W dniu 4 marca.2015 r. w siedzibie Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej, odbyło się seminarium dla pszczelarzy. Organizatorem seminarium było Stowarzyszenie Pszczelarzy w Dąbrowie Górniczej oraz ŚODR w Częstochowie Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w Będzinie. Powitania hodowców pszczół i zaproszonych gości dokonał Prezes Stowarzyszenia Stefanik Wiesław. W seminarium uczestniczyło 47 czołowych hodowców pszczół i producentów miodów z regionu Zagłębia Śląsko-Dąbrowskiego. Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie miał zaszczyt reprezentować, jako organizator i prelegent, autor niniejszego artykułu. W trakcie spotkania branżowego poruszono szereg istotnych dla środowiska hodowców pszczół kwestii i wygłoszono kilka stojących na bardzo wysokim poziomie merytorycznym wykładów.

Seminarium rozpoczęło się jako forum dyskusyjne na którym każdy z obecnych na sali pszczelarzy podsumował i bilansował przezimowanie własnych rodzin pszczelich w różnych rodzajach uli. Pszczelarze wymieniali doświadczenia na tematy związane z aktualną problematyką w gospodarce pasiecznej, przygotowaniem bioasekuracyjnym, profilaktyką weterynaryjną w głównej mierze zwalczania warozy. Podsumowaniem forum była ożywiona dyskusja. Zwykle w kwietniu pszczoły są już po oblocie, pod­czas którego powinniśmy być w pasiece, aby notować so­bie stan oblatujących się rodzin. Gdy zdarzą się słoneczne dni z temperaturą w cieniu 15°C, zabieramy się za główny przegląd pni, którego celem jest stwierdzenie czerwiącej matki i ocena jakości i ilości czerwiu. Czerw w kole, to dobra jakościowo matka, nieregularny oznacza, że matka jest chora; czerw garbaty oznacza, że matka trutowa. Gdy stwierdzimy osierocenie pnia, łączymy tę rodzinę z rodzi­ną mającą matkę lub posiadając matki zapasowe, podajemy ją osieroconej rodzinie, o ile jest na tyle silna, że rokuje dojście do siły. Następnie czyścimy ul, dopasowując licz­bę ramek do ilość pszczół.

Oszczędza to kondycję pszczół i przyśpiesza rozwój czerwiu przed okresem skumulowa­nego występowania pożytków. Młode pszczoły, to pomost między tymi, które przezimowały i giną w końcu marca, a nowym pokoleniem pszczół z wylęgu wiosennego. Następną istotną czynnością jest kontrola zapasów miodu. W tym okresie powinna ona wynosić 6-8 kg. Sprawdzamy też ilość pyłku, ewentualny brak uzupełnia­my. Udostępniamy pszczołom wodę. Utrzymujemy w ulu dostateczną ciepłotę, której w marcu i kwietniu pszczoły potrzebują najbardziej.

W drugiej połowie kwietnia, ale niekiedy już wcze­śniej, jest już konieczność poszerzania rodni. Robimy to rozważnie, biorąc pod uwagę siłę rodziny, zapowiadaną pogodę, a więc i temperaturę, a także natężenie dopływu nektaru i pyłku. Wszystkie te czynności przyspieszają wiosenny rozwój pszczół. Najbardziej sprzyja temu słoneczna aura oraz rośliny kwitnące, rośliny dające pożytki, chociażby wierzby, klony, jawory i inne. Dlatego dla pracowitych pszczół należy pamiętać o wolnych plastrach, które w tym czasie mogą być ustawione za zatworem. Tam pszczoły składają zapasy nektaru, o ile jest go dużo i mają możliwość przynoszenia go do uli. W gnieździe w tym czasie matka powinna już mieć wolna przestrzeń do składania jajeczek.

W części pierwszej seminarium wydano zalecenia namiesiąc kwiecień, a oto kilka z nich:

1. Ustalić rodziny do podkarmiania, do połączenia, gdy są za słabe, ustalić czy wszędzie są matki (obecność czerwiu świadczy o obecności matki)

2. Dobrze docieplić gniazda suchymi matami (chronić przed utratą ciepła)

3. Wylotki zwęzić do 1 cm. (poszerzyć z nadejsciem gorących dni)

4. Rodziny bez matek zlikwidować (dołączyć z innymi)

5. Wolne ule wyczyścić, zdezynfekować, pomalować na zewnątrz, gdyż powinny być gotowe na   ewentualną rójkę.

6. Dbamy o pójło, by nigdy nie zabrakło w nim wody

7. Jeżeli zła pogoda spowoduje utrudnienie zbiorów nektaru i pyłku, to wynikłe braki uzupełniamy porcją ok. 1 kg ciasta miodowo-cukrowego lub drożdzowo-cukrowego. Sposób przygotowania: 12 dag drożdży piekarniczych wymieszać z 1 kg cukru pudru, zrobić ciasto jak na makaron. Drożdże zawarte w cieście cukrowym stanowią białkowy pokarm pszczół, zastępują pyłek niezbędny przy wychowie czerwiu.

8.Wytypować rodziny pszczele do wymiany matek.

9. Gdyby zaszła potrzeba powiększenia gniazda pod koniec miesiąca, to powiększamy go dodając woszczynę.

10.Czas wiosenny wykorzystujemy na sadzenie dodatkowych drzew, krzewów miododajnych
i pyłkodajnych, wzbogacając nasze pożytki pszczele.

11.Gniazdo poszerzamy, gdy pszczoły obsiadają wszystkie plastry gniazdowe na czarno.

12.Jednorazowo dostawiamy 1 lub 2 plastry ( jasnobrązowy susz z którego w ubiegłym roku wygryzło się co najmniej jedno pokolenie pszczół).

13.Poszerzać systematycznie nie dopuścić, aby czerw był na plastrach okrywowych, bo to świadczy o braku miejsca do czerwienia.

14. Poszerzając nie należy wstawiać plastrów między czerw, bo to jeszcze nie pora na „rozdzielenie czerwiu”.

W kwietniu pojawiają się wczesne pożytki, w naszych warunkach są to pożytki rozwojowe.

W końcówce  miesiąca istnieje niebezpieczeństwo zatrucia pszczół podczas opryskiwania rzepaku, dlatego też przy przeglądach należy zwracać baczną uwagę, czy na dnie ula i przed nim, nie widać martwych pszczół. Biorąc pod uwagę dużą frekwencję, wysoki poziom merytoryczny prelegentów, wykładów, jak i wywiązanej po nich dyskusji oraz zadowolenie uczestników, uważamy seminarium za bardzo udane. Zaproponowana formuła seminarium pszczelarskiego składająca się z części wykładowej oraz forum dyskusyjnego, stwarza wielkie pole wymiany doświadczeń, spostrzeżeń oraz praktycznych rozwiązań między jej uczestnikami. 

Prezentowane przez wykładowców tematy seminaryjne wywoływały żywą dyskusje wśród zabranych słuchaczy, co świadczy że założone przez organizatorów tezy wystąpień zostały zrealizowane i przekazane zainteresowanym pszczelarzom w sposób prawidłowy, treściwy i wysoce specjalistyczny. Zgromadzeni na sali dąbrowscy hodowcy pszczół gromkimi brawami podziękowali organizatorom a w szczególności wykładowcom za osobiste zaangażowanie, profesjonalne i bardzo interesujące przedstawienie powyższych tematów, zarówno pod względem merytorycznym, jak dydaktycznym, a także za ponadprogramowe seminarium. Stanowi to dla nas najlepszy argument do organizowania podobnych imprez w najbliższej przyszłości.