorkowego oraz siewu bezpośredniego. Warto przy tym wspomnieć, że tradycyjna uprawa orkowa uwalnia do atmosfery aż 180 kg dwutlenku węgla z 1 ha, uprawa bezorkowa 90 kg a uprawa z siewem bezpośrednim jedynie 20 kg dwutlenku węgla.
Po gospodarstwie Osiny, oprowadził nas dyrektor mgr inż. Marek Jurak. Tutaj stosowane są następujące innowacyjne praktyki rolnicze  – wdrożenie systemu wspomagania decyzji 4R do aplikacji nawozów mineralnych, wykorzystanie informatycznych systemów wspomagania decyzji do optymalizacji strat azotu, precyzyjne nawożenie azotem oparciu o stan odżywienia i potrzeby nawozowe roślin ale też dywersyfikacja upraw ze szczególnym uwzględnieniem roślin bobowatych oraz uprawa konserwująca.  Prowadzi się tu  badania produkcyjno – ekonomiczne uprawy z użyciem agregatu do siewu pasowego Mzuri Pro-Til,  pozwalającym w jednym przejeździe na uprawę, podanie nawozów (opcjonalnie) oraz siew.
Prezentowany w gospodarstwie agregat posiada siewnik z dzielonym zbiornikiem i daje  możliwość wysiewu nawozów dostarczanych ze zbiornika przewodami i umieszczanych w uprawionych przez redlice pasach. Wysiew nasion jest tak precyzyjny, że można mówić o siewie punktowym.  Maszyny te występują w szerokościach roboczych 3, 4 oraz 6 m i wymagają  sporej mocy od ciągnika - minimalna moc  wynosi 160 KM.
W gospodarstwie znajduje się wersja 3 metrowa a koszt maszyny to ok 100 tyś. zł netto na 1 m szerokości.
Taka uprawa roli stwarza znakomite warunki glebowe pozwalające roślinom na szybkie wschody oraz dalszy wzrost i rozwój. W uprawie pasowej uprawia sie wyłącznie wąskie pasy gleby, międzyrzędzia pozostają nieuprawione – resztki przedplonu pozostają na powierzchni gleby poprawiając jej retencję wodną wzbogacając glebę w materię organiczną, przyczyniają się do intensyfikacji życia mikrobiologicznego w glebie.
System uprawy  z zastosowaniem agregatu Mzuri w porównaniu z systemem orkowym przekłada sie na 3 razy mniejsze zużycie paliwa i pięć razy szybsze wysianie nasion, jednak wymaga także nieco większego ograniczania zachwaszczenia. Oszczędności nie należy szukać także przy nawożeniu, jednak w tym systemie profitem jest, jak wspomniał dyrektor  zakładu Marek Jurak  - ładne wyrównanie łanu. Zakup maszyny nie jest opłacalny w małym gospodarstwie. Na taki krok może się zdecydować jedynie właściciel dużego areału a koszt usługi agregatem wynosi 280 zł netto za 1 ha dołączając koszt paliwa.

Aby racjonalnie wykorzystać łąki i pastwiska, których w RZD „Kępa – Puławy” jest ponad 30 ha, w 2015 r, z inicjatywy jego dyrektora  zainicjowano hodowlę szkockiej rasy bydła mięsnego – Highland – jednej z najstarszych ras w historii nowożytnej.  Cechy charakterystyczne to kudłata sierść oraz długie rogi (zarówno u samców jak i samic). Bydło tej rasy ma bardzo małe wymagania bytowe i żywnościowe, wystarczy dostęp do swobodnego ruchu i przebywania na świeżym powietrzu. Za schronienie służą zadrzewione tereny w gospodarstwie, których jest ponad 55 ha. Dorasta powoli, żywi się wyłącznie naturalnymi paszami (zielonka pastwiskowa, zioła, gałązki, kora i liście). Bardzo dobrze znosi deszcz, mróz, wiatr i śnieg, jest bardzo odporne na choroby, wymaga jedynie minimalnej opieki weterynaryjnej a matki cielą się same, bez udziału człowieka.

W gospodarstwie hodowane są również Angusy czarne, także szkocka rasa bydła mięsnego, którego cechą charakterystyczną jest bezrożność.   Stanowi ona obecnie  ok. 1 % polskiej populacji. Doskonale adaptuje  się do różnych warunków środowiskowych, jest rasą mało wymagającą – może być całorocznie przetrzymywana na pastwisku bez dodatkowego schronienia. Cechuje się także dużą odporność na choroby i dużą przeżywalnością.

Wyjazd został zrealizowany w ramach Działania 2 KSOW na lata 2014-2020, tj. – Działania na rzecz tworzenia sieci kontaktów dla doradców i służb wspierających wdrażanie innowacji na obszarach wiejskich. Miał także na celu upowszechnianie wiedzy w zakresie innowacyjnych rozwiązań w rolnictwie i  na obszarach wiejskich, optymalizację wykorzystywania zasobów środowiska naturalnego i  wspieranie innowacji w rolnictwie.
Jego uczestnicy mają także możliwość zgłębienia omawianej tematyki podczas konferencji pt. „ZRÓWNOWAŻONE ROLNICTWO PRZYJAZNE DLA KLIMATU”,
która odbędzie się w dniu 21 czerwca 2017 roku w siedzibie Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie. Jest ona organizowana przez partnerów projektu LCAgri, tj.
IUNG-PIB w Puławach, IOŚ-PIB w Warszawie, IA-PAN w Lublinie oraz Grupa
Azoty Puławy a szczegóły  z nią związane znajdują się na naszej stronie internetowej. Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału  wszystkie zainteresowane osoby.  
Poniżej przedstawiamy fotorelację z naszego wyjazdu.