^ Góra strony
Biuletyn Informacji Publicznej  
Harminogram szkoleń ŚODR Częstochowa 
Harminogram szkoleń ŚODR Częstochowa 
Harminogram szkoleń ŚODR Częstochowa 
Harminogram szkoleń ŚODR Częstochowa 
Harminogram szkoleń ŚODR Częstochowa 

Zaloguj

Ohel. Odkrycie na żareckim kirkucie.

zarki ohelll

Żarczanie Wojciech Mszyca i Piotr Zamorski odkryli ślady ohelu na żydowskim cmentarzu w jurajskim miasteczku Żarki (kirkut na tzw. Kierkowie, przy ul. Polnej). Ten szczególny rodzaj żydowskiej formy nagrobnej – zadaszonej lub otwartej - wznoszono na grobach cadyków, wybitnych rabinów i ich męskich potomków. Żarecki powstał nad grobem rabina Jehoshuy Szwarcberga, zmarłego w 1905 r. Był on naczelnikiem sądu rabinicznego, autorem książek religijnych, pierwszym z linii rabinów Szwarcbergów.

Odkrycie wymaga jeszcze dokładniejszego potwierdzenia, ale już traktowane jest jako niezwykłe, ze względu na fakt, iż ohele to rzadkość na ok. 1200 żydowskich cmentarzy w Polsce, a oheli notuje się ok. 150, i to głównie na cmentarzach wielkomiejskich.

- Żarecki ohel był najprawdopodobniej jedyny na tym największym, jednym z trzech (!) historycznych kirkutów w małomiasteczkowych Żarkach. Mamy tu ok. 1100 grobów w różnych stanie zachowania, w tym blisko 740 zinwentaryzowanych, imiennych, oraz np. pięć unikatowych macew żeliwnych, ale wciąż odkrywamy ślady dziesiątków innych!  – przekonują Wojciech Mszyca i Piotr Zamorski.

Panowie reprezentują dwa pokolenia, ale łączy ich pasja do historii. Pierwszym, który zwrócił uwagę na ślad ohelu był Piotr Zamorski, pracownik Muzeum Dawnych Rzemiosł w Starym Młynie w Żarkach, a drugi to od lat 70. społeczny, nieformalny  opiekun żareckiego kirkutu i innych lokalnych judaików. Na zdjęciu przedstawiającym żarecki grób Abrahama Cwi Siwka (zm. 1928 r.) Zamorski dostrzegł na dalszym planie... mały „budynek”. To zdjęcie pochodzi z „Kehilat Zarki”, czyli księgi pamięci, i tak jak inne, np. żareckiej „biblioteki Sztybla”, rodziło już wcześniej u obu pytania.

- Budynek na zdjęciu wypatrzyłem w okolicach 10 stycznia tego roku. Wspólnie z panem Wojciechem zastanawialiśmy się, czy może to być brama na pierwotny cmentarz, dom przedpogrzebowy, obramowanie grobu, a może właśnie ohel? – mówi Piotr Zamorski. Sprawa nurtowała ich tym bardziej, iż wiedzieli o lidarowych zdjęciach z 2014 r., na których widać było wyraźnie zlokalizowane, ale dotychczas tajemnicze ślady...

- I nagle mamy rozwiązanie! 15 marca, zgłasza się do mnie ponownie, po roku, Israel B. z Jerozolimy, potomek rodu żareckich rabinów, Szwarcbergów i prosi o zidentyfikowanie miejsca po... ohelu prapradziadka, Jehoshuy Szwarcberga! – opowiada W. Mszyca. - Informuję Piotra, a on dodatkowo skojarzył, że w „Kehilat Żarki” jest też opis rytualnej - dla odpędzenia zarazy - biesiady ślubnej przy... ohelu rabina Jehoshuy Szwarcberga! A więc, ziarnko do ziarnka, to ten „budyneczek” na zdjęciu, za grobem Siwków!

Żarecki ohel najprawdopodobniej został zniszczony podczas II wojny światowej. Kolejnym etapem potwierdzającym odkrycie muszą być badania archeologiczne. – Chcemy mieć pewność, że to nie tylko zbieg okoliczności, ale zależy nam na uzyskaniu dowodu potwierdzonego zbadaniem terenu przez uprawnione osoby – dodają żareccy pasjonaci historii.

(przygotowanie: Katarzyna Kulińska-Pluta, Wojcech Mszyca)

Zdjęcia: prywatne archiwum: Piotr Zamorski, Wojciech Mszyca

 

Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Żarkach.

This site uses encryption for transmitting your passwords. ratmilwebsolutions.com