W dniu 18 lutego 2020 roku w Oddziale ŚODR w Mikołowie odbyła się konferencja – szkolenie specjalistyczne „Ochrona sadów i jagodników” związana z ogłoszonym przez ONZ – Rok 2020 Międzynarodowym Rokiem Zdrowia Roślin.
Wykład „Wyzwania w ochronie roślin sadowniczych przed szkodnikami” został wygłoszony przez dr inż. Małgorzatę Sekrecką (Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach). Omówiła ona przyczyny pojawiających się problemów w skutecznej ochronie roślin przed szkodnikami:
1. współczesna produkcja ogrodnicza
specjalizacja i intensyfikacja produkcji, ograniczenie naturalnych mechanizmów samoregulacji,
duże nakłady energii, wody, syntetycznych środków produkcji (nawozy, pestycydy, itp.)
2. malejący asortyment chemicznych środków ochrony roślin - środki wycofywane, ze względu na ryzyko zachorowań, wysokie koszty wprowadzania nowych i przedłużania rejestracji istniejących

- Substancje czynne środków owadobójczych wycofane w ostatnich latach z upraw sadowniczych:
Diflubenzuron(Dimilin25 WG) zw. Acylomocznikowy,
Chlotianidyna(Apacz 50 WG) zw. z grupy neonikotynoidów
Tiametoksam(Actara25 WG) zw. z grupy chloronikotynyli
Bifentryna(Talstar100 EC) pyretroid
Dimetoat(Bi 58 Nowy 400 EC) zw. fosforoorganiczny
Tiuram(Pellacol10 PA) zw. z grupy dwutiokarbaminianów

- Substancje czynne wycofane zawierające zw. fosforoorganiczne w ostatnim czasie z upraw sadowniczych:
Chloropiryfos(Chlorop-Pro 480EC, Cyren480 EC, Pyrinex480 EC)
Chloropiryfosmetylowy (Pyrinex M22 EC, Reldan225 EC).

Sprzedaż środków wprowadzonych na rynek przed 16 lutego 2020 r. będzie możliwa do 1 kwietnia 2020 r. Do 16 kwietnia 2020 r. możliwe jest stosowanie insektycydów opartych na tych substancjach czynnych.

-    Substancja czynne wycofana w ostatnim czasie z upraw sadowniczych – Tiachlopryd

(Calypso 480 SC) zw. z grupy chloronikotynyli. Okres zużycia zapasów środków ochrony roślin zawierających tę substancję czynną upływa 3 lutego 2021r.

Nowości w rejestrze zoocydów na rok 2020 (uprawy sadownicze)

 - Delegate(spinetoram) z grupy spinozyn. Środek ten został zarejestrowany do zwalczania owocówki jabłkóweczki, owocówki południóweczki, zwójkówek liściowych oraz szrotówka białaczka na jabłoni i gruszy.

- Pyretroidy Evure240 EW, Mavrik Vita 240 EW, Kaliber 240 EW zawierające nową substancje czynną tau-fluwalinat.

Preparaty te przeznaczone są do zwalczania kwieciaka jabłkowca, owocówki jabłkóweczki, mszycy jabłoniowej i jabłoniowo-babkowej na jabłoni, kwieciaka jabłkowca na gruszy i gruszy azjatyckiej, owocówki jabłkóweczki na gruszy, gruszy azjatyckiej i pigwie pospolitej a także mszycy jabłoniowej i jabłoniowo-babkowej na gruszy oraz mszycy jabłoniowej na pigwie pospolitej.

- Preparaty oparte na metaldehydzie przeznaczone do zwalczania ślimaków nagich: Lima Oro 3 GB w uprawie winorośli, Slugix 3 GB w uprawie winorośli i pigwy pospolitej, Slug-Off w polowej uprawie truskawki, Sluxx HP zawierający fosforan żelaza przeznaczony do zwalczania ślimaków nagich w roślinach sadowniczych m. in. roślinach jagodowych uprawianych w gruncie oraz w szklarni i pod osłonami.

- Środki biologiczne oparte na mikroorganizmach (wirusy i bakterie)

Carpovirusine Super, MadexMax, Pomonellix, BioBit, Delfin WG, DiPelDF, LepinoxPlus, Florbac, XenTariWG, Xtreem

- Środki biologiczne oparte na grzybach

Met52 granular, 1020 – do zwalczania opuchlaka truskawkowcana truskawce, agreście, aktinidii (mini kiwi), aronii, bzie czarnym, borówce wysokiej, dzikiej róży, jeżynie, morwie, malinie, porzeczkach, winorośli i żurawinie

Naturalis - do zwalczania przędziorka chmielowca i wciornastków na truskawce pod osłonami

- Nowości -preparaty oparte na olejku pomarańczowym -

Limocidei PREV-AM przeznaczone do zwalczania różnych szkodników o miękkiej budowie ciała (np. mączliki, wciornastki, skoczki, miodówki, roztocze) na jabłoni, gruszy, truskawce w gruncie i pod osłonami, malinie, porzeczce czarnej, winorośli i aktinidii.

 3. wyzwania - zmiana oczekiwań konsumentów wobec producentów płodów rolnych

Ważne jest obniżenie pozostałości ś.o.r. poniżej dopuszczalnych norm oraz obniżenie liczby pozostałości, bowiem takie są oczekiwania konkretnych klientów.

Przyczyny przekroczeń NDP (najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości):

- stosowanie ś.o.r. niezgodnie z zaleceniami zawartymi w aktualnej etykiecie-instrukcji stosowania (zawyżanie dawek, stosowanie środków niezarejestrowanych w danej uprawie lub/i na danego agrofaga)

- stosowanie podrobionych środków ochrony roślin

 4. zmiany klimatyczne a wzrost zagrożenia ze strony szkodników Skutkami wzrostu średniej dobowej temperatury powietrza są: przezimowanie szkodników i wcześniejsze się ich pojawienie, większe tempo rozmnażania i krótszy czas rozwoju.

- Przedłuża się obecność szkodników na roślinach uprawnych, w tym: mszycy jabłoniowej, jabłoniowo-babkowej, brzoskwiniowej, bawełnicy korówki, misecznika śliwowca.

- Wzrasta znaczenia gatunków szkodliwych, które do tej pory nie były notowane w dużych liczebnościach (ogłodek jabłoniowiec, rozwiertek nieparek, bielik klonowiec)

- zadomawiają się w Polsce gatunki ciepłolubne ( tarcznik niszczyciel, muszka plamoskrzydła, nasionnica wschodnia).

Zmiany klimatyczne powodują ogromne trudności w wyborze optymalnego terminu zwalczania. Konieczna jest uważna obserwacja fazy fenologicznej rośliny oraz regularny monitoring obecności szkodników!

Wyższa temperatura może wpływać na niższą skuteczność wykonanych zabiegów środkami ochrony roślin oraz może zaistnieć ryzyko pojawienia się fitotoksyczności.
Inne czynniki wpływające na wzrost zagrożenia ze strony szkodników – wzrost obrotu towarem roślinnym (także internetowy),wzrost turystyki. W tym przypadku pomocne będzie
nowe prawo w zakresie zdrowia roślin w krajach Unii Europejskiej obowiązujące od grudnia 2019 roku.